Zajezdnia tramwajowa przy ulicy Piotra Skargi w Szczecinie

Zajezdnia przy ulicy Piotra Skargi
Zabytek: nr rej. A-387 z dn. 31.03.2011 r.
Ilustracja
Widok z alei Wojska Polskiego
Typ

zajezdnia tramwajowa

Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Miejscowość

Szczecin

Lokalizacja

ul. Piotra Skargi 20, 71-423, Szczecin-Śródmieście

Przewoźnik

ostatni: MZK Szczecin

Data otwarcia

22 sierpnia 1879

Data zamknięcia

1994

Położenie na mapie Szczecina
Mapa konturowa Szczecina, po lewej znajduje się punkt z opisem „Zajezdnia przy ulicy Piotra Skargi”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Zajezdnia przy ulicy Piotra Skargi”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Zajezdnia przy ulicy Piotra Skargi”
Ziemia53°26′25,2″N 14°32′02,2″E/53,440333 14,533944

Zajezdnia przy ulicy Piotra Skargi (do 1945 r. niem. Straßenbahnhof Westend) – zabytkowa szczecińska zajezdnia tramwajowa, usytuowana przy ulicy Piotra Skargi 20, na osiedlu Śródmieście-Północ, w dzielnicy Śródmieście. Najstarsza zachowana zajezdnia tramwajowa w Szczecinie[1] i jednocześnie jedyna zachowana zajezdnia tramwajów konnych w mieście.

Historia

Czas tramwajów konnych

Kompleks ceglanych budynków zajezdni Westend, składający się z hali postojowej, budynku administracyjnego i stajni, wzniesiono w 1879 r. Na parterze hali wagonowej ułożono pięć torów postojowych. Oficjalne otwarcie zajezdni miało miejsce 22 sierpnia 1879 r. o godzinie 15.00, kiedy to jej bramę opuściło pierwszych pięć tramwajów konnych uczestniczących w uroczystej paradzie[2]. Następnego dnia otwarto pierwszą linię tramwaju konnego, rozpoczynającą się w zajezdni Westend i kończącą na Lindenstraße (współcześnie ul. Potulicka). W 1896 r. budynek administracyjny przebudowano na dom dyrektora przedsiębiorstwa Stettiner Straßen-Eisenbahn-Gesellschaft[1].

Czas tramwajów elektrycznych

W 1897 r. zajezdnia została zelektryfikowana, a 16 czerwca wyjechały z niej próbnie pierwsze dwa tramwaje elektryczne[2]. 4 lipca tego samego roku zajezdnia rozpoczęła obsługę pierwszej linii tramwajów elektrycznych[3]. W 1905 r. dokonano rozbudowy obiektu poprzez zadaszenie przestrzeni między prawą ścianą hali postojowej a murem ogrodzeniowym od strony Roonstraße (współcześnie ul. Piotra Skargi)[4]. W nowej części hali zbudowano dodatkowe dwa tory postojowe. W 1938 r., w związku z otwarciem nowoczesnej zajezdni tramwajowej West przy Falkenwalderstraße 200 (współcześnie zajezdnia Pogodno przy alei Wojska Polskiego 200), obiekt przestał obsługiwać linie tramwajowe i stał się miejscem garażowania wagonów technicznych[5].

Po II wojnie światowej, 5 września 1945 r. zajezdnia została częściowo oddana do dyspozycji administracji polskiej[3]. Z biegiem lat przebudowano halę postojową poprzez zmianę wielkości otworów okiennych, usunięcie zdobień fasady frontowej, otynkowanie ceglanych elewacji. Budynek administracyjny podwyższono o jedno piętro i także pokryto tynkiem, a jego wnętrza przeznaczono na siedzibę Przychodni Profilaktyczno-Leczniczej nr 1[1]. Remonty doprowadziły do zatarcia pierwotnego wyglądu obiektów. Do 1994 r. w hali wagonowej funkcjonował Wydział Energetyczny Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego w Szczecinie.

Po wyłączeniu z eksploatacji

Po 1994 r. zdemontowano częściowo tory łączące zajezdnię z linią tramwajową na alei Wojska Polskiego, a samą zajezdnię przekazano Miejskiemu Zakładowi Gospodarki Odpadami[6]. W 2011 r. halę postojową, podstację i dawną stajnię wpisano do rejestru zabytków[4].

Według stanu z lutego 2021 r. w dawnym budynku administracyjnym mieści się biuro Strefy Płatnego Parkowania, w hali postojowej magazyn szczecińskich rowerów miejskich[7], a w części hali wagonowej dobudowanej w 1905 r. sklep rowerowy.

Przypisy

  1. a b c EDD: Dawna zajezdnia tramwajów konnych « sedina.pl [online], sedina.pl [dostęp 2021-02-26] (pol.).
  2. a b Remigiusz Grochowiak, Mirosław Janiak, Tramwaje w Szczecinie: 1897-1945, KOLPRESS, 2019, s. 352, ISBN 978-83-943075-7-8, OCLC 1126644897 [dostęp 2021-02-26].
  3. a b www.swiatowy.org – Historia komunikacji miejskiej w Szczecinie [online], www.swiatowy.org [dostęp 2021-02-26].
  4. a b Dawna zajezdnia przy ul. Piotra Skargi [online], Pomorze Zachodnie Travel [dostęp 2021-02-26].
  5. Grochowiak, s. 353
  6. Encyklopedia: Historyczna zajezdnia przy ulicy Piotra Skargi [online], Serwis KOMIS [dostęp 2021-02-26] (pol.).
  7. Dyskont w starej zajezdni? NiOL firmował próby zmian, sieć handlowa za to płaciła [online], szczecin.wyborcza.pl [dostęp 2021-02-26].