Ten artykuł dotyczy budowli w Nowym Jorku. Zobacz też: inne znaczenia.
Most Brookliński[1] (ang. Brooklyn Bridge) – jeden z najstarszych mostów wiszących na świecie o długości 1834 m (przęsło główne znajdujące się nad wodą ma długość 486 m), szerokości 26 m i wysokości 84 m. Łączy nowojorskie dzielnice Brooklyn i Manhattan, które oddziela od siebie East River. W chwili zakończenia budowy w 1883 r. był jednym z największych stalowych mostów wiszących na świecie.
Most Brookliński jest zaliczany do najsłynniejszych obiektów Nowego Jorku; jest znany m.in. z wielu filmów Hollywood.
Historia
Most zaczęto wznosić 3 stycznia 1870 roku, a ukończono i otwarto dla ruchu 13 lat później, 24 maja 1883 roku. Budowa kosztowała około 15 milionów dolarów. Przy jego wznoszeniu zginęło 27 osób. Został wybudowany w stylu neogotyckim z charakterystycznymi, wysokimi łukami. Most został zaprojektowany przez firmę inżyniera budownictwa Johna Augustusa Roeblinga z Trenton, który miał na swym koncie kilka podobnych konstrukcji, jednak na dużo mniejszą skalę. Zmarł on wkrótce po rozpoczęciu budowy w wyniku infekcji stopy, a prace musiał kontynuować jego syn – Washington. On z kolei budowę mostu przypłacił zdrowiem zapadając na chorobę kesonową (w wyniku pracy w sprężonym powietrzu).
Most na początku obsługiwał jedynie ruch konny i tramwajowy; obecnie ma sześć pasów ruchu (po trzy w każdym kierunku) dla samochodów i pośrodku (powyżej pasów ruchu dla samochodów) chodnik dla pieszych (zabroniony jest ruch ciężarówek i autobusów, powyżej 2,7 t). W 1977 r. most został umieszczony w rejestrze zabytków architektonicznych. Budowla nie została przetestowana w tunelu aerodynamicznym (pod względem odporności na wiatr), ale dzięki mocnej konstrukcji udało się jej przetrwać, podczas gdy wiele podobnych mostów padło ofiarą sił natury.
Wraz z oddaniem mostu do użytku został na nim zamontowany system tramwaju linowego „bez końca”, czyli z liną poruszającą się ruchem okrężnym[2]. Maszynownia liny znajdowała się na wschodnim brzegu East River. Możliwy był jednoczesny transport dwóch dwuczłonowych wagonów na moście[2]. Wagony dojeżdżały do przyczółków mostu podczepione do lokomotywy, tam były od niej odłączane i zaczepiane do liny. Po przejechaniu przez most odczepiano się od liny i ponownie przyczepiano do lokomotywy z drugiej strony[2]. W 1908 roku – po zbudowaniu tunelu pod East River – zrezygnowano z tego systemu[2].
1 marca 1994 roku na moście doszło do tragicznego wydarzenia, gdy Libańczyk Rashid Baz ostrzelał furgonetkę przewożącą członków ortodoksyjnej grupy żydowskiej Chabad-Lubawicz, w której znajdował się 16-letni Ari Halberstam i kilka innych osób; Halberstam zmarł 5 dni później w wyniku odniesionych ran. Baz prawdopodobnie działał w akcie zemsty za masakrę 29 muzułmanów dokonaną przez Barucha Goldsteina.
Most Brookliński w kulturze, sztuce i poezji
- artykuł El Puente de Brooklyn opublikowany w 1883 roku przez José Martí[3];
Galeria
W kulturze
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne