Działacze opozycji demokratycznej w PRL w trakcie kampanii wyborczej w 1989. Od lewej stoją: Olga Krzyżanowska, Roman Szymon Pawlicki , Bogdan Lis i Lech Kaczyński Wizerunek Olgi Krzyżanowskiej na muralu „Kobiety Wolności” w Gdańsku Grób Olgi Krzyżanowskiej na cmentarzu Srebrzysko
Olga Teresa Krzyżanowska (ur. 10 września 1929 w Warszawie , zm. 22 czerwca 2018 w Gdańsku [1] ) – polska lekarka, polityk i działaczka społeczna. Posłanka na Sejm X , I , II i III kadencji (1989–2001), wicemarszałek Sejmu X i II kadencji, senator V kadencji .
Życiorys
W okresie II wojny światowej była harcerką Szarych Szeregów , używała pseudonimu „Żabusia”. Brała udział w powstaniu warszawskim [2] , została odznaczona Krzyżem Walecznych . W 1952 ukończyła studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Gdańsku . Pracowała w szpitalu powiatowym w Pucku , szpitalu wojewódzkim i AM w Gdańsku . Do 1989 kierowała Wojewódzką Przychodnią Przemysłową w Gdańsku. W 1980 wstąpiła do „Solidarności” , zasiadała w Krajowej Komisji Koordynacyjnej Służby Zdrowia NSZZ „S”.
Od 1989 do 2001 sprawowała mandat posłanki na Sejm z ramienia Komitetu Obywatelskiego , Unii Demokratycznej i Unii Wolności . Była wicemarszałkiem Sejmu X i II kadencji, przewodniczyła Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich i Komisji Etyki Poselskiej , pełniła funkcję zastępcy przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych , reprezentowała Sejm w Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy w latach 1990–1993. W 2001 z ramienia komitetu Blok Senat 2001 została wybrana na senatora V kadencji z okręgu gdańskiego , zasiadała w Komisji Emigracji i Polaków za Granicą oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia [3] . W 2004 bez powodzenia kandydowała do Parlamentu Europejskiego . W 2005 nie ubiegała się o reelekcję w wyborach parlamentarnych.
Była członkinią rady Fundacji im. Stefana Batorego . W 2005 przystąpiła do Partii Demokratycznej – demokraci.pl . W 2005 została prezesem zarządu Stowarzyszenia Pamięci Narodowej. Była członkinią rady programowej Kongresu Kobiet , a od 2011 „ministrem zdrowia” w gabinecie cieni Kongresu Kobiet. Była członkinią komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2010 i w 2015 [4] [5] .
30 czerwca 2018 została pochowana na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku [6] (rejon IV, taras I, rząd 1a, grób 36)[7] .
Życie prywatne
Córka generała Aleksandra Krzyżanowskiego (pseudonim „Wilk”), dowódcy Armii Krajowej na Wileńszczyźnie , i Janiny[8] . Była żoną Jerzego Krzyżanowskiego , profesora i pracownika Polskiej Akademii Nauk . Miała córkę Magdalenę.
Odznaczenia i upamiętnienie
Odznaczenia i wyróżnienia
Upamiętnienie
W 2019 jej wizerunek znalazł się na muralu „Kobiety Wolności” na stacji PKM Strzyża w Gdańsku[12] . W 2021 jej imieniem nazwano salę nr 412 w budynku U w kompleksie budynków Sejmu przy ul. Wiejskiej 1[13] , a w 2023 aleję parkową w parku Tadeusza Mazowieckiego w Warszawie[14] .
Przypisy
↑ Maciej Sandecki: Zmarła Olga Krzyżanowska, była wicemarszałek Sejmu, lekarka, działaczka „Solidarności” . wyborcza.pl, 22 czerwca 2018. [dostęp 2018-06-23].
↑ Olga Krzyżanowska . 1944.pl. [dostęp 2023-03-26].
↑ Biogram na stronie Senatu (V kadencja) . [dostęp 2014-04-26].
↑ Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego . onet.pl, 16 maja 2010. [dostęp 2015-03-15].
↑ Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego . dziennik.pl, 15 marca 2015. [dostęp 2015-03-15].
↑ W sobotę pogrzeb Olgi Krzyżanowskiej, wicemarszałek Sejmu, lekarki, działaczki „Solidarności” . wyborcza.pl, 29 czerwca 2018. [dostęp 2021-09-30].
↑ Olga Krzyżanowska . cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2019-05-22].
↑ Olga Krzyżanowska . rejestry-notarialne.pl. [dostęp 2021-04-21].
↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 maja 2014 r. o nadaniu orderu (M.P. z 2014 r. poz. 913 ).
↑ Olga Krzyżanowska . brpo.gov.pl, 8 września 2016. [dostęp 2023-12-22].
↑ Laureaci medalu księcia Mściwoja II . bip.gdansk.pl. [dostęp 2024-10-01].
↑ Izabela Biała: Kobiety Wolności – niezwykły mural na stacji PKM Strzyża przypomina polskie opozycjonistki . gdansk.pl, 5 lipca 2019. [dostęp 2021-05-14].
↑ Uroczystość nadania imienia Olgi Krzyżanowskiej sali nr 412 w bud. „U” Kancelarii Sejmu . sejm.gov.pl, 22 czerwca 2021. [dostęp 2021-09-30].
↑ Uchwała nr LXXXVI/2823/2023 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 31 sierpnia 2023 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy . Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego nr 10297, 15 września 2023. [dostęp 2024-05-16].
Bibliografia
od 14 października 1993 do 19 października 1997
Marszałek Sejmu
Wicemarszałkowie
od 18 czerwca 1989 do 25 listopada 1991
Marszałek Sejmu
Wicemarszałkowie
Sejm II RP
Sejm RP/PRL
Sejm III RP