Piaskojeż

Piaskojeż
Paraechinus
Trouessart, 1879[1]
Ilustracja
Piaskojeż etiopski (P. aethiopicus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Rząd

owadożery

Podrząd

Erinaceota

Rodzina

jeżowate

Podrodzina

jeże

Rodzaj

piaskojeż

Typ nomenklatoryczny

Erinaceus micropus Blyth, 1846

Synonimy
Gatunki

4 gatunki – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Piaskojeż[3] (Paraechinus) – rodzaj ssaków z podrodziny jeży (Erinaceinae) w obrębie rodziny jeżowatych (Erinaceidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w północnej Afryce i południowo-zachodniej oraz południowej Azji[4][5][6].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 130–290 mm, długość ogona 10–40 mm, długość ucha 23–58 mm, długość tylnej stopy 24–46 mm; masa ciała 285–700 g[5][7].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1879 roku francuski zoolog Édouard Louis Trouessart w artykule poświęconym spisowi ssaków współcześnie żyjących i kopalnych, opublikowanym na łamach Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée[1]. Trouessart wymienił dwa gatunki – Erinaceus micropus Blyth, 1846 i Erinaceus (Hemiechinus) pictus Stoliczka, 1872 (= Erinaceus micropus Blyth, 1846) – z których gatunkiem typowym jest Erinaceus micropus Blyth, 1846.

Etymologia

  • Paraechinus: gr. παρα para ‘blisko, obok’; εχινος ekhinos ‘jeż’[8].
  • Macroechinus: gr. μακρος makros ‘długi’[9]; εχινος ekhinos ‘jeż’[10]. Gatunek typowy: Satunin wymienił dwa gatunki – Erinaceus hypomelas Brandt, 1836 i Erinaceus macracanthus Blanford, 1875 (= Erinaceus hypomelas Brandt, 1836) – z których gatunkiem typowym jest Erinaceus hypomelas Brandt, 1836.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[11][7][4]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[3] Podgatunki[5][4][7] Rozmieszczenie geograficzne[5][4][7] Podstawowe wymiary[5][7][a] Status
IUCN[12]
Paraechinus aethiopicus (Ehrenberg, 1832) piaskojeż etiopski gatunek monotypowy Sahara od Mauretanii na wschód do Etiopii, pustynie w Azji Zachodniej, wyspa Dżerba (Tunezja), Bahrajn oraz wyspy Dżazire-je Tonb-e Bozorg i Dżazire-je Tonb-e Kuczak (Iran) DC: 13–24 cm
DO: 1–3 cm
MC: 285–700 g 		 LC 
Paraechinus hypomelas (Brandt, 1836) piaskojeż szybki 5 podgatunków Półwysep Arabski (Arabia Saudyjska, Jemen i Oman) oraz Iran (włącznie z wyspami Chark, Dżazire-je Tonb-e Bozorg i Dżazire-je Tonb-e Kuczak) DC: 13,6–29 cm
DO: 1,8–3,8 cm
MC:brak danych 		 LC 
Paraechinus micropus (Blyth, 1846) piaskojeż indyjski gatunek monotypowy południowo-wschodni Pakistan (południowo-wschodni Beludżystan, Pendżab i Sindh) oraz północno-zachodnie Indie (zachodni Radżastan, Gudźarat i północno-zachodnia Maharasztra) DC: 13–23 cm
DO: 1–4 cm
MC: 300–600 g 		 LC 
Paraechinus nudiventris (Horsfield, 1851) piaskojeż białobrzuchy gatunek monotypowy Indie (Andhra Pradesh, Tamilnadu i Kerala) brak danych  LC 

Kategorie IUCN:  LC  – gatunek najmniejszej troski.

Uwagi

  1. ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

  1. ↑ a b É.L. Trouessart. Catalogue des mammifères vivants et fossiles. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 3e série. 7, s. 242, 1879. (fr.). 
  2. ↑ K.A. Satunin. Über neue und wenig bekannte Igel des Zoologischen Museums der Kaiserliehen Akademie der Wissensehat'ten zu St. Petersburg. „Ежегодникъ Эooлoгическагo Музея Императорскoй Акaдеміи Нaукъ”. 11, s. 189, 1906. (niem.). 
  3. ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 61–62. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  4. ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 20. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  5. ↑ a b c d e T. Best: Family Erinaceidae (Hedgehogs and Gymnures). W: R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 8: Insectivores, Sloths and Colugos. Barcelona: Lynx Edicions, 2018, s. 323–325. ISBN 978-84-16728-08-4. (ang.).
  6. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Paraechinus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-30].
  7. ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 404–405. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  8. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 513, 1904. (ang.). 
  9. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 147.
  10. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 88.
  11. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-05]. (ang.).
  12. ↑ Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-07-29]. (ang.).

Bibliografia