Złota Malina (ang.Golden Raspberry Award, skr.Razzie) – antynagroda przyznawana najgorszym filmom, wymyślona przez krytyka filmowego Johna J.B. Wilsona w 1980. Pierwsza ceremonia odbyła się 31 marca 1981. Aktualnie nagrody te przyznaje GRAF (Golden Raspberry Award Foundation).
Statuetka Złotej Maliny jest wykonywana z tworzywa sztucznego przemalowanego na kolor złoty. Ma formę sztucznego owocu maliny umiejscowionego na rolce filmu Super 8. Wartość nagrody wynosi w przybliżeniu 4,89 dolara[1].
Jedynym nagrodzonym polskim filmem jest 365 dni, który w 2021 otrzymał nagrodę w kategorii Najgorszy scenariusz. Łącznie uzyskał nominacje w sześciu kategoriach[2].
Historia
Złota Malina powstała przy okazji corocznego przyjęcia, które John J.B. Wilson organizował we własnym domu dla swoich znajomych w wieczór rozdania Oscarów, nagród Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej. 31 marca 1981 roku, po zakończeniu ceremonii oscarowej, Wilson zaprosił gości do udziału w zabawie polegającej na przyznaniu wyróżnień dla najgorszych filmów w różnych kategoriach. Następnie sam gospodarz odegrał rolę konferansjera parodiując rozdanie Nagród Akademii Filmowej.
Zabawa okazała się sukcesem i była powtarzana w kolejnych latach przyciągając coraz większe zainteresowanie. Już 4. edycja w 1984 roku została odnotowana przez ogólnokrajowe media[3].
W początkowych latach nagrody były przyznawane po ceremonii rozdania Oscarów. Od 4. edycji (1984), aby uniknąć konkurencji z Oscarami, zdecydowano się przenieść rozdanie Złotych Malin na dzień poprzedzający rozdanie Oscarów. Wyjątkiem był rok 2012, kiedy wręczenie Oscarów poprzedziło ogłoszenie nominacji do nagrody, a rozdanie miało miejsce 1 kwietnia[4]. Także w roku 2020 ogłoszenie nominacji do nagrody nastąpiło dzień przed wręczeniem Oscarów, ale ceremonia planowana na dzień 14 marca 2020 została odwołana z powodu pandemii COVID-19. Wyniki zostały ogłoszone na stronie internetowej[5].
Począwszy od 2000 roku, podczas ceremonii wieńczącej dekadę przyznawane są nagrody dla najgorszych aktorów i filmów minionych dziesięciu lat. Wyjątkiem był rok 2000, kiedy nagrody rocznicowe wręczono po raz pierwszy: za lata 80., 90. i za XX wiek. W 2005 roku przyznano również specjalne nagrody z okazji 25-lecia Złotych Malin.
Złote Maliny nie są odbierane przez laureatów, jednak w historii nagrody osobiście odebrały ją cztery osoby. Pierwszym, który przyjął nagrodę, był Paul Verhoeven jako najgorszy reżyser za film Showgirls w 1996. Drugim był Tom Green, reżyser i aktor filmu Luźny gość, który zwyciężył w pięciu kategoriach w 2001. Trzecią była aktorka Halle Berry w 2004 za rolę w Kobieta-Kot, który wygrał też w trzech innych kategoriach. Odbierając Złotą Malinę, trzymała w ręku Oscara dla najlepszej aktorki za Czekając na wyrok, którego otrzymała w 2002. Czwartą osobą, która odebrała Złotą Malinę, była Sandra Bullock. Otrzymała ona dwie nagrody za rok 2010: dla najgorszej aktorki i (wraz z Bradleyem Cooperem) dla najgorszej ekranowej pary w filmie Wszystko o Stevenie. Następnego dnia Bullock odebrała Oscara za rolę w filmie Wielki Mike, stając się jedną z trzech osób, które w jednym roku zdobyły zarówno Oscara, jak i Złotą Malinę. Wcześniej osiągnęli to kompozytor Alan Menken w 1993[15] i scenarzysta Brian Helgeland w 1998[16].
Kilka innych osób, m.in. Bill Cosby i Tom Selleck, odebrało nagrody w ceremoniach zaaranżowanych na potrzeby rozrywkowych talk-shows. Ben Affleck, zdobywca nagrody dla najgorszego aktora za Daredevila, Zapłatę i Gigli, choć nie pojawił się na ceremonii, upomniał się o statuetkę, którą po tygodniu zaprezentował w programie Larry’ego Kinga.
Biorąc pod uwagę poszczególne filmy, jedynym jednoczesnym zdobywcą Oscara i Złotej Maliny jest Wall Street. W 1988 Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego zdobył Michael Douglas, a Złotą Malinę dla najgorszej aktorki drugoplanowej otrzymała Daryl Hannah.
Uwagi
↑W latach 1994–2005, ta kategoria nosiła nazwę „Najgorszy remake lub sequel”, z wyjątkiem lat 1996 i 1999. Później w latach 2006–2007 została rozdzielona na kategorie: „Najgorszy prequel lub sequel” i „Najgorszy remake lub plagiat”. Od 2008 roku obie te kategorie zostały połączone ze sobą.
