Polskie odbiorniki radiowe

Polski odbiornik Marconi 4-LS/I z 1929 r.
Odbiornik Detefon opracowany w 1929 r.
Szarotka – drugi[1], polski „przenośny” (turystyczny) odbiornik radiowy, (pierwszym był odbiornik Turysta) lampowy, produkowany w latach pięćdziesiątych XX w. w Zakładach Radiowych im. Marcina Kasprzaka w Warszawie na licencji austriackiego Siemensa (model Grazietta)

Odbiorniki radiowe rozpoczęto produkować w Polsce w latach 20. XX wieku, równocześnie z powstaniem radiofonii w Europie. Odbiornik radiowy był dla większości mieszkańców Polski pierwszym urządzeniem elektronicznym w domu, a dla wielu był przez kilkadziesiąt lat jedynym urządzeniem elektronicznym.

Polskie odbiorniki przedwojenne

W Polsce produkcję jako pierwsza rozpoczęła firma PZR (Państwowe Zakłady Tele- i Radiotechniczne) i zaraz potem PTR (Polskie Towarzystwo Radiotechniczne), które jako pierwsze uruchomiło w Polsce publiczną radiostację. Najpopularniejszą i najbardziej znaną firmą produkującą przed wojną odbiorniki w kraju był wileński Elektrit, oprócz tego działało kilku dużych polskich producentów – m.in.:

i ponad stu mniejszych producentów.

W Warszawie miały swoje siedziby polskie filie firm międzynarodowych: Philipsa, Telefunkena i Marconi. Philips oprócz odbiorników pod własną marką produkował też radia pod marką Kosmos Radio i Korona Radio.

Przykładowe konstrukcje:

Polskie odbiorniki powojenne

Zniszczony i zdezorganizowany podczas II wojny światowej polski przemysł radiotechniczny rozpoczynał swoją historię od nowa w roku 1947. Produkcja odbiorników powojennych odbywała się głównie w trzech fabrykach: Diora, Eltra i ZRK. Wysokiej klasy odbiorniki produkowane były w zakładach Radmor.

Radioodbiornik był do końca lat 70. XX w. produkowany głównie jako samodzielne urządzenie, niekiedy z dodanym, wbudowanym gramofonem. Później występował głównie jako element składowy zestawów elektroakustycznych, zawierających magnetofon i odtwarzacz płyt CD. Wraz z początkiem lat 90. XX w. kolejne przedsiębiorstwa produkujące odbiorniki radiowe ulegały likwidacji lub zmieniały profil produkcji. Swoją działalność na skutek bankructwa zakończyły kolejno: Zakłady Radiowe im. Marcina Kasprzaka, Łódzkie Zakłady Radiowe Fonica oraz Zakłady Radiowe Diora. Zakłady Radiowe Eltra zostały przejęte przez prywatną firmę i rozpoczęły produkcję osprzętu elektroinstalacyjnego. Zakłady Radiowe Radmor skupiły się na produkcji specjalistycznej dla wojska. Jako ostatnie (w 2001 roku) zlikwidowane zostały Zakłady Radiowe Diora i datę tę można uznać za ostateczny koniec masowej produkcji odbiorników radiowych projektowanych w Polsce. Ostatnim odbiornikiem radiowym w ofercie ZR Diora był amplituner AWS 704 Concert oraz tunery radiowe typu AS 502, AS 702 oraz AS 506 będące elementami zestawów wieżowych SSL 500 oraz SSL 700.

Zobacz też

Przypisy

  1. Stare Radio | SPATiM Poznań, Turysta [online], oldradio.pl [dostęp 2024-04-25].


Linki zewnętrzne