Reprezentacja Urugwaju w piłce nożnej mężczyzn – drużynapiłkarska reprezentująca Wschodnią Republikę Urugwaju w zawodach międzynarodowych. Za jej funkcjonowanie odpowiedzialna jest Asociación Uruguaya de Fútbol, organ zarządzający piłką nożną w Urugwaju. W reprezentacji mogą występować wyłącznie zawodnicy posiadający obywatelstwo urugwajskie.
Reprezentacja zwana Charrúas, jako pierwsza w historii zdobyła Puchar Świata. Wynik z 1930 roku powtórzyła jeszcze w 1950 roku oraz trzykrotnie zajęła czwarte miejsce (1954, 1970, 2010).
Piętnastokrotnie triumfowała również w rozgrywkach o Copa America (1916, 1917, 1920, 1923, 1924, 1926, 1935, 1942, 1956, 1959, 1967, 1983, 1987, 1995, 2011), sześciokrotnie była druga (1919, 1927, 1939, 1941, 1989, 1999), dziewięciokrotnie trzecia (1921, 1922, 1929, 1937, 1947, 1953, 1957, 1975, 2004), oraz pięciokrotnie czwarta (1945, 1946, 1955, 2001, 2007). Łącznie w historii wzięła udział w 45 edycjach tej imprezy (najwięcej spośród wszystkich zespołów konfederacji CONMEBOL).
Występowała też w dwóch edycjach rozgrywek o Puchar Konfederacji: 1997 w której zajęła czwarte miejsce po porażce z Czechami 0:1 w meczu o trzecie miejsce oraz 2013, którą Urusi również zakończyli na czwartym miejscu, po przegranej z Włochami 2:3 w serii rzutów karnych.
Historia
Na początku XX w. Urugwaj był jednym z bogatszych krajów Ameryki Południowej, nie trapionym przez wewnętrzne wstrząsy i rewolucje. Ówczesna urugwajska młodzież od ósmego roku życia objęta była programem ćwiczeń fizycznych. Z niej wyrosło pokolenie piłkarzy „Urusów”, którzy na pierwszym mundialu pokonali w finale 4:2 Argentynę. Dwadzieścia lat później podopieczni Juana Lópeza, wśród których znajdowali się Juan Alberto Schiaffino, Óscar Míguez, Alcides Ghiggia, czy Roque Gastón Máspoli, w finałowym meczu ograli 2:1 Brazylijczyków. Kolejny sukces na mundialu Urugwajczycy odnieśli w 1970 roku, kiedy po porażkach w półfinale z Brazylią i w spotkaniu o trzecie miejsce z RFN, zajęli ostatecznie czwartą lokatę.
Później reprezentacja albo w ogóle nie kwalifikowała się do mistrzostw albo przegrywała w pierwszej lub drugiej rundzie. Mimo że miała w swoich szeregach uznanych zawodników – Horacia Troche, Néstora Gonçalvesa, Luisa Ubiñasa, Ladislaa Mazurkiewicza, czy w latach 80. Enza Francescoliego, Nelsona Gutiérreza, Victora Diogo – to osiągnięciami nie potrafiła dorównać zespołom z 1930 i 1950 roku. Kryzys pogłębił się w latach 90., kiedy Urugwajczyków zabrakło na dwóch turniejach o Puchar Świata.
W 2010 roku ponownie „Urusi” pokazali, że są potęgą futbolu. W grupie zremisowali bezbramkowo z poprzednimi wicemistrzami Francją, w drugim meczu pewnie ograli gospodarzy 3:0. W ostatnim meczu grupowym reprezentacja „Urusów” wygrała spokojnie z Meksykiem 1:0. Urugwajczycy wyszli z 1 miejsca bez straty bramki. Następnym rywalem Urugwaju w 1/8 finału była drużyna Korei Południowej, z którą Urugwaj wygrał 2:1. W ćwierćfinale na Urugwaj czekała reprezentacja Ghany i najbardziej dramatyczny mecz mistrzostw. Po remisie 1:1 do regulaminowego czasu gry sędzia musiał doliczyć kolejne 30 minut. W 120 minucie Ghana miała świetną okazję na gola jednak Luis Suárez wybił piłkę ręką z linii bramkowej. Otrzymał za to czerwoną kartkę, a reprezentacja Ghany otrzymała rzut karny, którego jednak nie wykorzystała. W serii rzutów karnych Urugwaj wygrał 4:2 i jako jedyna drużyna z Ameryki dotarła do półfinału. W półfinale zmierzyli się z reprezentacją Holandii (późniejszymi wicemistrzami) i przegrali 3:2. W meczu o trzecie miejsce Urugwaj przegrał również z Niemcami 2:3. W RPA Urugwaj zagrał swój najlepszy turniej od 40 lat i zajął 4 miejsce, a Diego Forlán otrzymał tytuł najlepszego piłkarza turnieju i Złotą Piłkę.
W 2011 podczas Copa America które odbywały się w Argentynie, Urugwaj przystępował do turnieju jako jeden z głównych faworytów razem z Brazylią i Argentyną. Urugwaj grający w grupie C trafił na Chile, Peru oraz Meksyk. Grupa była uważana przez wielu jako grupa najmocniejsza. W pierwszym meczu Urugwaj zremisował z drużyną Peru 1:1. Była to dość duża niespodzianka. Kolejnym przeciwnikiem Urugwajczyków było Chile z którym Urugwaj również zremisował 1:1. Do ostatniego meczu ważyły się losy wyjścia z grupy. Ostatnim przeciwnikiem Urusów była drużyna Meksyku (mistrz Ameryki Północnej) z którą Urugwaj wygrał 1:0.Grupa w wykonaniu Urugwajczyków nie była zbyt dobra. Wielu wróżyło im szybkie odpadnięcie z turnieju zwłaszcza że następnym rywalem miał być główny faworyt – Argentyna, która również w grupie nie zagrała zbyt dobrze. Urugwaj po meczącym meczu który w regulaminowym czasie gry i po dogrywce zakończył się wynikiem 1:1 wygrał w karnych 5:4. Urugwaj awansował jako jedyny z wcześniejszych faworytów ponieważ Brazylia również odpadła z Paragwajem. W półfinale Urugwaj bez większych problemów pokonał Peru 2:0. W finale na ich drodze stanęła drużyna Paragwajska. Urugwaj nie przestraszył się mocnej jak dotąd ekipy Paragwaju i wygrał wysoko 3:0 po dwóch golach Diego Forlana i jednym Luisa Suáreza. Ten ostatni został wybrany najlepszym zawodnikiem turnieju i wicekrólem strzelców z 4 golami na koncie natomiast Forlan udowodnił, że mimo dość zaawansowanego wieku nadal potrafi grać jak na poprzednich Mistrzostwach Świata gdzie zdobył on Złotą Piłkę.
Copa America 2007, Charrúas przed meczem z Wenezuelą
Największymi sukcesami urugwajskiej piłki nożnej, oprócz dwóch tytułów mistrza świata, są piętnastokrotne zwycięstwa w rozgrywkach o Copa América i dwukrotne w igrzyskach olimpijskich (w 1924 i 1928 roku). 24.07.2011 reprezentacja Urugwaju po raz 15 sięgnęła po tytuł mistrza Ameryki Południowej w piłce nożnej. W finałowym meczu pokonała reprezentację Paragwaju 3:0.
Lata 1900–1945
Chrzest bojowy
16 maja 1901 w Montevideo, Charrúas stoczyli swój premierowy oficjalny pojedynek międzypaństwowy z późniejszym odwiecznym rywalem zza miedzy – Argentyną, ulegając stosunkiem bramek 2:3.
Pierwsze mistrzostwa Ameryki PołudniowejCopa América 1916 przyniosły zarazem pierwszy międzynarodowy tryumf „Urusów”. W argentyńskim turnieju grały 4 drużyny systemem każdy, z każdym, a o zwycięstwie decydowała końcowa tabela. Ekipa dowodzona przez trenera Alfredo Foglino rozpoczęła mistrzostwa od efektownego zwycięstwa 4:0 (1:0) z Chile, po golach dwóch piłkarzy urugwajskiego klubu Peñarol Montevideo: José Piendibene (44' i 75') oraz Isabelino Gradína (55' i 70'). Drugim grupowym rywalem Urugwaju była Brazylia, która lepiej rozpoczęła i już w 8 minucie wynik meczu otworzył Arthur Friedenreich (PayssanduSão Paulo). Jednak w 16 minucie spotkania brazylijski obrońca Orlando (Paulistano São Paulo) z powodu kontuzji musiał opuścić boisko co było równoznaczne z tym, że piłkarze z Kraju Kawy resztę pojedynku stoczyli w dziesiątkę. Nie mniej jednak wyrównująca bramka padła dopiero w 58', a jej zdobywcą był późniejszy król strzelców Gradín. Wynik meczu w 77' ustalił José Tognola (Reformers), dzięki czemu Urugwaj zwyciężył 2:1. W granym na „raty” oraz na dwóch różnych stadionach ostatnim, a zarazem decydującym meczu turnieju Charrúas bezbramkowo z remisowali z gospodarzami, co z uwagi na wcześniejszą przewagę punktową przesądziło o tytule dla Urugwaju.
Mistrzostwa z 1917 przeszły do historii jako niemal identyczna kopia tych rozegranych rok wcześniej, bowiem uczestnikami turnieju rozgrywanego według tych samych co poprzednio zasad były te same zespoły. Zmieniło się tylko miejsce rozgrywek, ponieważ tym razem gospodarzem imprezy byli Urugwajczycy. Drużyna trenera Ramóna Platero podobnie jak przed rokiem w pierwszym spotkaniu zmierzyła się z Chile, wygrywając identycznym stosunkiem bramek 4:0 (2:0). Teraz jednak gole zdobywali dwaj zawodnicy legendarnegoNacional Montevideo: Carlos Scarone (20' i 62') oraz Ángel Romano (44' i 75'). Równie gładko, bo 4:0 (2:0) Charrúas ograli tym razem Brazylijczyków, którzy podobnie jak przed rokiem mecz kończyli w dziesiątkę, gdyż w 24 minucie urazu nabawił się Paula Ramos (America FC Rio de Janeiro). Natomiast bramki były dziełem nikogo innego, tylko Carlosa Scarone (8' i 86') oraz króla strzelców Angela Romano (17' i 77'). W trzecim, ostatnim i decydującym pojedynku Urugwaj, jako gospodarz turnieju wykorzystał okazję i po golu Héctora Scarone z 62 minuty pokonał Albicelestes 1:0 (0:0), broniąc tym samym tytułu sprzed roku bez straty bramki.
Po zajęciu drugiego miejsca w CA 1919 rozgrywanego w Brazylii, tym razem górą znów byli Urugwajczycy. Na chilijskim turnieju pierwszym rywalem Charrúas byli sąsiedzi z Kraju Srebra. W zakończonym remisem 1:1 (1:0) spotkaniu wynik otworzył w 10 min. urugwajski napastnik José Piendibene, a w 61' bramkarz „Urusów” Juan Legnazzi obronił rzut karny. Wyrównanie padło w 75' za sprawą Raúla Echeverríi (Estudiantes La Plata). Mecz z Brazylią był popisem Urugwajczyków, którzy urządzili sobie festiwal strzelecki, a wynik 6:0 (3:0) nie pozostawiał złudzeń, kto w tamtym czasie był najlepszym zespołem Ameryki, co nie mniej prawdopodobne również świata. Bramki zdobywali: Angel Romano (23' i 60'), z karnego w 26' Antonio Urdinarán, obaj z Nacional oraz zawodnicy Peñarol – José Pérez (29' i 65') i Antonio Cámpolo w 48'. W ostatnim meczu z gospodarzami, Charrúas postawili kropkę nad „i”, wygrywając 2:1 (1:0) po golach najskuteczniejszych w turnieju: Romano (37') i Péreza (65'), dla Chile trafił w (60') Aurelio Domínguez.
Po raz drugi gospodarzem turnieju został Urugwaj i w pierwszym pojedynku pokonał Paragwaj 2:0 (1:0). Bramki zdobyli Héctor Scarone (11') i zawodnik Charley Pedro Petrone w 88'. Urugwajczykom nie po raz pierwszy zresztą, nie sprostała również ekipa Canarinhos, ulegając 2:1 (0:0). Na listę strzelców wpisali się: po raz drugi na turnieju Petrone (56'); wyrównanie Brazylijczykom dał w 59' Nilo Braga, a wynik meczu ustalił w 75' José Pedro Cea, przyszła legenda futbolu. Los Guarani oraz Canarinhos podzielili również Argentyńczycy. Charrúas po trafieniach najskuteczniejszego obok Argentyńczyka Aguirre – Petrone (28') i Pascuala Sommy (88') zwyciężyli 2:0 (1:0), zdobywając tym samym czwarty tytuł mistrzowski.
Rozgrywany systemem pucharowym turniej w Paryżu był pierwszym dla „Urusów” międzykontynentalnym sprawdzianem, w czasie którego mogli o stawkę rywalizować z zespołami europejskimi. W pierwszej rundzie 26 maja wygrali zdecydowanie 7:0 (3:0) z drużyną Jugosławii, zaczynając turniej z „dużego c”. Trzy dni później w drugiej rundzie na drodze Charrúas stanęli Amerykanie, ulegając z kretesem 3:0 (3:0). Z kolei w rozegranym 1 czerwca ćwierćfinale przed własną publicznością polegli 1:5 (1:2) Francuzi. Kroczący od zwycięstwa do zwycięstwa Urugwajczycy dopiero 2 czerwca w półfinale spotkali godnego siebie rywala, wygrywając nieznacznie z Holandią 2:1 (1:0). Finał z 9 czerwca był formalnością, w którym Urugwaj pokonał Szwajcarię 3:0 (1:0).
Problemy Paragwaju sprawiły, że po raz drugi z rzędu, a trzeci w ogóle turniej zorganizował Urugwaj. Dopełnieniem szczęścia było również drugie z rzędu, a piąte w historii zwycięstwo w południowoamerykańskich mistrzostwach. Hat-rick Petrone (40', 53', 88'), gole Pedro Zingone (73') i Romano (78') pogrążyły Chile 5:0 (1:0). W kolejnym meczu wynik dla Paragwaju otworzył Gerardo Rivas. Bramkę wyrównującą w 28' strzelił król strzelców Petrone, podwyższył w 66' Cea, a ustalił w 83' Romano. Urugwajczycy, świeżo upieczeni mistrzowie olimpijscy z Paryża w ostatnim spotkaniu bezbramkowo zremisowali z Albicelestes.
W odbywającym się po raz drugi na terytorium Chile turnieju, udział wzięło pięć ekip, jednak zabrakło wśród nich Brazylii. Urugwajczykom, których z kolei nie było na CA 1925 w pierwszym pojedynku przyszło zmierzyć się z gospodarzami, w meczu sędziowanym przez .... Chilijczyka, tego samego zresztą, który prowadził spotkanie obu drużyn na CA 1920 w Chile. Mimo to zespół trenera Ernesto Fígoliego pozbawił La Roja wszelkich złudzeń, pewnie zwyciężając 3:1 (2:0). Autorami bramek dla Urugwaju byli: w 22' René Borjas (Montevideo Wanderers) oraz gwiazdy z Nacional, Héctor Castro (32') i Héctor Scarone (55'). W 65' honorowego gola dla Chile zdobył z karnego Guillermo Subiabre (Santiago Wanderers). Kolejnym rywalem byli Albicelestes, którzy nie potrafili znaleźć sposobu na konsekwentnych Charrúas, a w szczególności strzelców bramek Borjasa (22') i Castro (73'). Podopieczni Ernesto Fígoli odnieśli najwyższe zwycięstwo z drużyną Boliwii, których pokonali 6:0 (4:0), po bramkach zdobytych przez Héctora Scarone (9', 12', 28', 39', 81'). W 67' trafił jeszcze jego klubowy kolega Angel Romano. W kolejnym meczu ponownie zwyciężyli, tym razem drużynę Paragwaju. Najlepszym zawodnikiem w tym meczu był Héctor Castro, który zdobył cztery gole (16', 23', 32',72'), a dwie kolejne bramki padły w 47' z karnego i 82' dzięki strzałowi Zoilo Saldombide (Wanderers). Guarani odpowiedzieli jedynie w 58', kiedy to 11-ę na bramkę zamienił Manuel Fleitas Solich. Zwycięstwo 6:1 (3:0) przypieczętowało szósty tytuł mistrzowski dla Urugwaju, który po raz drugi zdobyli w Chile.
Efektowne zwycięstwo na olimpiadzie w 1924 stawiało Urugwaj w roli faworyta, z którym na nieszczęście gospodarzy los skojarzył ich w pierwszej rundzie. W rozegranym 30 maja spotkaniu Holendrzy nie potrafili zrewanżować się wciąż aktualnym mistrzom olimpijskim za przegrany półfinał w Paryżu, ulegając im 2:0 (1:0). Nie było również niespodzianki 3 czerwca w ćwierćfinałowym pojedynku „Urusów” z Niemcami, których gładko pokonali 4:1 (2:0). Cztery dni później na drodze do finału Urugwajczykom stanęli Włosi, którzy choć byli bliżej celu to nie mniej jednak, także Azzurri nie zdołali przeciwstawić się sile pobratymców z Ameryki Południowej, przegrywając nieznacznie 2:3 (1:3). Wielki finał igrzysk stał się wewnętrzną rozgrywką Latynosów, w którym Charrúas zmierzyli się z sąsiadami zza rzeki Urugwaj. Mecz z 10 czerwca był zaciętym pojedynkiem, w którym nie padło rozstrzygnięcie i po dogrywce padł remis 1:1. Ponieważ ówcześnie nie rozgrywano jeszcze konkursu rzutów karnych, spotkanie zostało powtórzone trzy dni później, a nowym starym mistrzem olimpijskim został Urugwaj po zwycięstwie 2:1 (1:1).
W 2010 roku Reprezentacja Urugwaju ponownie pokazała, że jest potęgą futbolu na arenie międzynarodowej. W swojej grupie zremisowali z poprzednimi wicemistrzami, drużyną Francji 0:0, w drugim meczu odnieśli zdecydowane zwycięstwo nad gospodarzami turnieju, wygrywając 3:0. W ostatnim meczu grupowym reprezentacja „Urusów” wygrała spokojnie z Meksykiem 1:0. Urugwajczycy wyszli z 1 miejsca bez straty bramki. Następnym rywalem drużyny Urugwaju w 1/8 finału okazała się drużyna Korei Południowej z którymi Urugwaj wygrał 2:1. W ćwierćfinale na Urugwaj czekała reprezentacja Ghany i najbardziej dramatyczny mecz mistrzostw. Po remisie 1:1 do regulaminowego czasu gry sędzia musiał doliczyć kolejne 30 minut dogrywki. W 120 minucie natomiast Ghana miała świetną okazję na gola, jednak Luis Suárez wybił piłkę ręką z bramki. Otrzymał on za to czerwoną kartkę, a reprezentacja Ghany miała do wykorzystania rzut karny. Wymarzona szansa dla przeciwników Urugwaju nie została wykorzystana i w serii rzutów karnych, następujących po dogrywce, Urugwaj wygrał 4:2. W ten sposób zawodnicy awansowali do półfinału – jako jedyna drużyna z Ameryki Południowej. W półfinale musieli zmierzyć się z reprezentacją Holandii (późniejszymi wicemistrzami) i przegrali 3:2. W meczu o trzecie miejsce Urugwaj przegrał z drużyną Niemiec, po meczu zakończonym wynikiem 3:2, czyli identycznym jak w półfinale. Urugwaj zagrał na tym mundialu najlepiej od 40 lat i zajął 4 miejsce, a Diego Forlan który był najlepszym zawodnikiem drużyny Urugwaju, otrzymał złotą piłkę dla najlepszego piłkarza całego turnieju.
Reprezentacja Urugwaju awansowała do 1/8 finału, zajmując drugie miejsce w grupie. Przegrywając w 1/8 finału z Kolumbią zakończyła swój udział na Mistrzostwach Świata w Brazylii.
Na mundialu 2018 Urugwaj grał w grupie A razem z gospodarzem turnieju Rosją, Arabią Saudyjską, oraz Egiptem. Po wygraniu wszystkich trzech spotkań (odpowiednio z Egiptem i Arabią Saudyjską po 1:0), oraz z Rosjanami 3:0, Urusi wyszli z grupy z pierwszego miejsca z kompletem punktów. W 1/8 finału zmierzyli się z reprezentacją Portugalii. Wygrali ten mecz 2:1 i awansowali tym samym do ćwierćfinału w którym zmierzyli się z Francuzami. Przegrali jednak to spotkanie 0:2 i odpadli z turnieju.
Kadra na mecze towarzyskie przeciwko reprezentacji Nikaragui i Kuby, które odbyły się 14 i 20 czerwca 2023. Występy i gole aktualne na 20 czerwca 2023.
