SM UC-29

SM UC-29
Ilustracja
SM UC-56, okręt bliźniaczy UC-29
Klasa

okręt podwodny

Typ

UC II

Projekt

41

Historia
Stocznia

Vulcan, Hamburg

Położenie stępki

1915

Wodowanie

15 lipca 1916

 Kaiserliche Marine
Wejście do służby

15 sierpnia 1916

Zatopiony

7 czerwca 1917

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


400 ton
480 ton

Długość

49,4 m

Szerokość

5,22 m

Zanurzenie

3,68 m

Zanurzenie testowe

50 m

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Materiał kadłuba

stal

Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 500 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 460 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


11,6 węzła
6,7 w.

Zasięg

powierzchnia: 9410 Mm przy 7 w.
zanurzenie: 55 Mm przy 4 w.

Uzbrojenie
18 min UC/200, 1 działo kal. 88 mm L/30, 7 torped
Wyrzutnie torpedowe

3 × 500 mm

Załoga

26

SM UC-29niemiecki podwodny stawiacz min z okresu I wojny światowej, jedna z 64 zbudowanych jednostek typu UC II. Zwodowany 15 lipca 1916 roku w stoczni Vulcan w Hamburgu, został przyjęty do służby w Kaiserliche Marine 15 sierpnia 1916 roku. Włączony w skład 1. Flotylli U-Bootów Hochseeflotte, w czasie służby operacyjnej okręt odbył siedem misji bojowych, w wyniku których zatonęło 18 statków o łącznej pojemności 21 909 BRT, zaś cztery statki (o łącznej pojemności 17 154) BRT zostały uszkodzone. SM UC-29 zatonął 7 czerwca 1917 roku na zachód od Irlandii, zatopiony ogniem artylerii statku-pułapki HMS „Pargust”.

Projekt i budowa

Sukcesy pierwszych niemieckich podwodnych stawiaczy min typu UC I, a także niedostatki tej konstrukcji skłoniły dowództwo Cesarskiej Marynarki Wojennej z admirałem von Tirpitzem na czele do działań mających na celu budowę nowego, znacznie większego i doskonalszego typu okrętów podwodnych. Opracowany latem 1915 roku projekt okrętu, oznaczonego później jako typ UC II, tworzony był równolegle z projektem przybrzeżnego torpedowego okrętu podwodnego typu UB II[1]. Głównymi zmianami w stosunku do poprzedniej serii były: instalacja wyrzutni torpedowych i działa pokładowego, zwiększenie mocy i niezawodności siłowni oraz wzrost prędkości i zasięgu jednostki, kosztem rezygnacji z możliwości łatwego transportu kolejowego (ze względu na powiększone rozmiary)[1][2].

SM[a] UC-29 zamówiony został 29 sierpnia 1915 roku jako czternasta jednostka z I serii okrętów typu UC II (numer projektu 41, nadany przez Inspektorat U-Bootów[3]), w ramach wojennego programu rozbudowy floty[4][5]. Został zbudowany w stoczni Vulcan w Hamburgu jako jeden z 21 okrętów typu UC II zamówionych w tej wytwórni[4][6][7]. Stocznia oszacowała czas budowy okrętu na 8 miesięcy[4]. UC-29 otrzymał numer stoczniowy 68 (Werk 68)[5][8]. Stępkę okrętu położono w 1915 roku[8], został zwodowany 15 lipca 1916 roku[9][10], zaś do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej przyjęto go 15 sierpnia 1916 roku[5]. Koszt budowy okrętu wyniósł 1 mln 727 tys. marek[11].

Dane taktyczno-techniczne

SM UC-29 był średniej wielkości przybrzeżnym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej. Długość całkowita wynosiła 49,4 metra[b], szerokość 5,22 metra i zanurzenie 3,68 metra (wykonany ze stali kadłub sztywny miał 39,3 metra długości i 3,65 metra szerokości)[13]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 7,46 metra[13]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 400 ton[c], a w zanurzeniu 480 ton[6][10][12]. Jednostka miała wysoki, ostry dziób przystosowany do przecinania sieci przeciwpodwodnych; do jej wnętrza prowadziły trzy luki, zlokalizowane przed kioskiem, w kiosku i w części rufowej, prowadzący do maszynowni[14]. Cylindryczny kiosk miał średnicę 1,4 metra i wysokość 1,8 metra, obudowany był opływową osłoną[14]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki Diesla Daimler MU256 o łącznej mocy 500 KM, zaś pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym SSW o łącznej mocy 460 KM[4][6][15]. Dwa wały napędowe obracały dwie śruby wykonane z brązu manganowego (o średnicy 1,9 metra i skoku 0,9 metra)[14]. Okręt osiągał prędkość 11,6 węzła na powierzchni i 6,7 węzła w zanurzeniu[6][12]. Zasięg wynosił 9410 Mm przy prędkości 7 węzłów w położeniu nawodnym[d] oraz 54 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą[1][2]. Zbiorniki mieściły 63 tony paliwa[2], a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów 26 MAS po 62 ogniwa, zlokalizowanych pod przednim i tylnym pomieszczeniem mieszkalnym załogi[4][16]. Okręt miał siedem zewnętrznych zbiorników balastowych[14]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów[13][17], zaś czas zanurzenia 40 s[18].

Głównym uzbrojeniem okrętu było 18 min kotwicznych typu UC/200 w sześciu skośnych szybach minowych o średnicy 100 cm, usytuowanych w podwyższonej części dziobowej jeden za drugim w osi symetrii okrętu, pod kątem do tyłu (sposób stawiania – „pod siebie”)[2][19]. Układ ten powodował, że miny trzeba było stawiać na zaplanowanej przed rejsem głębokości, gdyż na morzu nie było do nich dostępu (co znacznie zmniejszało skuteczność okrętów)[20][19]. Uzbrojenie uzupełniały dwie zewnętrzne wyrzutnie torped kalibru 500 mm (umiejscowione powyżej linii wodnej na dziobie, po obu stronach szybów minowych), jedna wewnętrzna wyrzutnia torped kal. 500 mm na rufie (z łącznym zapasem 7 torped) oraz umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kal. 88 mm L/30, z zapasem amunicji wynoszącym 130 naboi[2][13][21]. Okręt wyposażony był w dwa peryskopy Zeissa: wachtowy i bojowy oraz radiostację z podnoszonym masztem o wysokości 10 metrów[22][e]. Wyposażenie uzupełniała kotwica grzybkowa o masie 272 kg[14].

Załoga okrętu składała się z 3 oficerów oraz 23 podoficerów i marynarzy[15][18][f].

Służba

15 sierpnia 1916 roku dowództwo UC-29 objął por. mar. (niem. Oberleutnant zur See) Ernst Rosenow, wcześniej dowodzący UC-10 i UB-28[23]. Po okresie szkolenia okręt został 19 października włączony w skład 1. Flotylli U-Bootów Hochseeflotte[5][24]. Pierwsze zadanie bojowe jednostka wykonała 2 listopada, stawiając liczącą 18 min zagrodę na południowy wschód od Montrose[25]. Ofiarą postawionych tam min stał się 17 listopada zbudowany w 1900 roku brytyjski parowiec „Canganian” (1143 BRT), płynący z Methil do Scapa Flow, który zatonął ze stratą 13 członków załogi[26]. Na kolejny sukces przyszło czekać załodze okrętu do 23 stycznia 1917 roku, kiedy to na pozycji 56°27′N 2°38′W/56,450000 -2,633333 wszedł na minę zwodowany w 1902 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Clan Shaw” o pojemności 3943 BRT. Statek, płynący z ładunkiem juty z Czittagong do Dundee, zatonął wraz z dwoma marynarzami[27][28]. Następnego dnia UC-29 zatrzymał i zatopił zbudowany w 1892 roku norweski parowiec „Sunniva” (589 BRT), przewożący drewno i rudę żelaza na trasie GöteborgHull (120 Mm na północny wschód od Newcastle upon Tyne)[29].

Z dniem 1 lutego, rozkazem szefa sztabu admiralicji niemieckiej z 12 stycznia tego roku, U-Booty należące do czterech flotylli Hochseeflotte, Flotylli Flandria i Flotylli Pola(inne języki) rozpoczęły nieograniczoną wojnę podwodną[30][31]. W dniach 3-14 lutego okręt odbył rejs wzdłuż wschodniego wybrzeża Szkocji, stawiając 18 min w pięciu zagrodach[32]. 5 lutego na jednej z nich został zniszczony brytyjski trawler „Primrose” (136 BRT), a na jego pokładzie zginęło dziewięciu załogantów (katastrofa miała miejsce 17 Mm na południowy zachód od latarni Todhead, położonej w Aberdeenshire)[33]. 9 lutego na pozycji 57°09′N 2°03′W/57,150000 -2,050000 zatonął ze stratą siedmiu ludzi uzbrojony trawler HMT[g] „Yesso” (229 BRT), który także wszedł na minę[34]. Następnego dnia na minę postawioną nieopodal wyspy Inchkeith wszedł zbudowany w 1913 roku duży brytyjski zbiornikowiec „San Fraterno” (9587 BRT), przewożący ropę naftową na trasie Port ArthurFirth of Forth, który jedynie doznał uszkodzeń[35]. 11 lutego ostatnimi ofiarami lutowego wypadu stały się dwa statki: pochodzący z 1895 roku brytyjski parowiec „Norwood” (798 BRT), płynący z ładunkiem drobnicy z Middlesbrough do Aberdeen, który zatonął nieopodal portu przeznaczenia tracąc 18 członków załogi wraz z kapitanem[27][36] oraz „Roanoke” (3455 BRT), który został uszkodzony 3,5 Mm na południowy wschód od Aberdeen[37].

Kolejną misję bojową UC-29 przeprowadził od 27 lutego do 16 marca, stawiając również wszystkie przewożone na pokładzie miny (18 sztuk) w czterech zagrodach[32]. 1 marca okręt zatrzymał i zatopił dwa brytyjskie trawlery: „Herbert Ingram” (na pozycji 55°59′N 0°25′E/55,983333 0,416667)[38] i „Redcap” (na pozycji 56°10′N 1°10′E/56,166667 1,166667), na którym zginął jeden marynarz[39]. Dwa dni później na minę postawioną na pozycji 56°12′N 2°34′W/56,206944 -2,566667 wszedł uzbrojony trawler HMT „Northumbria” (211 BRT), który zatonął ze stratą pięciu załogantów[40]. 14 marca, w drodze powrotnej do bazy, okręt zatopił zbudowany w 1895 roku norweski parowiec „Storaas” o pojemności 3041 BRT, płynący pod balastem na trasie Moss – Newcastle upon Tyne (na pozycji 55°30′N 2°55′E/55,500000 2,916667)[41].

Kolejne sukcesy miały miejsce w ostatnim tygodniu kwietnia – 24 tm. UC-29 zatrzymał i zatopił w odległości 60 Mm na wschód od Edynburga brytyjski trawler „Upton Castle” (145 BRT)[42], zaś tego samego dnia po południu na pozycji 56°00′N 1°00′W/56,000000 -1,000000 stoczył nierozstrzygniętą walkę ze statkiem-pułapką „Roskeen”[43]. Nazajutrz okręt postawił zagrodę minową u wschodnich wybrzeży Anglii[43]. 27 kwietnia ofiarą postawionych przez niego min padły dwa norweskie parowce: zbudowany w 1908 roku „Nidelven” (1262 BRT), przewożący węgiel i pasażerów z Newcastle upon Tyne do Svolvær (zatonął na pozycji 55°29′N 1°27′W/55,483333 -1,450000 tracąc trzech ludzi)[44] oraz rok młodszy „Ragnhild” (1117 BRT), płynący z ładunkiem drobnicy na trasie Newcastle upon Tyne – Skien, zniszczony na pozycji 55°16′N 1°22′W/55,266667 -1,366667 (śmierć w katastrofie poniosło dwóch członków załogi)[45][46]. 29 kwietnia na pozycji 55°56′N 2°06′E/55,933333 2,100000 UC-29 zatrzymał i zatopił zbudowany w 1905 roku duński parowiec „Carbo I” (1379 BRT), przewożący azotany ze Skien do Newcastle upon Tyne[47][48]. 1 maja ofiarą załogi U-Boota padł pochodzący z 1896 roku brytyjski parowiec „Firelight” o pojemności 1443 BRT, transportujący węgiel na trasie Newcastle upon Tyne – Londyn, storpedowany bez ostrzeżenia na pozycji 55°01′N 1°21′W/55,016667 -1,350000[27][49]. W maju UC-29 oraz pozostałe okręty wchodzące w skład 1. Flotylli (U-71, U-80(inne języki), UC-31, UC-33, UC-41, UC-42, UC-44, UC-45, UC-49, UC-50, UC-51, UC-55, UC-75 i UC-77) postawiły wokół Wysp Brytyjskich 50 zagród minowych[50].

25 maja U-Boot wyszedł z Helgolandu na kolejną misję, z zadaniem pokonania kanału La Manche i postawienia zagrody minowej w Zatoce Dingle[51]. 3 czerwca UC-29 na pozycji 49°45′N 5°05′W/49,750000 -5,083333 zatrzymał i zatopił zbudowany w 1899 roku francuski bark „Elisabeth” (2061 BRT), płynący z ładunkiem azotanów z Pisagua do Hawru[52][53], a następnie uszkodził za pomocą torpedy statek-pułapkę HMS[h] „Mavis” (1295 BRT), na którym zginęło czterech marynarzy (20 Mm na południe od Wolf Rock)[54]. Następnego dnia ofiarą okrętu podwodnego stał się stary, pochodzący z 1883 roku norweski żaglowiec „Songvand” o pojemności 2206 BRT, przewożący węgiel na trasie BarrySantos, zatrzymany i zatopiony ok. 80 Mm na południowy zachód od Bishop Rock[52][55]. 6 czerwca okręt postawił 18 min na pozycji 52°05′N 10°40′W/52,083333 -10,666667[52].

7 czerwca 1917 roku o godzinie 8:00 UC-29 wystrzelił torpedę w kierunku nierozpoznanego statku, który w wyniku eksplozji doznał przechyłu, a jego załoga spuściła łodzie ratunkowe i rozpoczęła ewakuację[52]. Chcąc dobić uszkodzoną jednostkę, U-Boot wynurzył się w niewielkiej odległości i w tym momencie dostał się pod ogień artylerii „wraku”, którym okazał się brytyjski statek-pułapka HMS „Pargust” pod dowództwem komandora Gordona Campbella[52][56]. W ciągu kilku minut UC-29 zatonął z większością załogi (zginęły 23 osoby; uratowano tylko por. Bruhna i mata Stilla), na pozycji 51°50′N 11°50′W/51,833333 -11,833333[5][52].

Ostatnią, „pośmiertną” ofiarą okrętu został nowy, zbudowany w 1916 roku brytyjski parowiec „Hornchurch” (2159 BRT), który 3 sierpnia 1917 roku zatonął na minie w odległości ok. 4 Mm na północny wschód od Amble. Na statku, płynącym z ładunkiem węgla z Londynu do Methil, śmierć poniosło dwóch członków załogi[27][57].

Podsumowanie działalności bojowej

SM UC-29 wykonał łącznie siedem misji bojowych, podczas których za pomocą min, torped i ładunków wybuchowych zatopił 18 statków o łącznej pojemności 21 909 BRT, zaś cztery statki o łącznej pojemności 17 154 BRT zostały uszkodzone[58]. Pełne zestawienie strat przedstawia poniższa tabela[58]:

Data Nazwa Państwo Tonaż[i] Zatopienie[j]
17 listopada 1916 „Canganian”  Wielka Brytania 1143 T
23 stycznia 1917 „Clan Shaw”  Wielka Brytania 3943 T
24 stycznia 1917 „Sunniva”  Norwegia 589 T
5 lutego 1917 „Primrose”  Wielka Brytania 136 T
9 lutego 1917 HMT „Yesso”  Royal Navy 229 T
10 lutego 1917 „San Fraterno”  Wielka Brytania 9587 N
11 lutego 1917 „Norwood”  Wielka Brytania 798 T
11 lutego 1917 „Roanoke”  Wielka Brytania 3455 N
1 marca 1917 „Herbert Ingram”  Wielka Brytania 142 T
1 marca 1917 „Redcap”  Wielka Brytania 199 T
3 marca 1917 HMT „Northumbria”  Royal Navy 211 T
14 marca 1917 „Storaas”  Norwegia 3041 T
24 kwietnia 1917 „Upton Castle”  Wielka Brytania 145 T
27 kwietnia 1917 „Nidelven”  Norwegia 1262 T
27 kwietnia 1917 „Ragnhild”  Norwegia 1117 T
29 kwietnia 1917 „Carbo I”  Dania 1385 T
1 maja 1917 „Firelight”  Wielka Brytania 1143 T
3 czerwca 1917 „Elisabeth”  Francja 2061 T
3 czerwca 1917 HMS „Mavis”  Royal Navy 1295 N
4 czerwca 1917 „Songvand”  Norwegia 2206 T
7 czerwca 1917 HMS „Pargust”  Royal Navy 2817 N
3 sierpnia 1917 „Hornchurch”  Wielka Brytania 2159 T
RAZEM zatopione: 18
uszkodzone: 4

Uwagi

  1. SM – Seiner Majestät – [okręt] Jego Mości.
  2. Od 1917 roku: 51,12 metra[6][12].
  3. Wyporność jednostek niemieckich podano w tonach metrycznych, okrętów brytyjskich w długich tonach (ts), dla statków handlowych podano pojemność w tonach rejestrowych brutto.
  4. Opracowania znacznie różnią się wartościami zasięgu na powierzchni: Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313 podają, że wynosił on 6910 mil morskich przy prędkości 7 węzłów, zaś Hutchinson 2001 ↓, s. 52 – 6430 Mm przy prędkości 7 węzłów.
  5. Knott 2015 ↓ podaje, że okręt wyposażony był w trzy peryskopy.
  6. W momencie zatopienia na pokładzie UC-29 przebywało 25 ludzi[5].
  7. HMT – His Majesty’s Trawler – Trawler Jego/Jej Mości.
  8. HMS – His Majesty’s Ship – Okręt Jego/Jej Mości.
  9. Tonaż statków handlowych i innych cywilnych jednostek podany jest w tonach rejestrowych brutto.
  10. T – zatopiony, N – uszkodzony.

Przypisy

  1. a b c Fontenoy 2007 ↓, s. 106.
  2. a b c d e Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182.
  3. Rössler 1989 ↓, s. 50.
  4. a b c d e Rössler 1989 ↓, s. 53.
  5. a b c d e f UC 29 ↓.
  6. a b c d e Möller i Brack 2004 ↓, s. 56.
  7. Williamson 2016 ↓, s. 14.
  8. a b Gogin ↓.
  9. Fontenoy 2007 ↓, s. 105.
  10. a b Hutchinson 2001 ↓, s. 53.
  11. Gröner 1985 ↓, s. 58.
  12. a b c Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 564.
  13. a b c d UC II ↓.
  14. a b c d e Knott 2015 ↓.
  15. a b Perepeczko 2000 ↓, s. 246.
  16. Perepeczko 2000 ↓, s. 247.
  17. Showell 2006 ↓, s. 56.
  18. a b Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313.
  19. a b Holicki 2020 ↓, s. 92, 95.
  20. Showell 2006 ↓, s. 57.
  21. Moore 1990 ↓, s. 127.
  22. Holicki 2020 ↓, s. 96.
  23. Rosenow ↓.
  24. Perepeczko 2000 ↓, s. 265.
  25. Perepeczko 2000 ↓, s. 266.
  26. Canganian ↓.
  27. a b c d Wwlossesbrms 2 ↓.
  28. Clan Shaw ↓.
  29. Sunniva ↓.
  30. Perepeczko 2000 ↓, s. 285.
  31. Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 348.
  32. a b Perepeczko 2000 ↓, s. 297.
  33. Primrose ↓.
  34. Yesso ↓.
  35. San Fraterno ↓.
  36. Norwood ↓.
  37. Roanoke ↓.
  38. Herbert Ingram ↓.
  39. Redcap ↓.
  40. Northumbria ↓.
  41. Storaas ↓.
  42. Upton Castle ↓.
  43. a b Perepeczko 2000 ↓, s. 329.
  44. Nidelven ↓.
  45. Perepeczko 2000 ↓, s. 331.
  46. Ragnhild ↓.
  47. Perepeczko 2000 ↓, s. 332.
  48. Carbo I ↓.
  49. Firelight ↓.
  50. Perepeczko 2000 ↓, s. 341.
  51. Perepeczko 2000 ↓, s. 353.
  52. a b c d e f Perepeczko 2000 ↓, s. 354.
  53. Elisabeth ↓.
  54. Mavis ↓.
  55. Songvand ↓.
  56. Pargust ↓.
  57. Hornchurch ↓.
  58. a b uboatsucc ↓.

Bibliografia

  • BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 2 of 3 - January-August 1917 in date order. naval-history.net. [dostęp 2018-11-04]. (ang.).
  • Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-074-4.
  • Ivan Gogin: UC II type coastal submarine minelayers (1916-1917). Navypedia. [dostęp 2018-11-04]. (ang.).
  • Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
  • Erich Gröner: Die deutschen Kriegsschiffe 1815–1945: U-Boote, Hilfskreuzer, Minenschiffe, Netzleger, Sperrbrecher. T. 3. Koblenz: Bernard & Graefe, 1985. ISBN 3-7637-4802-4. (niem.).
  • Guðmundur Helgason: Canganian. uboat.net. [dostęp 2018-11-04]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Carbo I. uboat.net. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Clan Shaw. uboat.net. [dostęp 2018-11-04]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Elisabeth. uboat.net. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Firelight. uboat.net. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Herbert Ingram. uboat.net. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: HMT Northumbria. uboat.net. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: HMT Yesso. uboat.net. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Hornchurch. uboat.net. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant Ernst Rosenow. uboat.net. [dostęp 2018-11-04]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Mavis. uboat.net. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Nidelven. uboat.net. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Norwood. uboat.net. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Pargust. uboat.net. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Primrose. uboat.net. [dostęp 2018-11-04]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Ragnhild. uboat.net. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Redcap. uboat.net. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Roanoke. uboat.net. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: San Fraterno. uboat.net. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Ships hit by UC 29. uboat.net. [dostęp 2018-11-04]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Songvand. uboat.net. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Storaas. uboat.net. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Sunniva. uboat.net. [dostęp 2018-11-04]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: UC 29. uboat.net. [dostęp 2018-11-04]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: UC II. uboat.net. [dostęp 2018-11-04]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Upton Castle. uboat.net. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  • Wojciech Holicki. Niemieckie okręty podwodne typu UC II. Część I. „Technika Wojskowa Historia”. Nr specjalny 6, 2020. Magnum X. ISSN 2080-9743. 
  • Robert Hutchinson: Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day. Londyn: HarperCollins, 2001. ISBN 978-0-00-710558-8. (ang.).
  • Peta Knott: UC-6 Thames Estuary: Archaeological Report. historicengland.org.uk. [dostęp 2018-11-04]. (ang.).
  • John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
  • Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-51-X.
  • Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
  • Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.).
  • Gordon Williamson: U-booty Kajzera. Niemieckie okręty podwodne I wojny światowej. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2016. ISBN 978-83-65652-73-7.

Read other articles:

Ramón Díaz Informasi pribadiNama lengkap Ramón DíazTanggal lahir 29 Agustus 1959 (umur 64)Tempat lahir La Rioja, ArgentinaPosisi bermain PenyerangKarier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)1978-1981 River Plate 1982-1983 Napoli 1983-1986 Avellino 1986-1988 Fiorentina 1988-1989 Internazionale Milano 1989-1991 Monaco 1991-1993 River Plate 1993-1995 Yokohama Marinos Tim nasional1979-1982 Argentina 22 (10) * Penampilan dan gol di klub senior hanya dihitung dari liga domestik Ramón Díaz (lahir...

التكتل الديمقراطي من أجل العمل والحريات البلد تونس  التأسيس تاريخ التأسيس 1994 المؤسسون مصطفى بن جعفر  الشخصيات قائد الحزب مصطفى بن جعفر  القادة مصطفى بن جعفر (أمين عام) المقر الرئيسي تونس العاصمة  الأفكار الأيديولوجيا ديمقراطية اشتراكية الانحياز السياسي وسط اليسا

Indonesia's Got TalentMusim 3Logo Indonesia's Got Talent Musim KetigaPresenterRobby PurbaJuriIvan GunawanRossaDenny SumargoReza OktovianPemenangPasheman'90Tempat keduaCassidy LeeLokasiJakarta Concert Hall, iNews Tower, Kebon Sirih, Jakarta Pusat Negara asalIndonesiaRilisSaluran asliRCTIVision PrimeTanggal tayang8 Agustus 2022 (2022-08-08) –sekarang (sekarang)Kronologi Musim← SebelumnyaMusim 2Selanjutnya →Musim 4 Indonesia's Got Talent (musim 3) atau Indonesi...

Escrevedeira-aureolada Estado de conservação Em Perigo Crítico (IUCN 3.1)[1] Classificação científica Domínio: Eukaryota Reino: Animalia Filo: Chordata Classe: Aves Ordem: Passeriformes Família: Emberizidae Gênero: Emberiza Espécies: E. aureola Nome binomial Emberiza aureolaPeter Simon Pallas, 1773 Emberiza aureola MHNT A escrevedeira-aureolada (Emberiza aureola) é uma ave da família Fringillidae.[2] Distribui-se sobretudo pela Ásia, tendo uma pequena população no nor...

Rock kristenPress foto Skillet, 2019. Dari kiri ke kanan: Jen Ledger, John Cooper, Korey Cooper dan Seth Morrison.Sumber aliranRockMusik yesusMusik kristenSumber kebudayaanAkhir 1960an, Amerika SerikatSubgenre rock alternatif kristen metal kristen punk kristen hardcore kristen Topik lainnya Christian hip hop Contemporary Christian music Christian electronic dance music Rock kristen (bahasa inggris: Christian rock) adalah bentuk musik rock yang menampilkan lirik yang berfokus pada masalah iman...

Season of television series M*A*S*HSeason 1clockwise: Loretta Swit, Alan Alda, McLean Stevenson and Wayne Rogers, 1972.Country of originUnited StatesNo. of episodes24ReleaseOriginal networkCBSOriginal releaseSeptember 17, 1972 (1972-09-17) –March 25, 1973 (1973-03-25)Season chronologyNext →Season 2 List of episodes The first season of M*A*S*H aired Sundays at 8:00–8:30 pm on CBS. Cast The following six actors were listed in the opening credits: Actor Role Alan Alda C...

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Februari 2023. Simalin merupakan sastra lisan Minangkabau yang terdapat di Nagari Tarantang, Harau. Sastra lisan ini berbentuk pembacaan Kaba Malin Deman dengan iringan ketukan korek api seperti dalam Sijobang. Yang membedakan sastra lisan ini dengan Sijobang, sastr...

Rapid transit railway in Athens, Greece This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Athens Metro – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2022) (Learn how and when to remove this template message) Athens MetroAthens Metro train at AnthoupoliOverviewNative nameΜετρό ΑθήναςLocaleGreate...

Tudor Sports Ground Bunkers on the golf course Tudor Sports Ground is a public park between Clifford Road and the East Coast Main Railway Line in New Barnet in the London Borough of Barnet. It is one of Barnet's 'Premier Parks'.[1] The park is a large grassed area with scattered mature trees. The site is mainly devoted to a nine-hole 'pitch and pay' golf course, and it also has a cricket pitch, a tennis court, a basketball shooting area, children's playgrounds and a car park.[2 ...

2009 film by Todd Phillips This article is about the film. For other uses, see Hangover (disambiguation). The HangoverTheatrical release posterDirected byTodd PhillipsWritten by Jon Lucas Scott Moore Produced by Todd Phillips Dan Goldberg Starring Bradley Cooper Ed Helms Zach Galifianakis Heather Graham Justin Bartha Jeffrey Tambor CinematographyLawrence SherEdited byDebra Neil-FisherMusic byChristophe BeckProductioncompanies Legendary Pictures Green Hat Films BenderSpink Distributed byWarner...

District in Kunduz Province, AfghanistanQalay-I-Zal District ولسوالی قلعه ذالDistrictLocation of Qala-i-Zal in Kunduz ProvinceCoordinates: 37°00′47″N 68°27′37″E / 37.0131°N 68.4603°E / 37.0131; 68.4603Country AfghanistanProvinceKunduz ProvinceTime zoneUTC+4:30 (Afghanistan Standard Time) Qalay-I-Zal District (ولسوالی قلعه ذال), also spelled Qala-i-Zal, is situated in the western part of Kunduz Province, northern Afghanistan....

Singaporean politician (born 1962) The HonourableS. Iswaranசுப்பிரமணியம் ஈஸ்வரன்Iswaran in 2016Minister for TransportIncumbentAssumed office 15 May 2021[a]Prime MinisterLee Hsien LoongPreceded byOng Ye KungSucceeded byChee Hong Tat (acting)Minister for Communications and InformationIn office1 May 2018 – 14 May 2021Prime MinisterLee Hsien LoongPreceded byYaacob IbrahimSucceeded byJosephine TeoMinister for Trade and Industry(Industr...

Region of New Zealand This article is about the local government region. For the metropolitan city, see Auckland. For other uses, see Auckland (disambiguation). Place in New ZealandAucklandAuckland Region in New ZealandCoordinates: 36°54′S 174°47′E / 36.900°S 174.783°E / -36.900; 174.783CountryNew ZealandGovernment • TypeRegional council • BodyAuckland Council • MayorWayne BrownArea[1] • Land4,941.13 ...

1964 film Bedtime StoryTheatrical release posterDirected byRalph LevyWritten byStanley ShapiroPaul HenningProduced byStanley ShapiroStarringMarlon BrandoDavid NivenShirley JonesCinematographyClifford StineEdited byMilton CarruthMusic byHans J. SalterProductioncompanyPennebaker ProductionsDistributed byUniversal PicturesRelease date June 10, 1964 (1964-06-10) Running time99 minutesCountryUnited StatesLanguageEnglish Bedtime Story is a 1964 American comedy film made by Marlon Bra...

Park in New Delhi, India Sunder NurseryCentral Park of Delhi, Azim BaghSunderwala Burj and reflecting water canalTypeHeritage Park, City ParkLocationNew DelhiCoordinates28°35′49″N 77°14′43″E / 28.596874°N 77.245339°E / 28.596874; 77.245339,Area90 acres (0.36 km2)Created16th centuryDesigner Mohammad Shaheer Aga Khan Trust for Culture Owned byGovernment of IndiaOperated by Aga Khan Trust for Culture Central Public Works Department Archaeologica...

Cette page concerne l'année 2020 du calendrier grégorien. Pour le nombre 2020, voir 2020 (nombre). Chronologies Données clés 2017 2018 2019  2020  2021 2022 2023Décennies :1990 2000 2010  2020  2030 2040 2050Siècles :XIXe XXe  XXIe  XXIIe XXIIIeMillénaires :Ier IIe  IIIe  Chronologies géographiques Afrique Afrique du Sud, Algérie, Angola, Bénin, Botswana, Burkina Faso, Burundi, Cameroun, Cap-Vert, Centrafrique, Comores, Républi...

Sharmeen Obaid Chinoy became the first Oscar-winner for Pakistan This is the list of Pakistani personalities who are Academy Award (informally known as Oscar) winners and nominees. Winners and nominees In 2012, Sharmeen Obaid-Chinoy became the first Pakistani to win an Oscar, winning the Academy Award for Best Documentary Short Subject alongside co-director Daniel Junge for their film Saving Face.[1] She won again in 2016 for the film A Girl in the River: The Price of Forgiveness, bec...

Species of moth Arachnographa micrastrella Scientific classification Kingdom: Animalia Phylum: Arthropoda Class: Insecta Order: Lepidoptera Family: Oecophoridae Genus: Arachnographa Species: A. micrastrella Binomial name Arachnographa micrastrella(Meyrick, 1883)[1] Synonyms Palparia micrastrella Meyrick, 1883 Colpoloma fraxinea Turner, 1946 Arachnographa micrastrella is a moth of the family Oecophoridae. It is known from New South Wales, Queensland and Victoria. Adults have rusty...

British screenwriter (1894–1967) For the professor of politics, see Elizabeth Meehan (academic). Elizabeth MeehanElizabeth Meehan, from a 1928 publication.Born22 August 1894Isle of Wight, United KingdomDied24 April 1967 (1967-04-25) (aged 72)New York City, United StatesOther namesBetty Meehan, Betty Williams, Elizabeth Meehan WilliamsOccupationScreenwriter Elizabeth Meehan (22 August 1894 – 24 April 1967) was a British screenwriter who worked in both Britain and Hollywood. ...

Uruguayan footballer (1901–1968) In this Spanish name, the first or paternal surname is Nasazzi and the second or maternal family name is Yarza. José Nasazzi Nasazzi with the Uruguay national team.Personal informationFull name José Nasazzi Yarza[1]Date of birth (1901-03-24)24 March 1901Place of birth Montevideo, UruguayDate of death 17 June 1968(1968-06-17) (aged 67)Place of death Montevideo, UruguayHeight 1.82 m (5 ft 11+1⁄2 in)[1]Positio...