Wincenty Rawski (starszy)

Wincenty Rawski (starszy)
Ilustracja
Wincenty Rawski (starszy) - Lwów 1865
Data i miejsce urodzenia

1810
Czarnokońce

Data i miejsce śmierci

1876
Lwów

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

architektura

Epoka

klasycyzm, historyzm

Multimedia w Wikimedia Commons

Wincenty Rawski (ur. 1810 w Czarnokońcach, zm. pomiędzy 21 a 31 lipca 1876 we Lwowie) – polski architekt i budowniczy związany ze Lwowem. Zaprojektował kościół w zespole klasztornym ss. Sacré-Cœur, jeden z pierwszych obiektów neogotyckich we Lwowie. Reprezentował klasycyzm i wczesny historyzm. Ojciec architektów Wincentego Jana Rawskiego oraz Kazimierza Rawskiego.

Życiorys

Urodził się w Czarnokońcach w przyszłym powiecie kopyczynieckim na Tarnopolszczyźnie[1]. Studiował w Cesarsko-Królewskim Instytucie Politechnicznym w Wiedniu.

Posiadał we Lwowie wspólnie z Marcelim Erazmem Gryglaszewskim (ur. 1840 w Krakowie, zm. 1914 w Kapuścińcach k. Borszczowa) biuro ciesielsko-budowlano-architektoniczne, co pozwalało mu łączyć własne dzieła z realizacjami budowlanymi prac innych architektów. Wykonał w latach 1849-1851 przebudowę lwowskiego ratusza według projektu Johanna Salzmanna[2], jak również kierował rekonstrukcją dzwonnicy Archikatedralnego Soboru św. Jura, zaprojektowanej przez Józefa Braunseisa[3].

Przygotował i zrealizował projekty budynków zespołu klasztornego ss. Sacré-Cœur we Lwowie, które obejmowały przebudowę skrzydła (1858), kościół neogotycki (projekt z 1860, zbudowany w 1861) oraz trzecie skrzydło klasztoru (projekt 1865, zbudowane w 1867)[4]. W latach 70. XX wieku rozebrano kościół i zabudowania zlikwidowanego wcześniej klasztoru, dziś pozostało tylko jedno zachowane skrzydło. Przebudował w latach 1860-1869 pałac Dzieduszyckich przy ulicy Kurkowej 15 (ob. Łysenki), także budynki Szpitala św. Wincentego à Paulo w roku 1870[5]. Projektował również nagrobki na Cmentarzu Łyczakowskim, gdzie współpracował m.in. z rzeźbiarzami Cyprianem Godebskimi i Pawłem Eutele[6], wykonał altanę w kształcie greckiej świątyni w ogrodzie Hotelu George, znane są także jego projekty kamienic.

W latach 1871-1873 był członkiem rady miejskiej Lwowa[7].

Grobowiec Rawskich na Cmentarzu Łyczakowskim

Z małżeństwa z Marcelą ze Zbrożków miał dwóch synów, Wincentego i Kazimierza, którzy zostali również architektami, a także córkę Marię, która wyszła za mąż za architekta Wiktora Sadłowskiego. Ich synem był lwowski architekt Władysław Sadłowski[8].

Zmarł w roku 1876[9]. Został pochowany w grobowcu rodzinnym Rawskich na Cmentarzu Łyczakowskim[10] we Lwowie.

Przypisy

  1. ↑ I. Kotłobułatowa: Lwów na fotografii. 3, Lwowianie 1844-2014. Lwów: 2014, s. 19.
  2. ↑ Wieża ratusza. Lviv center. [dostęp 2016-06-26].
  3. ↑ G. Rąkowski: Lwów. Przewodnik krajoznawczo-historyczny po Ukrainie Zachodniej, część IV. Pruszków: 2008, s. 203. ISBN 978-83-89188-70-0.
  4. ↑ K. Brzezina:  Klasztor i Zakład Naukowo-Wychowawczy SS. Najświętszego Serca Jezusa z Kaplicą pw Najświętszych Serc Jezusa i Marii. W: Kościoły i klasztory Lwowa z wieków XIX i XX. Kraków: 2004, s. 26-27, 29. ISBN 83-85739-17-9.
  5. ↑ M. Biernat:  Kościół parafialny pw Św. Wincentego a Paulo (Misjonarzy). W: Kościoły i klasztory Lwowa z wieków XIX i XX. Kraków: 2004, s. 305-306. ISBN 83-85739-17-9.
  6. ↑ J. Biriulow: Rzeźba Lwowska. Warszawa: 2007, s. 65, 72. ISBN 978-83-7543-009-7.
  7. ↑ Kadencja rady Miejskiej. W: Miasto Lwów w okresie samorządu 1870/95. Lwów: 1896, s. 184.
  8. ↑ R.M. Kunkel: Rawski Wincenty Witold Erazm (1893–1962). W: Polski Słownik Biograficzny, t. 30/4, nr 127. Kraków: 1992, s. 670–671.
  9. ↑ Wykaz Osób zmarłych. „Gazeta Lwowska”. R. 66, nr 189, s. 5, 19.08.1876. 
  10. ↑ S. S. Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786-1986. Wrocław: 1989, s. 365. ISBN 83-04-02817-4.

Bibliografia

  • Wykaz Osób zmarłych, "Gazeta Lwowska", R. 66, 19.08.1876, nr 189, s. 5.
  • Kadencja rady Miejskiej [w:] Miasto Lwów w okresie samorządu 1870/95, Drukarnia W. A. Szyjkowskiego, Lwów 1896, s. 184.
  • A. Medyński, Lwów. Przewodnik dla zwiedzających miasto, Lwów 1937.
  • S. S. Nicieja, Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786-1986, Ossolineum, Wrocław 1989, s. 365. ISBN 83-04-02817-4
  • R. Chanas, J. Czerwiński, Lwów. Przewodnik turystyczny, wyd. Ossolineum, Wrocław 1992. ISBN 83-04-03913-3
  • R. M. Kunkel, Rawski Wincenty Witold Erazm (1893–1962), Polski Słownik Biograficzny, t. 30/4, nr 127, Kraków 1992, s. 670–671.
  • K. Brzezina, Klasztor i Zakład Naukowo-Wychowawczy SS. Najświętszego Serca Jezusa z Kaplicą pw Najświętszych Serc Jezusa i Marii [w:] Kościoły i klasztory Lwowa z wieków XIX i XX, Kraków 2004, s. 26-27, 29. ISBN 83-85739-17-9 
  • M. Biernat, Kościół parafialny pw Św. Wincentego a Paulo (Misjonarzy) [w:] Kościoły i klasztory Lwowa z wieków XIX i XX, Kraków 2004, s. 305-306. ISBN 83-85739-17-9 
  • Przemysław Włodek, Adam Kulewski, Lwów, Pruszków: Rewasz, 2006, s. 373, ISBN 83-89188-53-8, OCLC 169981507.
  • G. Rąkowski, Lwów. Przewodnik krajoznawczo-historyczny po Ukrainie Zachodniej, część IV, Wyd. Rewasz, Pruszków 2008, s. 166. ISBN 978-83-89188-70-0
  • J. Biriulow, Rzeźba Lwowska, Neriton, Warszawa 2007, s. 65, 72. ISBN 978-83-7543-009-7 
  • J. Smirnow, Historia świątyń rzymskokatolickich Lwowa (3), „Kurier Galicyjski”, 2008.02.06. [dostęp 2016-06-26]
  • I. Kotłobułatowa, Lwów na fotografii. 3, Lwowianie 1844-2014, Lwów 2014, s. 19.