İhsaniye, Afyonkarahisar ilinin bir ilçesidir.
Tarihçe
İhsaniye İlçesinin Tarihi Frigyalılar devrine kadar uzamaktadır.
Döğer, Ayazini ve Kayıhan yerleşim birimleri Kapıkayalar, Aslantaş, Maltaş ve Yılantaş isimli ibadet yerleri ile mezar oldukları sanılan tarihi kalıntılar Frigler dönemine aittir.
Bölge Pers, Helen, Roma ve Bizanslıların egemenliğine girmişse de bu medeniyetlerden günümüze kadar yaşayabilen eser ya da iz kalmamıştır.
Anadolu’ nun 1071 Malazgirt zaferinden sonra Türklerin yerleşimine açılması sonucunda bazı Türk boylarına mensup kafilelerin bu bölgeye yerleştikleri sanılmaktadır.
Döğer ve Alanlı bölgelerinin Oğuz Türkleri tarafından 1085 yıllarında iskan edildiği tahmin edilmektedir.
Osmanlı döneminde 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı (93 harbi) sırasında Bulgaristan’ın Silistre, Pazarcık İlçesine bağlı Şahinler köyünden gelen göçmenlerin yerleşmesiyle 1888 yılında köy olarak kurulmuştur.
Göçmen olarak gelen halkın bu yöreye iskanından sonra, iskan yerine Belcemeşe adı verilmiş sonradan demir yolu hattının geçmesiyle bu yörede kurulan istasyona verilen İhsaniye adını alarak ad değişikliğine uğramıştır.
İhsaniye 13 Temmuz 1921’de Yunanlar tarafından işgal edilmiş ve tam 13 ay 14 gün düşman zulmü altında inlemiştir. Düşman Uşak-Dumlupınar istikametinden İstasyon yönünden köye girdi. Sonraları İnönü, Sakarya ve Ankara’ya doğru ilerleyen düşman bu cephelerde tutunamayarak geri çekilmek zorunda kaldı.
İhsaniye merkezî bir duruma getirildi. Ordugâh olarak tayin edilen bu yerde mühimmat depoları bulunuyordu. Düşman askerinin kilit noktaları ise Türkmentepe ve Çalltepe idi. Tarihin önemli savaşlarından Büyük Taarruz’ un başlangıç noktası da yine bu muhitlerdir. Saadet, Olucak sırtları, Döğer - Eğret Hattı ile Alcalı, Kaplanlı Sırtları savaşın bütün şiddet ve ağırlığını görmüştü. Nihayet 27 Ağustos 1922’de düşman istilasından İhsaniye ebediyen kurtuluyordu.
Ogünlerin acı bir hatırası olarak İhsaniye’ nin birçok tepesinde hala savaşın kalıntıları olarak mevziler, top ve tüfek mermilerine rastlanmaktadır.
İlçe oluşu
1942 yılına kadar köy olarak kalan İhsaniye, 1 Nisan 1959 Tarihinde 7033 Sayılı Yasa ile ilçe Olmuştur.
Nüfus
İlçenin nüfusu 2023 genel nüfus sayımına göre 29.044'dür. Bunun 4.075'i ilçe merkezinde, 24.969'u ise belde ve köylerde yaşamaktadır.
İlçe; 4 belde ve 27 köyden oluşmaktadır.
Coğrafi yapı
Arazi
Frigya denilen İçbatı Anadolu kısmında dağlar 1000 metre bir zemin üzerinde 2000 metreden geçen tepeleri ihtiva eder. Umumi istikamet güneydoğudan kuzeybatıya doğrudur. Başlıca iki özellik göze çarpar. Fakat bunlar sıra dağlar olmaktan ziyade adavari özelliktedir. İç kısımda Emirdağ 5240 m., Türkmendağı ile Domaniç arasında bir çukurluk mevcut olup Eskişehir – Kütahya demiryolu buradan geçer. Bu dağlara muvazi olarak Sandıklı – Simav arasında bir dağ dizisi (Murat Dağı ve Eğriboz Dağı) uzanır. Bu iki yükseklik arasında İhsaniye’ den Kütahya ve Tavşanlı’ ya hatta Orhaneli’ ye kadar uzanan bir alçak kısım bulunur.
İhsaniye mevki olarak Orta Anadolu ile Batı Anadolu bölgeleri arasındadır. Doğudan İscehisar, batıdan Kısmen Kütahya ve Altıntaş, Kuzeyden Seyitgazi kısmen Kütahya, Güneyden Afyonkarahisar ve kısmen Anıtkaya (Eğret) ile çevrilidir.
Yüzölçümü 900 km² ‘dir. İlçe genel görünüm itibarıyla yayla karakterini göstermektedir.Rakım 1093 m’dir.
Coğrafi Yapı Olarak İlçemiz 90.900 Hektar Bir Alana Sahiptir.
Ovalık Kısımlar Steplerle, Dağlık Kısımlar İse Yer Yer Meşe, Çam Ormanlarıyla Kaplıdır. Akarsu Boylarında Da Söğüt Ve Kavak Ağaçlarından Oluşan Şerit Halinde Yeşilliklere Rastlanır. İlçemizde Önemli Bir Akarsu Bulunmamakla Birlikte Yazın Kuruyan Küçük Ölçekte Dereler Bulunmaktadır. Döğer Kasabası Sınırları İçerisinde Köy Hizmetleri Tarafından Sulama Amaciyla Yaptirilan Küçük Bir Gölet Olan Emre Gölet’ i Ve DSİ Tarafından Yapılan Ayazini Kasabasında ve Üçlerkayası Köyünde Sulama Göleti Bulunmaktadır.
Jeolojik yapı
İkinci jeolojik yapı Oligosen, Neojen, Kuarterner, alüvyon ve Paleozoik oluşumuna ait izler vardır. Paleozoik devrin Silüryen, Devoniyen, Karbonifer ve Permiyen kısımlarını yaşamıştır.
Alçak yerlerde.......veya kubbeleşmiş şekilde neojen tabakalrını derin vadiler ve yüksek tepelerde mermer ve sistlerden müteşekkil eski tabakalara rast gelinir. Bazı kısımlarda açı renkli ve büyükçe feldspat billurlarını ihtiva eden trakit kütlelerine rastlanılmaktadır. Yer yer sönmüş volkan izlerine ve bunlardan oluşan tabakalara tesadüf edilmektedir.
İğdemir, Ablak köyleri civarında buluna Karahisar maden suyu kaynakları ve bu mıntıkanın az ilerisinde bulunan içerisinde mevcut bir kısım madensel maddeleriyle şifa sağlayan tabii sıcak su kaynaklı hamamlarının varlığı bu mıntıkaların volkanlar civarında olduğunu göstermektedir. Araziler umumiyetle yükselme neticesinde vücut bulmuştur. Bunun yanı sıra ovalar ve bazı indifalar da meydana gelmiştir.
İklim
İhsaniye denizlerden uzak ve dağlarla çevrili olduğu için tipik bir kara iklimine sahiptir. Genellikle kışları çok soğuk, yazları çok sıcak ve kısa geçer.
Sıcak yazlara ve soğuk kışlara sahip olan bu bölgede yağışlar 500 mm’ den fazladır. Hatta yüksek dağlarında bu miktar 1 metreyi geçer. Yağışlar bilhassa kış aylarında ve bir kısmı kar halinde düşer. Dağlar aylarca karla örtülü kalır. Dağlık alanlarda mayıs ve Haziran aylarda ciddi yağış alabilmektedir.[21]
Ekonomi
İlçe ekonomisi; hayvancılık, besicilik, tarım ve az da olsa ticarete dayanmaktadır. Sanayi olarak dünyaca ünlü Kızılay Madensuyu ve
Yıldız Madensuyu İşletmesi ve özel sektöre ait 2 adet un fabrikası bulunmaktadır. Gazlıgöl kaplıcası İhsaniye ilçesi sınırları içerisinde, Afyonkarahisar’a 25 km uzaklıktadır.
Beldeleri
Kardeş şehir
– Smolyan ili Madan İlçesi
Kaynakça
ile ilgili metin bulabilirsiniz.
