Primož Ramovš (ur. 20 marca 1921 w Lublanie , zm. 10 stycznia 1999 tamże[1] ) – słoweński kompozytor.
Życiorys
Był synem dialektologa Frana Ramovša [1] . W latach 1935–1941 uczył się w akademii muzycznej w Lublanie u Slavko Osterca [2] [3] . Następnie studiował w Sienie u Vito Frazziego (1941) oraz w Rzymie u Alfredo Caselli i Goffredo Petrassiego (1941–1943)[2] [3] . W latach 1945–1952 pracował w bibliotece Słoweńskiej Akademii Nauki i Sztuki , od 1952 do 1987 roku pełnił funkcję jej dyrektora[2] . Od 1948 do 1952 i ponownie od 1955 do 1964 roku był wykładowcą konserwatorium w Lublanie[2] . W 1962 roku przyznano mu nagrodę im. France Prešerena[1] . Od 1977 roku był członkiem Słoweńskiej Akademii Nauki i Sztuki[1] . W 1986 roku otrzymał złoty medal American Biographical Institute [1] .
Twórczość
Był czołowym przedstawicielem powojennej słoweńskiej awangardy muzycznej[1] . Początkowo tworzył w stylistyce neoklasycznej , z wykorzystaniem tradycyjnych wzorców formalnych, unikał jednak tonalności i akordów o budowie tercjowej na rzecz chromatyki i współbrzmień eksponujących interwały sekundy i kwarty [1] . Pod koniec lat 50. XX wieku zradykalizował swój język dźwiękowy, wprowadzając politonalność , atonalność , dodekafonię i aleatoryzm [1] . Sonorystyczne kształtowanie brzmienia, widoczne w eksponowaniu skrajnych rejestrów i grupy instrumentów perkusyjnych, wskazuje na wpływ polskiej szkoły kompozytorskiej[1] . W liczącym ponad 400 pozycji bogatym dorobku kompozytorskim Ramovša dominuje muzyka instrumentalna, głównie kameralna , tworzona na zróżnicowane barwowo zestawy instrumentów[1] .
Wybrane kompozycje
(na podstawie materiałów źródłowych[1] [2] )
Utwory orkiestrowe
3 numerowane symfonie (I 1940, II 1943, III 1948)
3 divertimenta (I 1941, II 1942, III 1944)
Divertimento na orkiestrę smyczkową (1944)
Koncert fortepianowy (1946)
Concertino na fortepian i smyczki (1948)
Koncert na 2 fortepiany i smyczki (1948)
Suita na 2 skrzypiec, wiolonczelę i orkiestrę smyczkową (1950)
Sinfonietta (1951)
Musique funèbre (1955)
Chorał i toccata (1955)
Adagio na wiolonczelę i orkiestrę smyczkową (1958)
Concerto piccolo na fagot i smyczki (1958)
Concertino na trąbkę i orkiestrę (1960)
7 utworów na smyczki (1960)
Koncert na skrzypce, altówkę i orkiestrę (1961)
Koncertantza glasba na perkusję i orkiestrę (1961)
Intrada (1962)
Transformacje na 2 altówki i orkiestrę (1963)
Profile (1964)
Vzporedja na fortepian i smyczki (1965)
Odmevi na flet i orkiestrę (1965)
Antiparalele na fortepian i orkiestrę (1966)
Finale (1966)
Portret na harfę, instrumenty dęte, smyczki i perkusję (1968)
Simfonija 68 (1968)
Nasprotja na flet i orkiestrę (1969)
Symfonia na fortepian i orkiestrę (1970)
Syntezy na róg i 3 grupy orkiestrowe (1971)
Portret symfoniczny (1972)
Duo na obój i orkiestrę (1973)
Koncert wiolonczelowy (1974)
Koncert kontrabasowy (1976)
Nokturn na orkiestrę kameralną (1977)
Poliptyk (1978)
Koncert fagotowy (1978)
Duo concertante na flet, harfę i orkiestrę (1979)
Triplum na instrumenty dęte i perkusję (1980)
Koncert na 2 fortepiany i orkiestrę (1981)
Organofonia (1982)
Koncert organowy (1983)
Concerto profano na organy i orkiestrę (1984)
Koncert na trąbkę i orkiestrę (1985)
Izpoved (1986)
Kolovrat na smyczki (1986)
Koncert na skrzypce, wiolonczelę i orkiestrę (1988)
Pismo (1989)
Koncert potrójny na obój, klarnet, fagot i orkiestrę (1990)
Per aspera ad astra (1991)
Celeia laboribus sui gaudens na smyczki (1993)
Zvočni svet na 2 fortepiany i orkiestrę (1993)
AS (1994)
Živio SGŠ! na trąbkę i orkiestrę (1994)
Simfonija Pietà (1995)
Concerto da camera na organy i orkiestrę smyczkową (1995)
Utwory kameralne
Kwartet na 4 rogi (1939)
Trio na instrumenty dęte (1942)
Trio na flet, trąbkę i fagot (1952)
Sonata na klarnet i fortepian (1953)
Trio na 2 skrzypiec i altówkę (1954)
Sonata breve na skrzypce i fortepian (1956)
Ricercare na temat Pavla Merkuja na obój i fortepian (1957)
Trio na klarnet, wiolonczelę i fortepian (1957)
Kwintet dęty (1959)
Intermezzo na skrzypce i harfę (1959)
Sonatina na klarnet i fortepian (1959)
Aforyzmy na altówkę i fortepian (1961)
Kontrasti na trio fortepianowe (1961)
Monolog na wiolonczelę solo (1962)
Enneafonia na 9 instrumentów (1963)
Ekspansja na flet solo (1963)
Portret na harfę i zespół kameralny (1963)
Apel na róg i zespół kameralny (1963)
3 nokturny na flet i wibrafon (1964)
Fluktuacje na zespół kameralny (1964)
Prolog–dialog–epilog na flet, klarnet i fagot (1966)
Dialog i symfonia na flet i klawesyn (1966)
Impulsy na obój i harfę (1967)
Con sordino na trąbkę, puzon i fortepian (1969)
Nihanja na flet, harfę, perkusję i smyczki (1969)
Triptychon na kwartet smyczkowy (1969)
Colloquium na harfę i kwartet smyczkowy (1970)
Ekstremi na skrzypce solo (1970)
Inwersja na wiolonczelę i fortepian (1971)
Thème donné na puzon i zespół kameralny (1972)
3 nokturny na kontrabas solo (1972)
Solo na kontrabas (1972)
Sygnały na fortepian i 8 instrumentów (1973)
Transferences na harfę i perkusję (1973)
Etiuda na flet solo (1973)
Sympozjum na 5 perkusistów (1974)
Odgovori na kwintet dęty (1974)
Aulofonia na obój lub rożek angielski i fortepian (1975)
Souns na flet i harfę (1975)
Nuances na kontrabas i kwartet smyczkowy (1975)
Sporočilo na skrzypce solo (1976)
Kadencja na wiolonczelę solo (1977)
Reminiscences 37–77 na trio smyczkowe (1977)
A quattro na kwartet wiolonczelowy (1978)
Rondeau na skrzypce i gitarę (1978)
Salphinx na trąbkę piccolo i fortepian (1978)
Opus X na zespół kameralny (1979)
Pogovor na kwartet smyczkowy (1979)
Violoncello solo na wiolonczelę solo (1979)
Diminuendo na klarnet i fortepian (1980)
Crescendo na klarnet i fortepian (1980)
Chordophonia na kwartet fortepianowy (1981)
Sto taktov na kwartet smyczkowy (1981)
Kantylena na skrzypce i organy (1982)
6 miniatur na obój, klarnet i fagot (1982)
Nokturn na 4 flety (1983)
Kwartet na flet, skrzypce, wiolonczelę i klawesyn (1988)
Doživetje na organy i perkusję (1989)
Dilema na klarnet i fortepian (1991)
Cum jubilo na kwintet dęty blaszany (1992)
Discessus na 9 instrumentów dętych blaszanych (1993)
Pojoče strune na 2 skrzypiec i fortepian (1994)
Dovolj naj bo na wiolonczelę i fortepian (1995)
Utwory fortepianowe
Preludium–Pastorale–Toccata (1944)
Sarkazmy (1951)
Sonatina (1953)
Bagatele (1956)
Wariacje (1960)
Pentektasis (1963)
Utrinki ob Bachovem imenu (1964)
Konstanta in sekvence (1965)
(Ne)-simetrija (1965)
Preludij in vrnitve (1966)
Akrostych (1969)
1+1=1 (1969)
3 preludia (1971)
Enica (1974)
Toccata (1980)
A-cis-fonia (1981)
Dialogi na 2 fortepiany (1962)
Klavir za dva na fortepian na 4 ręce (1982)
Przypisy
↑ a b c d e f g h i j k Encyklopedia Muzyczna PWM . T. 8. Część biograficzna pe–r. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2004, s. 306–307. ISBN 978-83-224-0837-7 .
↑ a b c d e Baker’s Biographical Dictionary of Musicians . T. Volume 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2918. ISBN 0-02-865530-3 .
↑ a b The Harvard Biographical Dictionary of Music . Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 725. ISBN 0-674-37299-9 .