Nazwa miejscowości określa położenie jej nad moczarami, bagnami, względnie wodami[4]. Ma to uzasadnienie co do tego, że lokowany w XVIII wieku Trzciniec Stary leżał na zabagnionym terenie, który znajduje się obecnie w północnej części wsi.
Trzciniec jest wsią sołecką usytuowaną na przy południowo-zachodniej granicy Bydgoszczy, w gminie Białe Błota. Jest to obok Białych Błót miejscowość najbliżej położona do centrum Bydgoszczy, nie włączona jednak w granice administracyjne miasta. Miejscowość ma charakter typowo mieszkaniowy dla osób pracujących w Bydgoszczy lub w miejscowym zakładzie materiałów budowlanych „Silka”. Z uwagi na otoczenie lasem, linią kolejową i lotniskiem nie posiada już rezerw terenowych pod zabudowę[6].
W Trzcińcu znajduje się stacja kolejowa linii kolejowej nr 131 (Chorzów Batory – Tczew). W północnej części wsi znajduje się staw. Miejscowość jest skomunikowana z ulicą Szubińską.
W Trzcińcu eksploatowane jest udokumentowane złoże piasków kwarcowych „Zielonka-Trzciniec” o powierzchni 3,658 ha i zasobach około 826 tys. m³. Wydobywa się tu surowiec do produkcji cegły wapienno-piaskowej. Ważność koncesji sięga do 2020 roku[6].
Na terenie wsi zlokalizowany jest nieczynny cmentarz ewangelicki[7].
Rekreacja
Zapleczem rekreacyjnym jest Puszcza Bydgoska otaczająca miejscowość ze wszystkich stron. W kierunku wschodnim, w lesie ukryte są obiekty wojskowe. Z Trzcińca na wschód prowadzi poprzez las nasyp dawnej kolei, którą transportowano uzbrojenie lotnicze do magazynów bomb (bomboskładów).
W 1764 r. bydgoska Rada Miejska wydzierżawiła na okres 40 lat grunt koło błota Trzeceniec osadnikom olęderskim Mariannie i Hertmanowi Dreyftom. Osada ta położona była na północ od obecnej wsi, na wschodnim krańcu Białych Błót i zwana Trzcińcem Starym (Alt Trziniec – 1789, Rohrbruch Alt – 1860)[11]. W 1772 r. rada miejska wydzierżawiła kolejny grunt na prawie olęderskim Katarzynie i Jędrzejowi Ryjzom. Osada ta zwana Trzcińcem Nowym (Trziniec – 1789, Rohrbruch Neu – 1860)[11] położona była w obrębie obecnej wsi, na południowym jej krańcu. Pośrodku, między oboma gospodarstwami znajdował się zabagniony obszar (obecnie łąka ze stawem).
Spis miejscowości rejencji bydgoskiej z 1833 r. podaje, że w Trzcińcu Starym mieszkało 18 osób (wszyscy ewangelicy) w 2 domach. Natomiast w Trzcińcu Nowym mieszkały 22 osoby (wszyscy ewangelicy) w 3 domach[12]. Według opisu Jana Nepomucena Bobrowicza z 1846 r. posiadłości Trzciniec Stary i Nowy należały do majątku Białebłoto należącego do miasta Bydgoszczy[13]. Kolejny spis z 1860 r. podaje, że w Trzcińcu Starym mieszkało 38 osób (37 ewangelików, 1 katolik) w 3 domach, a w Trzcińcu Nowym – 24 ewangelików w 4 domach. Dzieci z Trzcińca Starego uczęszczały do szkoły w Cielu, a z Trzcińca Nowego – do szkoły w Zielonce. Miejscowość należała do parafii katolickiej i ewangelickiej w Bydgoszczy[14].
Do końca XIX wieku Trzciniec Stary opustoszał (zachowane pozostałości cmentarza w lesie)[15], a pozostał Trzciniec Nowy nazywany Trzcińcem, obok którego w 1872 r. wybudowano stację kolejową na linii wiodącej do Inowrocławia. W 1885 r. miejscowość zamieszkiwana była przez 41 osób w 6 domach[4]. W 1921 r. występują: leśnictwo i stacja kolejowa Trzciniec, liczące w sumie 12 budynków i 61 mieszkańców[11].
Do II wojny światowej Trzciniec połączony był drogą z folwarkiem Biedaszkowo i dalej w kierunku północnym z centrum miasta. Z drugiej strony droga ta wiodła przez las do Ciela i Zielonki. Po 1945 r. wskutek rozwoju lotniska i związanej z tym budowy pasów startowych, drogę w kierunku Bydgoszczy odcięto.
W latach 60. zbudowano w Trzcińcu zakład materiałów budowlanych należący do Cegielni Bydgoskich. Komunikacyjnie obsługiwała go magistrala kolejowa Bydgoszcz – Inowrocław. W latach 70. planowano budowę bocznicy od tej magistrali do Przyłęk, gdzie planowane były nowe obiekty składowo-przemysłowe[4].
Po II wojnie światowej rozważano włączenie Trzcińca wraz z Białymi Błotami do Bydgoszczy. W planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy, uchwalonym w 1964 r., w którym podzielono miasto na nowe jednostki urbanistyczne i wskazano zasady rozwoju miasta na następne 20 lat – w sferze zainteresowań znalazła się także jednostka urbanistyczna Białe Błota o obszarze 380 ha o zaludnieniu 1,1 tys. osób, przewidywana do zespolenia z Bydgoszczą[16]. W planie przeznaczono ją do zabudowy jednorodzinnej. W kolejnych latach za priorytetowe uznano jednak wschodnie i północne rejony miasta[16].
Mimo że Trzcińca nie włączono do terytorium administracyjnego miasta, rozwijało się tu intensywnie budownictwo jednorodzinne, zwłaszcza w latach 60. i 70. W okresie 1970–1997 ludność Trzcińca niewiele się zmieniła: z 401 do 419 osób, gdyż teren był już mocno zabudowany[4]. Po 2000 roku na terenie Trzcińca wyczerpane zostały wolne tereny pod zabudowę.
Statystyka
Poniżej podano wybrane informacje statystyczne dotyczące wsi Trzciniec na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS[17].
Narodowy Spis Powszechny 2002 wykazał, że we wsi Trzciniec mieszkało 457 osób w 173 gospodarstwach domowych. 15% populacji posiadało wykształcenie wyższe, a 33% – średnie. We wsi znajdowało się 99 budynków ze 140 mieszkaniami. 16% mieszkań pochodziło sprzed 1945 roku, zaś 13% wzniesiono w latach 1989-2002. Najwięcej mieszkań w Trzcińcu wzniesiono w latach PRL. Z tego w okresie 1945-1970 wzniesiono 64 mieszkań, a w 1970-1988 dalsze 41 domów.
Narodowy Spis Powszechny 2011 odnotował 483 mieszkańców Trzcińca. W 2013 r. działalność gospodarczą prowadziło 91 podmiotów, w tym 73 osób fizycznych, 18 osób prawnych, 5 spółek handlowych (w tym 2 z udziałem kapitału zagranicznego). Dominowały małe przedsiębiorstwa (0-9 osób). Tylko 2 przedsiębiorstwa zatrudniały powyżej 10 osób.
W latach 2008–2013 oddano do użytku 9 mieszkań – wszystkie w budownictwie indywidualnym. Stanowiło to zaledwie 0,6% nowych mieszkań wzniesionych w tym czasie w całej gminie.
↑WłodzimierzW.BykowskiWłodzimierzW., Weekend w drodze – interaktywny przewodnik rowerowy okolic Bydgoszczy, Bydgoszcz: Wydawnictwo Apeiron, 1999, ISBN 83-911441-0-0, OCLC749444166. Brak numerów stron w książce
↑Żmidziński Franciszek: Przemiany w gospodarce wiejskiej starostwa bydgoskiego w latach 1661-1772. [w:] Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Prace Wydziału Nauk Humanistycznych. Seria C. Nr 13. Prace Komisji Historii IX. Warszawa-Poznań 1973.
↑ abcAneks nr 2. Zarys dziejów osad miejskich oraz miejscowości przyłączonych do Bydgoszczy do 1939 roku. [w:] Historia Bydgoszczy. Tom II. Część pierwsza 1920-1939: red. Marian Biskup: Bydgoszcz: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe 1999. ISBN 83-901329-0-7, s. 852-873.