Opactwo św. Wincentego na Ołbinie

Opactwo św. Wincentego na Ołbinie
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wrocław (Ołbin)

Kościół

rzymskokatolicki

Rodzaj klasztoru

opactwo

Właściciel

1. benedyktyni do 1193 r.
2. norbertanie

Fundator

Piotr Włostowic (lata 30. XII w.)

Data zburzenia

1529

brak współrzędnych
Portal z opactwa na Ołbinie
Archiwolty portalu opactwa na Ołbinie
Głowica kolumny z kościoła opackiego na Ołbinie
Awers tympanonu fundacyjnego
Rewers tympanonu fundacyjnego

Opactwo św. Wincentego na Ołbinie – dawne opactwo benedyktynów, a następnie norbertanów, znajdujące się na terenie dawnej wsi Ołbin, leżącej obecnie w granicach Wrocławia. Klasztor został ufundowany w latach 30. XII w., a zburzony w 1529. Fragmenty detali architektonicznych pochodzących z opactwa zostały wykorzystane w innych budynkach.

Architektura

Wygląd opactwa na Ołbinie jest znany z opisów. Ponad 30 lat po jego zburzeniu w 1562 powstał plan Wrocławia Barthela Weihnera, na którym znalazło się jego rysunkowe przedstawienie. Zabudowania opactwa wybudowano na wzniesieniu między rozlewiskami Odry. Były one połączone groblą z drogą do Milicza. Kościół opacki był trójnawową bazyliką o długości nawy bocznej ok. 55 m. Miał co najmniej 6 przęseł. Zabudowania klasztorne znajdowały się na południe od kościoła, a na południe od nich wzniesiono kolejny całkowicie zabudowany dziedziniec. Na wschód od klasztoru usytuowane były cztery dziedzińce z zabudowaniami gospodarczymi. Na północny zachód od kościoła klasztornego wznosił się kościół św. Michała. W sumie opactwo ołbińskie obejmowało 3 kościoły, 48 sklepionych budynków i 7 dziedzińców[1].

Historia

Opactwo ufundował w latach 30. XII w. możnowładca Piotr Włostowic. Pierwsza wzmianka pisemna pochodzi z 1139, gdy opat Radulf otrzymał od biskupa wrocławskiego położony w niedalekiej odległości od klasztoru kościół św. Michała[2]. W 1145 fundator ofiarował opactwu relikwie św. Wincentego otrzymane od króla niemieckiego Konrada III[3]. Wkrótce książę Bolesław IV Kędzierzawy nadał zakonnikom kaplicę św. Marcina we Wrocławiu i kaplicę św. Benedykta w Legnicy wraz z uposażeniem, targ i karczmę we Wrocławiu oraz targ w Kostomłotach. Donacja miała stanowić wynagrodzenie dla Piotra Włostowica, który opowiedział się po stronie młodszych braci przeciw Władysławowi Wygnańcowi i z woli seniora stracił dobra[4]. W 1149 został konsekrowany kościół klasztorny pw. Najświętszej Marii Panny i św. Wincentego. Wezwanie maryjne wkrótce zanikło. W drugiej połowie XII w. na północ od kościoła powstał klasztor. Przebudowano również lub wzniesiono od podstaw kościół św. Michała[2]. Pod koniec życia Bolesław Kędzierzawy nadał zakonnikom kościół w Bytomiu. Książę chciał zapewne w ten sposób odbudować dobre stosunki z możnymi[5].

W 1193 z powodu rozluźnienia dyscypliny zakonnej benedyktyni zostali usunięci z Ołbina, a na ich miejsce sprowadzono norbertanów. Cztery lata później zmianę gospodarzy opactwa zatwierdził papież. Norbertanie wznieśli zabudowania klasztorne na południe od kościoła opackiego. Najpierw wybudowano wschodnie skrzydło z kapitularzem-kaplicą pw. Trójcy Świętej. Następnie po wyburzeniu starego klasztoru pod koniec XIII w. powstały krużganek wraz ze skrzydłami południowym i zachodnim. Przebudowywano także kościół opacki. W 1319 r. poświęcono nowy chór, powstawały nowe kaplice, w latach 70. XIII w. ufundowano nagrobek tumbowy Piotra Włostowica i jego żony Marii. W XV w. opactwo ucierpiało podczas wojen husyckich i wojen o koronę czeską[2].

W obliczu groźby najazdu tureckiego 14 października 1529 rozpoczęła się pospieszna rozbiórka opactwa. Obawiano się, że zabudowania klasztorne mogą stać się punktem oparcia dla najeźdźców. Zakonnikom przekazano klasztor pofranciszkański przy kościele św. Jakuba we Wrocławiu. Prace wyburzeniowe trwały 4 tygodnie. Materiał uzyskany z rozbiórki posłużył m.in. do wybrukowania Nowego Targu we Wrocławiu i budowy domu Heinricha Rybischa. Fragmenty rzeźbiarskie w 1529 wmurowano w fasadę szpitala Wszystkich Świętych i wieżę Bramy Mikołajskiej. W 1546 portal z opactwa umieszczono w południowej elewacji katedry św. Marii Magdaleny we Wrocławiu, gdzie znajduje się do dziś[6].

W latach 1799–1800 rozebrano szpital Wszystkich Świętych. Większość detali z opactwa ołbińskiego została zabezpieczona. Jedynie tympanon fundacyjny został wmurowany w budynki magazynów w pobliżu Arsenału Miejskiego. Strona z przedstawieniami została zwrócona do ściany, a na odwrocie umieszczono napis: Konige: Preus: Proviant Haus. Tympanon został odkryty w 1962 podczas rozbiórki magazynów. Zabytki ołbińskie znajdują się obecnie w Muzeum Narodowym we Wrocławiu i Muzeum Architektury we Wrocławiu. Pochodzą one z dwóch faz. Do pierwszej, benedyktyńskiej (2-3 ćwierć XII w.), należą: 5 głowic kolumn, 2 popiersia świętych i tympanon fundacyjny z przedstawieniem Jaksy, jego żony Agaty[7] oraz Bolesława Kędzierzawego z synem Leszkiem[8]. Do drugiej, norbertańskiej (koniec XII w.) zaliczają się: portal wmurowany w elewację katedry św. Marii Magdaleny, znajdujące się w zbiorach muzealnych 2 archiwolty z tego portalu oraz tympanon przedstawiający na awersie Zdjęcie z krzyża, a na rewersie Zaśnięcie Marii. Do tej fazy należą zapewne również kwatery z przedstawieniami głowy biskupa i Zwiastowania[9].

W trakcie prac wykopaliskowych na terenie dawnego szpitala Wszystkich Świętych, prowadzonych w latach 2015 - 2019, odkryto kolejne detale kamieniarskie, które mogą być łączone z opactwem na Ołbinie[10]. Były one wtórnie użyte do wzmocnienia fosy u podnóża Bastionu Kleszczowego. Mowa tu przede wszystkim o romańskiej głowicy portalu uskokowego z przedstawieniem gryfa, fragmencie archiwolty, oraz niewielkim elemencie będącym pierwotnie prawdopodobnie częścią nadproża, na którym widoczny jest fragment napisu ...ITE PETR..., mogącego odnosić się do Piotra Włostowica. Poza tymi elementami odkryto także między innymi liczne fragmenty żeber sklepiennych, gotycką konsolę i fragmenty trzonów kolumn.

Przypisy

  1. A. Żurek, Opactwo św. Wincentego na Ołbinie, [w:] Encyklopedia Wrocławia, pod redakcją Jana Harasimowicza, Wrocław 2000, s. 588.
  2. a b c A. Żurek, Dawny zespół klasztorny Benedyktynów, następnie Norbertanów pw. św. Wincentego na Ołbinie, od 1529 r. nie istnieje, [w:] Atlas architektury Wrocławia, t. 1, pod red. Jana Harasimowicza, Wrocław 1997, s. 7.
  3. K. Mączewska-Pilch, Tympanon fundacyjny z Ołbina na tle przedstawień o charakterze donacyjnym, Wrocław 1973, s. 6.
  4. M. Biniaś-Szkopek, Bolesław Kędzierzawy – książę Mazowsza i princeps, Poznań 2009, s. 207.
  5. M. Biniaś-Szkopek, Bolesław Kędzierzawy – książę Mazowsza i princeps, Poznań 2009, s. 195, 209.
  6. K. Mączewska-Pilch, Tympanon fundacyjny z Ołbina na tle przedstawień o charakterze donacyjnym, Wrocław 1973, s. 6-7; A. Żurek, Dawny zespół klasztorny Benedyktynów, następnie Norbertanów pw. św. Wincentego na Ołbinie, od 1529 r. nie istnieje, [w:] Atlas architektury Wrocławia, t. 1, pod red. Jana Harasimowicza, Wrocław 1997, s. 7.
  7. Zygmunt Świechowski, Katalog architektury romańskiej w Polsce Warszawa 2009, s.662
  8. Zdaniem. K. Mączewskiej-Pilch, Tympanon fundacyjny z Ołbina na tle przedstawień o charakterze donacyjnym, Wrocław 1973, s. 31, zabytek powstał w latach 1161-1163. Z poglądem tym nie zgodził się K. Jasiński. Według niego brak na tympanonie Bolesława, syna Bolesława Kędzierzawego wskazuje, że powstał on po jego śmierci, a przed zgonem Kędzierzawego czyli w 1172. Zob. K. Jasiński, Rodowód pierwszych Piastów, Warszawa-Wrocław 1992, s. 277.
  9. K. Mączewska-Pilch, Tympanon fundacyjny z Ołbina na tle przedstawień o charakterze donacyjnym, Wrocław 1973, s. 8; A. Żurek, Dawny zespół klasztorny Benedyktynów, następnie Norbertanów pw. św. Wincentego na Ołbinie, od 1529 r. nie istnieje, [w:] Atlas architektury Wrocławia, t. 1, pod red. Jana Harasimowicza, Wrocław 1997, s. 7.
  10. Piotr Kmiecik, Robert Szwed, Wystrój kamieniarski opactwa na Ołbinie w świetle najnowszych odkryć archeologiczno - architektonicznych na terenie byłego szpitala im. Józefa Babińskiego we Wrocławiu, [w:] Od Benedyktynów i Premonstratensów do Salezjanów: dzieje kościoła i parafii Św. Michała Archanioła na wrocławskim Ołbinie, Wrocław: Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego, 2018, 65-71; 317-327, ISBN 83-946677-4-0 (pol.).

Bibliografia

  • Biniaś-Szkopek M., Bolesław Kędzierzawy – książę Mazowsza i princeps, Poznań 2009.
  • Mączewska-Pilch K., Tympanon fundacyjny z Ołbina na tle przedstawień o charakterze donacyjnym, Wrocław 1973.
  • Kmiecik P., Szwed R., Wystrój kamieniarski opactwa na Ołbinie w świetle najnowszych odkryć archeologiczno - architektonicznych na terenie byłego szpitala im. Józefa Babińskiego we Wrocławiu [w:] Od Benedyktynów i Premonstratensów do Salezjanów: dzieje kościoła i parafii Św. Michała Archanioła na wrocławskim Ołbinie, Wrocław, 2018, s. 65-71; 317-327.
  • Żurek A., Dawny zespół klasztorny Benedyktynów, następnie Norbertanów pw. św. Wincentego na Ołbinie, od 1529 r. nie istnieje, [w:] Atlas architektury Wrocławia, t. 1, pod red. Jana Harasimowicza, Wrocław 1997, s. 7.
  • Żurek A., Opactwo św. Wincentego na Ołbinie, [w:] Encyklopedia Wrocławia, pod redakcją Jana Harasimowicza, Wrocław 2000, s. 588-589.

Read other articles:

Ganda putri pada Kejuaraan Dunia Junior BWF 2023LokasiThe PodiumLokasiSpokane, Amerika SerikatTanggal2–8 OktoberPeserta68 dari 41 negaraPeraih medali  Maya TaguchiAya Tamaki   Jepang  Francesca CorbettAllison Lee   Amerika Serikat  Mei SudoNao Yamakita   Jepang  Ririna HiramotoRiko Kiyose   Jepang ← Santander 20222024 → Kejuaraan Dunia Junior BWF 2023TunggalputraputriGandaputraputriCampuranganda...

У Вікіпедії є статті про інших людей із прізвищем Товкач. Товкач Артем Ігорович Особисті дані Повне ім'я Товкач Артем Ігорович Народження 30 грудня 2002(2002-12-30) (20 років)   Україна Зріст 1,77 Громадянство  Україна Позиція правий захисник Інформація про клуб Поточний кл

Igor Akinfeev Informasi pribadiNama lengkap Igor Vladimirovich AkinfeevTanggal lahir 8 April 1986 (umur 37)Tempat lahir Oblast Moskwa, Uni SovietTinggi 186 m (610 ft 3 in)Posisi bermain Penjaga gawangInformasi klubKlub saat ini CSKA MoscowNomor 35Karier junior1991–2002 CSKA MoscowKarier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)2002– CSKA Moscow 744 (0)Tim nasional‡2004– Rusia 115 (0) * Penampilan dan gol di klub senior hanya dihitung dari liga domestik dan akurat per 18 A...

Japanese actress Naoko Mori森 尚子Mori at the 2009 San Diego Comic-Con InternationalBorn (1971-11-29) 29 November 1971 (age 52)Nagoya, Aichi, JapanNationalityJapaneseEducationRoyal Russell SchoolOccupation(s)Actress, singerYears active1992–presentNotable workAbsolutely FabulousCasualtyDoctor Who Manchild TorchwoodSpiceworld Naoko Mori (森 尚子, Mori Naoko) (born 29 November 1971) is a Japanese actress based in the United Kingdom. She is known for her roles as Toshiko Sato in...

日本ローカルの事柄については「1997年の日本」をご覧ください。 千年紀: 2千年紀世紀: 19世紀 - 20世紀 - 21世紀十年紀: 1970年代 1980年代 1990年代 2000年代 2010年代年: 1994年 1995年 1996年 1997年 1998年 1999年 2000年 1997年 1997年の話題 主権国家 - 周年 - 表彰‎ 指導者 国の指導者 - 宗教指導者 社会 政治 - 選挙 - 法 - 

法政大学 > 法政大学大学院社会学研究科・社会学部 法政大学多摩キャンパス社会学部棟 法政大学社会学部(ほうせいだいがくしゃかいがくぶ、英:Faculty of Social Sciences, Hosei University)は、法政大学が設置する社会学部。 法政大学大学院社会学研究科(ほうせいだいがくだいがくいんしゃかいがくけんきゅうか)は、法政大学が設置する大学院社会学研究科。 概要

Small village and civil parish in the East Lindsey district of Lincolnshire, England For the villages in Yorkshire, see Upper Cumberworth and Lower Cumberworth. Human settlement in EnglandCumberworthChurch of St Helen, CumberworthCumberworthLocation within LincolnshirePopulation128 (2011)[1]OS grid referenceTF506736• London120 mi (190 km) SCivil parishCumberworthDistrictEast LindseyShire countyLincolnshireRegionEast MidlandsCountryEnglandSover...

Proposed railway project in England This article is about the authorised but cancelled Metropolitan line extension. For the history of train lines in Watford, see Watford and Rickmansworth Railway. Croxley Rail LinkThe disused line at Watford West railway stationOverviewStatusApproved for re-openingSuspended due to fundingLocaleHertfordshireTerminiCroxleyWatford JunctionStations3ServiceTypeRapid transitSystemLondon UndergroundOperator(s)Transport for LondonHistoryPlanned opening2020[1]...

This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article is an orphan, as no other articles link to it. Please introduce links to this page from related articles; try the Find link tool for suggestions. (March 2022) This article relies excessively on references to primary sources. Please improve this article by adding secondary or tertiary sources. Find sources: Kammergericht Ber...

Former British safari park Windsor Safari ParkSafari Park logoA lion in the park, 199251°27′49″N 0°39′04″W / 51.46351°N 0.65114°W / 51.46351; -0.65114Date opened1969Date closed1992LocationWindsor, Berkshire, England, United Kingdom Windsor Safari Park was a safari park built on St Leonard's Hill on the outskirts of the town of Windsor in Berkshire, England; it has since been converted into the site of Legoland Windsor. Billed as The African Adventure, the p...

يوديد الصوديوم يوديد الصوديوم الاسم النظامي (IUPAC) يوديد صوديوم المعرفات رقم CAS 7681-82-5 بوب كيم 5238  مواصفات الإدخال النصي المبسط للجزيئات [Na+].[I-][1]  المعرف الكيميائي الدولي InChI=1S/HI.Na/h1H;/q;+1/p-1[1]  InChIKey:FVAUCKIRQBBSSJ-UHFFFAOYSA-M[1][2]  الخواص الصيغة الجزيئية NaI الكتلة ال�...

1927 film by Henry King The Magic FlameLobby cardDirected byHenry KingWritten byGeorge Marion, Jr. (titles)June Mathis (continuity)Bess Meredyth (writer)Nellie Revell (titles)Based onKönig Harlekinby Rudolph LotharProduced bySamuel GoldwynStarringRonald ColmanVilma BánkyCinematographyGeorge BarnesMusic bySigmund SpaethProductioncompanySamuel Goldwyn ProductionsDistributed byUnited ArtistsRelease date September 18, 1927 (1927-09-18) (U.S.) Running time9 reelsCountryUnited ...

2021 Canadian film ScarboroughTheatrical release posterDirected by Shasha Nakhai Rich Williamson Screenplay byCatherine HernandezBased onScarboroughby Catherine HernandezProduced byShasha NakhaiStarring Liam Diaz Mekiya Essence Fox Anna Claire Beitel Aliya Kanani Ellie Posadas Cherish Violet Blood CinematographyRich WilliamsonEdited byRich WilliamsonMusic byRobbie TeehanProductioncompanyCompy FilmsDistributed byLevelFILMRelease date September 10, 2021 (2021-09-10) (TIFF) Ru...

Ini adalah nama Korea; marganya adalah Kim. Kim Sang-kyungLahir29 Desember 1971 (umur 51)Seoul, Korea SelatanPendidikanUniversitas Chung-Ang(B.A. Teater dan Film)(Graduate School of Advanced Imaging Science, Multimedia dan Film)PekerjaanAktorTahun aktif1998–sekarangSuami/istriKim Eun-gyung (m. 2007)[1]Nama KoreaHangul김상경 Hanja金相慶 Alih AksaraGim Sang-gyeongMcCune–ReischauerKim Sanggyŏng Kim Sang-kyung (lahir 29 Desember 1971) merupakan seorang aktor Korea Sel...

Supercomputer designed by Tesla Tesla Dojo is a supercomputer designed and built by Tesla for computer vision video processing and recognition.[1] It will be used for training Tesla's machine learning models to improve its Full Self-Driving (FSD) advanced driver-assistance system. According to Tesla, it went into production in July 2023.[2] Dojo's goal is to efficiently process millions of terabytes of video data captured from real-life driving situations from Tesla's 4+ milli...

WWE pay-per-view and livestreaming event Survivor SeriesPromotional poster featuring Seth RollinsPromotionWWEDateNovember 23, 2014CitySt. Louis, MissouriVenueScottrade CenterAttendance12,000[1]Buy rate100,000[2] (excluding WWE Network views)WWE Network event chronology ← PreviousHell in a Cell Next →NXT TakeOver: R Evolution Survivor Series chronology ← Previous2013 Next →2015 The 2014 Survivor Series was the 28th annual Survivor Series professional...

こうふし 甲府市 愛宕山から甲府市街と南アルプスを望む 酒折宮甲斐善光寺昇仙峡 躑躅ヶ崎館信玄公祭り 和田峠から望む甲府盆地の夜景甲府鳥もつ煮 JITス 甲府市旗1906年10月13日制定 甲府市章1906年10月13日制定 国 日本地方 中部地方(甲信越地方)都道府県 山梨県市町村コード 19201-5法人番号 1000020192015 面積 212.47km2総人口 186,803人 [編集](推計人口、2024年2月1日)�...

Botsuana nos Jogos Olímpicos Comitê Olímpico Nacional Código do COI BOT Nome Botswana National Olympic Committee «site oficial» (em inglês)  Participações nos Jogos Olímpicos Verão 1980 • 1984 • 1988 • 1992 • 1996 • 2000 • 2004 • 2008 • 2012 • 2016 • 2020 Botsuana competiu em 9 edições dos Jogos Olímpicos de Verão. A primeira participação do país foi nos Jogos Olímpicos de Verão de 1980, em Moscou. Eles nunca competiram nos Jogos Olímpi...

Paghimo ni bot Lsjbot. 39°02′53″N 81°13′41″W / 39.04814°N 81.22817°W / 39.04814; -81.22817 Pepper Fork Suba Nasod  Tinipong Bansa Estado West Virginia Kondado Ritchie County Gitas-on 234 m (768 ft) Tiganos 39°02′53″N 81°13′41″W / 39.04814°N 81.22817°W / 39.04814; -81.22817 Timezone EST (UTC-5)  - summer (DST) EDT (UTC-4) GeoNames 4817941 Suba ang Pepper Fork sa Tinipong Bansa.[1] Nahimutang ...

This article relies excessively on references to primary sources. Please improve this article by adding secondary or tertiary sources. Find sources: Sir Henry Bard's regiment of Foote – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2011) (Learn how and when to remove this message) Ensign of Bard's Regiment A brief history Sir Henry Bard's Regiment of Foote was a northern unit, originally called Colonel Thomas Pinchbeck's Regiment of Foote. Rais...