PROFILPELAJAR.COM

Ordre de Bataille 2 Korpusu Polskiego – struktura organizacyjna 2 Korpusu Polskiego w latach 1943-1947.

Wielkie jednostki, oddziały i pododdziały wchodzące w skład korpusu w latach 1943-1947. Strukturę organizacyjną uzupełniono o obsadę personalną oraz wyszczególnienie jednostek polskich i alianckich znajdujących się w operacyjnym podporządkowaniu lub działających na korzyść korpusu. Źródła, z których czerpano dane zamieszono w artykule 2 Korpus Polski.

Struktura organizacyjna korpusu

Kwatera Główna 2 Korpusu Polskiego (ang. Headquarters 2nd Polish Corps)
2 Warszawska Dywizja Pancerna (ang. 2nd Warsaw Armoured Division)
3 Dywizja Strzelców Karpackich (ang. 3rd Carpathian Infantry Division)
5 Kresowa Dywizja Piechoty (ang. 5th Kresowa Infantry Division)
Jednostki pozadywizyjne (jednostki armijne i korpuśne)

Obsada personalna Kwatery Głównej

Dowództwo

dowódca korpusu - gen. dyw. Władysław Anders^[1]
zastępca dowódcy korpusu - gen. dyw. Zygmunt Bohusz-Szyszko^[2]
generał do zleceń dowódcy korpusu - gen. bryg. Edmund Knoll-Kownacki (od 30 X 1945)
szef służby sprawiedliwości - płk aud. Stanisław Rohm
inspektorka główna Pomocniczej Służby Kobiet – Bronisława Wysłouchowa

Dowódcy broni

dowódca artylerii - gen. bryg. Roman Odzierzyński
szef sztabu - płk dypl. Edmund Zagórski
szef sztabu - płk dypl. Kazimierz Kuś
dowódca saperów - płk inż. Konstanty Skąpski
szef sztabu - kpt. dypl. Władysław Nowik
dowódca łączności - płk dypl. Mieczysław Zaleski
zastępca dowódcy Łączności - ppłk Roman Banaszak
dowódca żandarmerii - ppłk żand. Ignacy Skoczeń

Sztab

szef sztabu - płk dypl. piech. / gen. bryg. Kazimierz Wiśniowski
szef oddziału operacyjnego - płk dypl. Stanisław Sielecki
szef oddziału informacyjnego - ppłk dypl. Władysław Michniewicz
szef oddziału personalnego - płk dypl. Zygmunt Dzwonkowski
szef oddziału współpracy z lotnictwem - kpt. Jerzy Tyborowski
szef oddziału służby sztabu - płk dypl. Leon Kolbuszewski
szef oddziału kultury i prasy - mjr Józef Czapski
szef służby geograficznej^[3] - mjr Leonard Szymkiewicz
komendant Kwatery Głównej - mjr inż. Tadeusz Piórko

Kwatermistrzostwo

kwatermistrz korpusu - płk dypl. Stanisław Skowroński
I zastępca kwatermistrza korpusu - ppłk dypl. Zygmunt Morozewicz
II zastępca kwatermistrza korpusu - ppłk dypl. Stanisław Koziejowski
szef wydziału planowania - ppłk dypl. Tadeusz Ryczel
szef wydziału ruchu - mjr Józef Bochnia
szef wydziału dobrobytu i opieki nad żołnierzem (Służba Dobrobytu i Opieki nad Żołnierzem) - ppłk dypl. art. Antoni Brochwicz-Lewiński
szef służby zdrowia - płk lek. dr Marian Dietrich
naczelny chirurg - gen. bryg. Bolesław Szarecki
Szefostwo Służby Zaopatrywania i Transportu – płk Karol Wollen
Szefostwo Służby Materiałowej – ppłk uzbr. inż. Adam Wierciak
Szefostwo Służby Warsztatowo-Naprawczej (Służby Warsztatowo-Elektromechanicznej) – ppłk br. panc. January Suchodolski
Szefostwo Służby Ewakuacji Sprzętu (ang. Salvage}
Szefostwo Służby Intendentury → od 8 I 1945 Szefostwo Służby Pieniężnej^[4] – mjr Bolesław Pogonowski
Szefostwo Służby Poczt Polowych – kpt. Jan Barwiński^[5]
Szefostwo Służby Cenzury Wojskowej^[6]
szef duszpasterstwa katolickiego, dziekan 2 Korpusu Polskiego i proboszcz jednostek pozadywizyjnych - ks. Włodzimierz Cieński

Jednostki pozadywizyjne

Pułk Rozpoznawczy Korpusu
- Pułk Ułanów Karpackich
- 12 Pułk Ułanów Podolskich ang. 12th Podolski Lancer (Reconnaissance) Regiment (od I 1945)
Batalion Wartowniczy
- dowódca batalionu - ppłk Bronisław Poplatek
Kompania Ochrony Sztabu

Artyleria

2 Grupa Artylerii (ang. Army Group Polish Artillery)
1 Pułk Artylerii Pomiarowej (ang. 1st Polish Survey Regiment)
7 Pułk Artylerii Przeciwpancernej (ang. 7th Polish Anti-Tank Regiment)
7 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej Lekkiej (ang. 7th Polish Light Anti-Aircraft Regiment)
8 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej Ciężkiej (ang. 8th Polish Heavy Anti-Aircraft Regiment)
663 Dywizjon Samolotów Artylerii (ang. 663rd Polish Air Observation Post Squadron) od 13 lutego 1945 r.

Saperzy

Grupa Saperów
- 10 Batalion Saperów (ang. 10th Engineering Battalion)
- 10 Kompania Mostowa
- 10 Pluton Rozbrajania Bomb
- 301 Kompania Saperów
- 306 Pluton Parkowy Saperów

Łączność

11 Batalion Łączności (ang. 11th Signals Battalion) - ppłk Eugeniusz Łysak
11 Pluton Radio
12 Pluton Informacyjny
385 Kompania Łączności (mieszana, żeńsko-męska, około 65 ochotniczek PWSK):
- 386 Etapowy Pluton Łączności
- 387 Pluton Łączności
- 389 Pluton Radio
- 104 Sekcja Szyfrów
390 Kompania Łączności (mieszana, żeńsko-męska, około 40 ochotniczek PWSK):
- 392 Pluton Radio
Pluton Łączności Kierownictwa Wsparcia Lotniczego
Park Łączności
- Drużyna Kontroli Ruchu Łączności

Żandarmeria

2 Szwadron Regulacji Ruchu (1945-1947)
11 Szwadron Żandarmerii
12 Szwadron Żandarmerii
460 Etapowy Szwadron Żandarmerii
Pluton Śledczy
Pluton Psów Policyjnych

Służba zaopatrywania i transportu

Dowództwo Oddziałów Zaopatrywania i Transportu
- 21 Kompania Transportowa
- 22 Kompania Transportowa (22 Kompania Zaopatrywania Artylerii)
- 23 Kompania Transportowa
- 24 Kompania Transportowa (24 Kompania Zaopatrywania Artylerii)^[7]
- 61 Oddział Zaopatrywania Artylerii^[7]
- 62 Oddział Zaopatrywania Artylerii^[7]
- 29 Kompania Samochodów Sanitarnych
- Oddział Zaopatrzenia Artylerii Przeciwlotniczej (dla 7 paplot. lekkiej)
- Oddział Zaopatrzenia Artylerii Przeciwlotniczej (dla 8 paplot. ciężkiej)
- 30 Pluton Warsztatowy
- 318 Kompania Kantyn Polowych i Bibliotek Ruchomych Pomocniczej Wojskowej Służby Kobiet (99 ochotniczek PWSK):
  - Pluton Dowodzenia z Drużyną Rozdzielczą
  - cztery plutony kantyn (Zespoły Kantynowe nr 1-14)
- Składnica Zaopatrywania nr 326
- Składnica Zaopatrywania nr 327
- Składnica Zaopatrywania nr 328
- Piekarnia Polowa nr 331
- Piekarnia Polowa nr 332
- Rzeźnia Polowa nr 333^[7]
- Składnica Materiałów Pędnych nr 334
- Drużyna Przeciwpożarowa nr 335
- Składnica Materiałów Kancelaryjnych nr 336
- 377 Ruchoma Rozlewnia Benzyny^[8]

Służba materiałowa

szef Służby Materiałowej Jednostek Pozadywizyjnych
Dowództwo Parków Materiałowych
- 37 Park Materiałowy Jednostek Pozadywizyjnych
- 40 Sekcja Transportowa Parku Materiałowego
- Polowy Sklep Oficerski
- Polowe Laboratorium Amunicyjne
- Kompania Materiałowa Stacji Zaopatrywania nr 350
- Pralnia Polowa nr 375
- Pralnia i Łaźnia Polowa nr 380 - por. rez. int. Zygmunt Kroehnke^[9]
- Łaźnia Polowa nr 377^[7]
- Łaźnia Polowa nr 378^[7]

Służba warsztatowo-naprawcza (warsztatowo-elektromechaniczna)

13 Kompania Warsztatowa
15 Kompania Warsztatowa Korpusu (ang. 15th Polish Infantry Troops Workshops) - mjr inż. Stefan Wojciechowski^[10]^[11]
35 Kompania Warsztatowa
Warsztat Naprawy Dział

Służba ewakuacji sprzętu

Składnica Ewakuowanego Sprzętu nr 370
Składnica Ewakuowanego Sprzętu nr 371
Składnica Ewakuowanego Sprzętu nr 372

Służba intendentury i służby pieniężnej

Szef Służby Intendentury Jednostek Pozadywizyjnych

Służba zdrowia

31 Kompania Sanitarna - kpt. lek. Tadeusz Tenderenda
32 Pluton Higieny Polowej
34 Sekcja Przeciwmalaryczna
Polowa Pracownia Bakteriologiczno-Chemiczna
Składnica Materiałów Sanitarnych nr 344
- Sekcja Ruchoma (Czołówka)
Polowe Czołówki Chirurgiczne (ang. Field Surgical Unit):
- Polowa Czołówka Chirurgiczna nr 345
- Polowa Czołówka Chirurgiczna nr 346
- Polowa Czołówka Chirurgiczna nr 347
- Polowa Czołówka Chirurgiczna nr 348
- Polowa Czołówka Chirurgiczna nr 350 (nr 50, „B”) - por. lek. Adam Majewski
- Polowa Czołówka Chirurgiczna nr 351
Polowe Czołówki Transfuzyjne:
- Polowa Czołówka Transfuzyjna nr 349
- Polowa Czołówka Transfuzyjna nr 352

Służba poczt polowych^[12]

Oddział Pocztowy 2 Korpusu Polskiego
szef Służby Poczt Polowych przy brytyjskim Pocztowym Dyrektoriacie (do 29 VIII 1944)
oficer łącznikowy do spraw pocztowych przy brytyjskim Pocztowym Dyrektoriacie (od 29 VIII 1944) - mjr Mieczysław Borowiec
Czołówka Głównej Poczty Polowej 101^[13] (9 XII 1943 - 20 VII 1944) → Główna Poczta Polowa 104
- kierownik - plut. / ppor. dr Adolf Heller
Główna Poczta Polowa 104, ang. Polish L of C Postal Unit (od 20 VII 1944) w Bari, w Neapolu (od 5 IX 1944) → 478 Gł.P.P.
478 Główna Poczta Polowa, ang. 478 Polish Base Postal Office (od 23 IV 1946)^[14]
477 Oddział Pocztowy Bazy, ang. 477 Polish Postal Unit obsługiwał poczty polowe 106, 120, 128 i 130 (od 23 IV 1946^[15])
Poczta Polowa 106 w San Basilio dla 7 DP i 4 BP (od 16 XI 1944)
Poczta Polowa 111
Poczta Polowa 113
Poczta Polowa 119 w San Basilio (od 16 XI 1944), rej. Arezzo (od 29 XII 1944)
Poczta Polowa 120
Poczta Polowa 117
Poczta Polowa 123
Poczta Polowa 127
Poczta Polowa 128 w Gallipoli (od 22 VII 1945 dla obsługi oddziałów o kryptonimach: 46, 437, 602, 6019, 627, 638, 678 i 679)
Poczta Polowa 130 w Mottoli (od 9 V 1944)
Poczta Polowa 131 w Campobasso (od 10 V 1944), w Ankonie (od 19 VI 1944)
Poczta Polowa 132 w Mottoli (do 8 V 1944)
Poczta Polowa 139
Poczta Polowa 140 dla 3 BSK w San Dominico (od 16 XI 1944), w rej. Arezzo (od 26 XII 1944)

Osobny artykuł: Poczta polowa.

Służba geograficzna

12 Kompania Geograficzna
Składnica Map nr 312 – mjr geogr. Franciszek Mroziński

Służba Duszpasterstwa Wyznań Niekatolickich

szef duszpasterstwa wyznania prawosławnego - kapelan ks. Władysław Pietruczyk
szef duszpasterstwa wyznania mojżeszowego Armii Polskiej na Wschodzie i 2 KP oraz kapelan 5 KDP i 2 BCz - kpt. rabin Mejer Steinberg
- rabin Natan Rubner
kapelani Ewangelickiego Duszpasterstwa Wojskowego:
- ks. pastor Władysław Fierl
- ks. pastor Fryderyk Arlt

Służba Sprawiedliwości

szef 12 sądu polowego - ppłk aud. Tadeusz Borkowski

Pozostałe

Biuro Rozrachunkowe w Santa Maria del Pozzo, ang. Polish Audit Office^[16]

Jednostki polskie i alianckie działające na korzyść korpusu

Wielkie jednostki i oddziały (pododdziały) alianckie w operacyjnym podporządkowaniu 2 KP

Włoski Korpus Wyzwoleńczy (wł. Corpo Italiano de Liberazione – CIL)
1 Samodzielna Kompania Komandosów (ang. No 10 Inter Allied Commando, 6 Troop) od 4 kwietnia do 3 sierpnia 1944 r.
111 Kompania Ochrony Mostów (włoski pododdział ochotniczy pod polskim dowództwem, razem z 1 Samodzielną Kompanią Commando tworzył Zgrupowanie Commando i występował w nim jako 2 Kompania Commando)
cztery kompanie pionierów włoskich podporządkowane dowódcy Saperów 2 KP
trzy plutony motorowe (litewskie, w składzie 2 Batalionu Komandosów Zmotoryzowanych)
brytyjski 78 Pułk Królewskiej Artylerii Polowej (ang. 78ht Field Artillery Regiments Royal Artillery)
brytyjski 3 Pułk Królewskiej Artylerii Średniej (ang. 3rd Medium Regiments Royal Artillery)
brytyjski 4 Pułk Królewskiej Artylerii Średniej (ang. 4th Medium Regiments Royal Artillery)
4 Pułk Królewskiej Nowozelandzkiej Artylerii Polowej (ang. 4th Field Artillery Regiments Of The Royal New Zealand Artillery)
brytyjski 5 Pułk Królewskiej Artylerii Średniej (ang. 5th Medium Regiments Royal Artillery)
brytyjski 17 Pułk Królewskiej Artylerii Średniej (ang. 17 Medium Regiments Royal Artillery)
brytyjski 26 Pułk Królewskiej Artylerii Średniej (ang. 26 Medium Regiments Royal Artillery)
brytyjski 102 Pułk Królewskiej Artylerii Średniej (ang. 102 Medium Regiments Royal Artillery)
brytyjski 140 Pułk Królewskiej Artylerii Średniej (ang. 140 Medium Regiments Royal Artillery)
brytyjski 654 Dywizjon Samolotów Artylerii (ang. 654 Air Observation Post Squadrons RAF)

Oddziały (pododdziały) wykonujące zadania bojowe na rzecz 2 KP

318 Dywizjon Myśliwsko-Rozpoznawczy „Gdański”
okręty Polskiej Marynarki Wojennej i statki Polskiej Marynarki Handlowej transportujące i eskortujące transporty 2 KP z Egiptu do Włoch:
- niszczyciel eskortowy ORP „Krakowiak”
- niszczyciel eskortowy ORP „Ślązak”
- statek pasażerski m/s „Batory”
- statek pasażerski m/s „Pułaski”

Uzbrojenie i wyposażenie

Broń strzelecka

amerykański 11,43 mm pistolet Colt M1911A1,
brytyjski 9 mm rewolwer Enfield No.2,
amerykański 11,43 mm pistolet maszynowy Thomson – „Tommy gun”,
brytyjski 9 mm pistolet maszynowy Sten,
brytyjski 7,69 mm (0.303 cala) karabin Lee Enfield Rifle No.4 Mk1,
brytyjski 7,69 mm (0.303 cala) ręczny karabin maszynowy Bren (jeden rkm w każdej drużynie strzeleckiej),
brytyjski 7,69 mm (0.303 cala) ciężki karabin maszynowy Vickers (36 ckm w batalionach ciężkich karabinów maszynowych dywizji piechoty),
amerykański 7,62 mm ciężki karabin maszynowy Browning M1919A4,
brytyjski ręczny granatnik przeciwpancerny Mk 1 (PIAT) (jeden granatnik w każdym plutonie strzeleckim),
brytyjski 50,8 mm (2 cale) granatnik – ML Light Mortar 2" Mk 2 (jeden w każdym plutonie strzeleckim),

Artyleria

brytyjski 81,2 mm (3,2 cala) średni moździerz ML Medium Mortar 3" Mk 2 (po 6 w każdej kompanii wsparcia batalionu strzeleckiego i szwadronie wsparcia pułku rozpoznawczego)
brytyjski 106,7 mm (4,2 cala) ciężki moździerz SB Heavy Mortar 4.2" (po 16 w kompanii moździerzy w 3 i 5 Batalionie CKM)
brytyjska 87,6 mm (25 funtów) haubicoarmata – Ordnance QF 25 pounder (24 haubicoarmaty w każdym pułku artylerii lekkiej),
brytyjska 114,3 mm (4,5 cala) armata Mk 2 – BL 4.5 inch Medium Field Gun (32 armaty w 11 i 12 PAC),
brytyjska 139,7 mm (5,5 cala) haubicoarmata Mk 3 – BL 5.5 inch Medium Gun (32 haubicoarmaty w 10 i 13 PAC),
brytyjska 182,9 mm (7,2 cala) haubica Mk 6 (8 haubic w 9 PAN),
amerykańska 155 mm armata M2 Long Tom (8 armaty w 9 PAN),
brytyjska 94 mm (3,7 cala) armata przeciwlotnicza Mk 3 – 3.7 inch Heavy Anti-Aircraft Gun (24 armaty w 8 PAPlot. Ciężkiej),

Broń pancerna (czołgi, działa pancerne, transportery opancerzone)

amerykański czołg średni M4 General Sherman (57 czołgów w każdym pułku pancernym)
samobieżna haubicoarmata Sexton (24 haubicoarmaty w 7 Pułku Artylerii Konnej)
brytyjska 76,2 mm samobieżna armata przeciwpancerna Archer (24 armaty w 7 Pułku Artylerii Przeciwpancernej)
amerykańska 75 mm samobieżna armata przeciwpancerna M10 Wolverine (była na uzbrojeniu 7 Pułku Artylerii Przeciwpancernej zamiennie z armatą „Archer”),
amerykańska 75 mm samobieżna armata przeciwpancerna M3 (T 12) (8 armat w baterii przeciwpancernej pułku rozpoznawczego korpusu – Pułku Ułanów Karpackich, a następnie 12 Pułku Ułanów Podolskich),
brytyjski transporter opancerzony Universal Carrier

Przypisy

↑ W okresie od 26 lutego do 21 czerwca 1945 pełniący obowiązki Naczelnego Wodza.
↑ W okresie od 26 lutego do 21 czerwca 1945 pełnił obowiązki dowódcy korpusu.
↑ W organizacji brytyjskiej szefostwo służby geograficznej występowało dopiero na szczeblu armii.
↑ Kronika Gł.P.P.104 1945 ↓, s. 87.
↑ Kronika Gł.P.P.104 1945 ↓, s. 11, 26, 53 kpt. Barwiński był uprzednio kierownikiem Głównej Poczty Polowej 101.
↑ Kronika Gł.P.P.104 1945 ↓, s. 96.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f MichałM. Polak MichałM., Służby logistyczne 2. Korpusu w bitwie o Monte Cassino 1944 (Z dziejów logistyki PSZ na Zachodzie), 2005 .
↑ Pismo ojca Terezjusza Zielińskiego w sprawie strz. Ignacego Pilaszewicza. [w:] Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej. Sprawy wojskowe 2 Korpusu, 1946, sygn. sygn. A.44.745/1 [on-line]. IPMS, 1946-11-12. [dostęp 2017-08-11].
↑ Zygmunt Kroehnke, ur. 27 stycznia 1902 roku, kierownik Pralni i Łaźni Polowej nr 380 we wrześniu 1939 roku został zmobilizowany do Ośrodka Sapersko-Pionierskiego 16 Dywizji Piechoty i przydzielony do 16 Batalionu Saperów na stanowisko oficera gospodarczego. Na podporucznika został awansowany ze starszeństwem z 1 lipca 1925 roku i 22. lokatą w korpusie oficerów rezerwy intendentów. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań Miasto. Zygmunt Kroehnke, Sprawozdanie z kampanii wrześniowej w Polsce sporządzone 9 grudnia 1945 roku, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. B.I.32h, s. 1. Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 209.
↑ Pismo ambasadora RP przy Stolicy Apostolskiej do dowódcy 15 Kompanii Warsztatowej w Predappio. [w:] Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej. Sprawa samochodów Ambasady, 1947, sygn. sygn. A.44.423/5 [on-line]. IPMS, 1946-09-06. [dostęp 2017-08-11].
↑ Pismo dowódcy 15 Kompanii Warsztatowej Korpusu do ambasadora RP przy Stolicy Apostolskiej. [w:] Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej. Sprawa samochodów Ambasady, 1947, sygn. sygn. A.44.423/5 [on-line]. IPMS, 1946-08-30. [dostęp 2017-08-11].
↑ Kronika Gł.P.P.104 1945 ↓, s. 4, 23, 25.
↑ Kronika Gł.P.P.104 1945 ↓, s. 6 Czołówka Głównej Poczty Polowej 101 „otrzymała plombownicę ze znakami rozpoznawczymi «Główna Poczta Polowa 104» oraz inne rekwizyty imienne”.
↑ Kronika 478 Gł.P.P. 1946 ↓, s. 9.
↑ Kronika 478 Gł.P.P. 1946 ↓, s. 11.
↑ Kronika Gł.P.P.104 1945 ↓, s. 100.