Puchar Świata w szachach 2002

Puchar Świata w Szachach 2002 – turniej szachowy rozegrany w indyjskim mieście Hajdarabad w dniach 9–20 października 2002 roku. Na starcie stanęło 24 zawodników i 24 zawodniczki, którzy rozegrali eliminacje systemem kołowym w czterech 6-osobowych grupach, z których najlepsza dwójka kwalifikowała się do dalszego etapu rozegranego systemem pucharowym. W porównaniu z Pucharem Świata 2000 w przypadku dzielenia miejsc w grupach nie rozgrywano dogrywek, a o kolejności decydował system wartościowania Koyi.

Przebieg turnieju

Wśród uczestników znaleźli się czołowi szachiści i czołowe szachistki świata, wśród mężczyzn byli to Viswanathan Anand (notowany na 3. miejscu na świecie na liście rankingowej FIDE w dniu 1 października 2002 r. z wynikiem 2755 punktów)[1], Wasyl Iwanczuk (ówczesny wicemistrz świata, 2709, 9. miejsce) i Aleksandr Moroziewicz (2707, 10. miejsce), a wśród kobiet 5 zawodniczek z pierwszej dziesiątki na świecie: Antoaneta Stefanowa (2541, 3. miejsce), Zhu Chen (2509, 4. miejsce), Maia Cziburdanidze (2497, 5. miejsce), Nana Ioseliani (2491, 8. miejsce), Humpy Koneru (2484, 10. miejsce)[2], jak również niesklasyfikowana z powodu niskiej aktywności Pia Cramling (2508)[3]. W turnieju uczestniczyło dwoje reprezentantów Polski, Joanna Dworakowska i Bartłomiej Macieja (ówczesny mistrz Europy).

Eliminacje rozegrane w dniach 5–14 października przyniosły kilka niespodziewanych rozstrzygnięć, do których należały grupowe zwycięstwo Subbaraman Meenakshi oraz wyeliminowanie zaliczanych do faworytów Wasyla Iwanczuka, Aleksandra Moroziewicza (który, podobnie jak w poprzedniej edycji, uzyskał tylko 1 punkt w 5 partiach), Zhu Chen, Mai Cziburdanidze, Nany Ioseliani i Pii Cramling. W grupie A miał miejsce incydent, szeroko komentowany przez polskie media. Mianowicie w ostatniej rundzie eliminacji, Wasyl Iwanczuk przegrał z Władimirem Małachowem w partii, która powinna zakończyć się remisem. W wyniku takiego rozstrzygnięcia do dalszego etapu rozgrywek nie awansował kolega klubowy Iwanczuka z warszawskiej Polonii, Bartłomiej Macieja. Sędzia klasy międzynarodowej Andrzej Filipowicz skomentował to wydarzenie w następujący sposób[4]:

Powiem wprost, i to łagodnie - Iwanczuk zagrał jak idiota. Nawet dziecko po zapoznaniu się z podstawowymi zasadami królewskiej gry uznałoby tę partię za remisową. Z całą mocą mogę stwierdzić, że Iwanczuk od 18 ruchu oddał partię rywalowi.

Decydujące rundy Pucharu Świata odbyły się 15–16 października (ćwierćfinały), 17–18 października (półfinały) oraz 19–20 października (finały). Uczestnicy rozgrywali po dwie partie tempem klasycznym, następnie – w przypadku remisu – dwie lub cztery kolejne tempem przyspieszonym oraz – jeśli wynik wciąż pozostawał remisowy – ostatnią decydującą partię „do nagłej śmierci” (ang. sudden death). Zwycięzcami w swoich kategoriach zostali ostatecznie zdobywca Pucharu Świata 2000 Viswanathan Anand (który pokonał Rustama Kasimdżanowa) oraz Antoaneta Stefanowa (która zwyciężyła obrończynię trofeum, Xu Yuhua). Oba finałowe pojedynki zakończyły się wynikami 1½ – ½.

Mężczyźni

Grupa A

Miejsce Zawodnicy Ranking 1 2 3 4 5 6 Punkty
1 Rosja Władimir Małachow 2670   •   1 ½ 0 1 1 3½
2 Ye Jiangchuan 2667 0   •   ½ 1 ½ 1 3
3 Polska Bartłomiej Macieja 2615 ½ ½   •   ½ 1 ½ 3
4 Brazylia Giovanni Vescovi 2614 1 0 ½   •   ½ 1 3
5 Ukraina Wasyl Iwanczuk 2709 0 ½ 0 ½   •   1 2
6 Uzbekistan Saidali Jułdaszew 2511 0 0 ½ 0 0   •   ½

Grupa B

Miejsce Zawodnicy Ranking 1 2 3 4 5 6 Punkty
1 Rosja Aleksiej Driejew 2673   •   ½ 1 ½ ½ 1 3½
2 Rosja Siergiej Rublewski 2664 ½   •   ½ 1 ½ ½ 3
3 Azerbejdżan Tejmur Radżabow 2628 0 ½   •   ½ 1 1 3
4 Gruzja Zurab Azmaiparaszwili 2666 ½ 0 ½   •   ½ 1 2½
5 Stany Zjednoczone Aleksiej Jermoliński 2575 ½ ½ 0 ½   •   0 1½
6 Południowa Afryka Watu Kobese 2399 0 ½ 0 0 1   •   1½

Grupa C

Miejsce Zawodnicy Ranking 1 2 3 4 5 6 Punkty
1 Uzbekistan Rustam Kasimdżanow 2653   •   0 1 ½ 1 1 3½
2 Indie Viswanathan Anand 2755 1   •   0 ½ 1 ½ 3
3 Indie Krishnan Sasikiran 2670 0 1   •   ½ 1 0 2½
4 Maroko Hicham Hamdouchi 2593 ½ ½ ½   •   0 1 2½
5 Katar Mohamad Al-Modiahki 2550 0 0 0 1   •   1 2
6 Xu Jun 2643 0 ½ 1 0 0   •   1½

Grupa D

Miejsce Zawodnicy Ranking 1 2 3 4 5 6 Punkty
1 Słowenia Ołeksandr Bielawski 2650   •   ½ ½ ½ 1 ½ 3½
2 Anglia Nigel Short 2684 ½   •   ½ 1 1 ½ 3½
3 Estonia Jaan Ehlvest 2600 ½ ½   •   ½ 1 1 3½
4 Indie Surya Ganguly 2531 0 0 ½   •   ½ 1 2
5 Indie Pentala Harikrishna 2551 0 0 0 ½   •   1 1½
6 Rosja Aleksandr Moroziewicz 2707 ½ ½ 0 0 0   •   1

Finały

ĆwierćfinałPółfinałFinał
Ye Jiangchuan½
Uzbekistan Rustam Kasimdżanow1½
Uzbekistan Rustam Kasimdżanow1½
Słowenia Ołeksandr½
Słowenia Ołeksandr Bielawski1½
Rosja Siergiej Rublewski½
Uzbekistan Rustam Kasimdżanow½
Indie Viswanathan Anand1½
Anglia Nigel Short1½
Rosja Aleksiej Driejew2½
Rosja Aleksiej Driejew2½
Indie Viswanathan Anand3½
Rosja Władimir Małachow½
Indie Viswanathan Anand1½

Kobiety

Grupa A

Miejsce Zawodniczki Ranking 1 2 3 4 5 6 Punkty
1 Rosja Swietłana Matwiejewa 2465   •   ½ ½ ½ 1 1 3½
2 Li Ruofan 2357 ½   •   ½ ½ 1 ½ 3
3 Rosja Jekatierina Kowalewska 2466 ½ ½   •   ½ ½ 1 3
4 Gruzja Maia Cziburdanidze 2497 ½ ½ ½   •   ½ 0 2
5 Litwa Viktorija Čmilytė 2460 0 0 ½ ½   •   1 2
6 Indie Dronavalli Harika 2248 0 ½ 0 1 0   •   1½

Grupa B

Miejsce Zawodniczki Ranking 1 2 3 4 5 6 Punkty
1 Bułgaria Antoaneta Stefanowa 2541   •   1 1 1 ½ 1 4½
2 Xu Yuhua 2473 0   •   ½ 1 1 1 3½
3 Gruzja Nino Churcidze 2455 0 ½   •   ½ 0 1 2
4 Indie Subbaraman Vijayalakshmi 2394 0 0 ½   •   1 ½ 2
5 Indie Ghate Swathi 2247 ½ 0 1 0   •   0 1½
6 Szwecja Pia Cramling 2508 0 0 0 ½ 1   •   1½

Grupa C

Miejsce Zawodniczki Ranking 1 2 3 4 5 6 Punkty
1 Indie Humpy Koneru 2484   •   ½ 1 1 1 1 4½
2 Stany Zjednoczone Irina Krush 2403 ½   •   ½ ½ 1 1 3½
3 Rosja Aleksandra Kostieniuk 2455 0 ½   •   1 ½ 1 3
4 Gruzja Nana Ioseliani 2491 0 ½ 0   •   ½ 1 2
5 Rosja Tatjana Stiepowa 2398 0 0 ½ ½   •   1 2
6 Indie Bagyashree Thipsay 2256 0 0 0 0 0   •   0

Grupa D

Miejsce Zawodniczki Ranking 1 2 3 4 5 6 Punkty
1 Indie Subbaraman Meenakshi 2309   •   ½ ½ 1 ½ 1 3½
2 Wang Pin 2473 ½   •   1 ½ ½ 1 3½
3 Polska Joanna Dworakowska 2389 ½ 0   •   1 1 0 2½
4 Zhu Chen 2509 0 ½ 0   •   1 1 2½
5 Indie Aarthie Ramaswamy 2271 ½ ½ 0 0   •   ½ 1½
6 Holandia Peng Zhaoqin 2443 0 0 1 0 ½   •   1½

Finały

ĆwierćfinałPółfinałFinał
Wang Pin½
Bułgaria Antoaneta Stefanowa1½
Bułgaria Antoaneta Stefanowa2
Rosja Swietłana Matwiejewa0
Stany Zjednoczone Irina Krush½
Rosja Swietłana Matwiejewa1½
Bułgaria Antoaneta Stefanowa1½
Xu Yuhua½
Indie Humpy Koneru3
Li Ruofan1
Indie Humpy Koneru½
Xu Yuhua1½
Indie Subbaraman Meenakshi½
Xu Yuhua1½

Przypisy

  1. ↑ Top 100 Players October 2002. [dostęp 2010-08-27]. (ang.).
  2. ↑ Top 50 Women October 2002. [dostęp 2010-08-27]. (ang.).
  3. ↑ Top lists records: Cramling, Pia. [dostęp 2010-08-27]. (ang.).
  4. ↑ Felietony: Skandal w Hyderabad 2002. [dostęp 2010-08-27]. (pol.).

Bibliografia