Štip

Štip
Штип

Grb
Grb
Osnovni podaci
Država  Severna Makedonija
Opština Štip
Stanovništvo
Stanovništvo (2002) 40 016
Geografija
Koordinate 41°26′N 22°07′E / 41.44°N 22.11°E / 41.44; 22.11
Nadmorska visina 317 m
Štip na mapi Severne Makedonije
Štip
Štip
Štip (Severne Makedonije)
Ostali podaci
Poštanski kod 2000
Pozivni broj 032
Registarska oznaka ST


Koordinate: 41° 26′ 24" SGŠ, 22° 06′ 36" IGD

Štip (makedonski: Штип) najveći je grad u istočnoj Makedoniji sa svojih 40 016[1] i sjedište je istoimene Opštine Štip.

Nalazi se na razmeđi između triju prostranih kotlina: Lakavice, Ovčeg Polja i Kočana.

Kao naselje egzistira više od 2000 godina.

Historija

Štip (Astibo/Astibos) u antičko doba (5. - 9. st. pne.) bio je prijestolnica tračkih Pajonaca koji su tada nastanjivali taj prostor.

Makedonski kralj Aleksandar I. oko 360. pne. priključio ih je svojoj državi.[2]

U rimsko doba, za vrijeme Tiberija (14. - 37.) grad je postao sjedište rimske provincije Paeonie i važna točka na putu između antičkih gradova Stobija i Pautalije.[3]

U 3. st stoljeću Astibo je razoren za barbarskih provala, naročito Gota, na istom mjestu podignuto je novo naselje - Estipeon.

U 5. st i 6. st. Avari i Slaveni (pleme Sagudati) razorili su bizantski grad i naselili se na tom prostoru, od tada grad nosi ime Štip.

Spomenik Aleksandru Velikom na glavnom gradskom trgu

U Štipu su se zaustavili na svom putu za Velikomoravsku Kneževinu slavenski prosvjetitelji Kiril i Metod, tako da je to bio prvi slavenski kraj koji je prihvatio kršćanstvo. [4]

Jedan kratak period bio je pod bugarskom vlašću, nakon toga pod Bizantom, a nakon Bitke kod Velbužda osvojio ga je srpski vladar Stefan Dečanski.

Od 1395 njime vlada Otomansko carstvo i mijenja ime naselja u - Ishtib.

Za Karpoševog ustanka 1689.-1690. grad je bio u austrijsko-ustaničkim rukama.

Nakon Balkanskih ratova Štip je postao dio Kraljevine Srbije.

Za Prvog svjetskog rata okupirali su ga Bugari.

Između dva svjetska rata Štip je u sastavu Kraljevine Jugoslavije.

Za Drugog svjetskog rata ponovno su ga okupirali Bugari.

Nakon rata 1944. postao je dijelom nove Jugoslavije.

Od 1991. je u sastavu Republike Makedonije.

Geografske karakteristike

Štip je grad koji leži na dvije rijeke: Bregalnice (samo manji dio na periferiji) i Otinje koja dijeli grad na dva dijela i ljeti gotovo presahne.

Okružen je planinom Plačkovica na istoku, dolinom Krivolak na jugoistoku, i estuarijem rijeke Bregalnice na jugozapadu, i njenim naplavinama na sjeveru.[5]

Saborna crkva sv. Nikole

Znamenitosti

Gradom dominiraju ostatci antičke utvrde na brdu Isar.

U njegovu podnožju sa svake strane nalaze se crkve (one formiraju križ i trebale su je duhovno čuvati) Sv. Vlasilij (1337), Sv. Arhangel Mihail (1332.), Sv. Jovan Krstitel (1350.), Sv. Nikola (1341.) i Sv. Spas (1369.)

Od historijskih građevina, najbolje je očuvana kamena zgrada Bezistana iz otomanskih vremena, to je bila natkrivena tržnica: Bazar, u njoj je danas smještena umjetnička galerija.

U starom dijelu grada postoje brojne građanske kuće podignute na razmeđi 19./20. st. u tzv - makedonsko-balkanskom stilu.

Pored grada na padinama Plačkovice nalaze se ostatci kasno antičke utvrde Bargala (4. st. - 6. st.).

Stanovništvo

Po rezultatima zadnjeg popisa stanovništva iz 2002 grad Štip imao je stanovnika 40.016 [1] od toga je bilo;

Stanovnika Stanovnika u %
Ukupno 40.016 100
Makedonci 34.937 87,31
Romi 2.134
Vlasi 1.527
Ostali 877

Štip je 1820 godine imao 5 000 stanovnika, a već 1850., 20 000.[6]

Slavni ljudi

  • Kiro Gligorov, poznati makedonski predsednik države
  • Vlatko Mitkov, poznati rukometaš
  • Zvonimir "Zvonko" Mihajlovski, poznati sportski komentator

Privreda

Tipična makedonska građanska kuća iz starog dijela grada (19. st.)

Štip je imao solidno razvijenu tekstilnu industriju, - "Pamučni kombinat Makedonka" i "Astibo", nakon njihova bankrota krajem 1990-ih iz njihova pepela nikla su brojna mala poduzeća: Albatros, Beas-S, Kit–Go Teks, Gracija, Modena, Mavis, Maksima, Beas-S, Briteks, Stipko, Stip-teks, Longurov, Vivendi, D&A, Amareta, Anateks, Angroteks, EAM, Milano, Vabo, Zogori, Metro Premier, Tekstil Invest-Denim, Tekstil Logistik and Eskada. [7]Štip je imao i dobro razvijenu obućarsku industriju (Kombinat Bargala) koji je također propao, a danas umjesto njega rade mali pogoni.

Izvori

  1. ↑ 1,0 1,1 Makedonski popis stanovništva iz 2002. (PDF)
  2. ↑ Hammond, N. G. L. (1991). The Miracle that was Macedonia. London: Sidgwick & Jackson Ltd. str. 22. 
  3. ↑ „Stip”. 7. septembar 2007. Arhivirano iz originala na datum 2012-07-16. Pristupljeno 7. septembar 2007. 
  4. ↑ „City of Shtip”. 7. 9. 2007.. Pristupljeno 7. septembar 2007. 
  5. ↑ „Geography of Shtip”. 13. septembar 2007. Pristupljeno 13. septembar 2007. 
  6. ↑ [mrtav link] Историја на Штип] (mk)
  7. ↑ „City of Štip”. 7. 9. 2010.. Pristupljeno 7 septembar 2010. 

Vanjske veze