Moryń – gmina miejsko-wiejska w południowo-zachodniej części województwa zachodniopomorskiego, w powiecie gryfińskim, położona na Pojezierzu Myśliborskim i Równinie Gorzowskiej. Siedzibą gminy jest miasto Moryń.
Według danych z 31 grudnia 2016 r. gmina miała 4331 mieszkańców[1].
Położenie
Gmina znajduje się w południowo-zachodniej części województwa zachodniopomorskiego, w południowej części powiatu gryfińskiego.
W latach 1975–1998 znajdowała się w województwie szczecińskim.
Demografia
Dane z 31 grudnia 2005[2]:
Opis |
Ogółem |
Kobiety |
Mężczyźni
|
jednostka |
osób |
% |
osób |
% |
osób |
%
|
populacja |
4396 |
100 |
2258 |
51,4 |
2138 |
48,6
|
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
35,2 |
18,1 |
17,1
|
- Liczba ludności:
- w wieku przedprodukcyjnym: 917
- w wieku produkcyjnym: 2 855
- w wieku poprodukcyjnym: 518
- Saldo migracji: -8 (osób)
- Przyrost naturalny: -1,6‰ (-7 osób)
- Stopa bezrobocia: 16,5% (2006)
Rok
|
Liczba ludności[2]
|
1995 |
4 516
|
1996 |
4 509
|
1997 |
4 498
|
1998 |
4 488
|
1999 |
4 501
|
2000 |
4 414
|
2001 |
4 416
|
2002 |
4 443
|
2003 |
4 441
|
2004 |
4 410
|
2005 |
4 396
|
Gminę zamieszkuje 5,2% ludności powiatu.
- Piramida wieku mieszkańców gminy Moryń w 2014 roku[3].
Przyroda i turystyka
Gmina leży na Pojezierzu Myśliborskim i Równinie Gorzowskiej. Fragment północnej oraz południowej części gminy zajmuje Cedyński Park Krajobrazowy. W granicach miasta Morynia znajduje się duże jezioro Morzycko. Przez gminę prowadzi niebieski szlak turystyczny z Mieszkowic nad Odrę w okolicach wsi Piasek. Tereny leśne zajmują 26% powierzchni gminy, a użytki rolne 59%.
Komunikacja
Przez wschodnie peryferia gminy prowadzi droga krajowa nr 31 łącząca wieś Witnicę przez Wierzchlas (5 km) z Mieszkowicami (9 km) oraz z Chojną (11 km), a także droga wojewódzka nr 125 z Morynia do Wierzchlasu (9 km) i Cedyni (15 km).
Gmina Moryń uzyskała połączenie kolejowe w 1876 r. po wybudowaniu odcinka Kostrzyn–Chojna na Magistrali Nadodrzańskiej Wrocław–Szczecin. Rok później ukończona była już cała linia. W 1985 r. zelektryfikowano ostatni odcinek linii z Rzepina do Nowego Czarnowa (Dolnej Odry). Do miasta (przystanek Przyjezierze Moryń) linię doprowadzono w 1892 r. z Godkowa do Siekierek. W 1991 r. linia ta została zamknięta. Obecnie w gminie czynne są 2 stacje: Witnica Chojeńska i Bielin.
W gminie czynny jest 1 urząd pocztowy: Moryń (nr 74-503).
Zabytki
- Kościół pw. Świętego Ducha
- XIII-wieczny kościół granitowy, który jest romańską bazyliką trójnawową na planie krzyża. Wieża pochodzi z XV wieku wolno stojąca z przejazdem. Górna część wieży z latarnią z 1756 roku. Na szczytach kościoła widoczne są liczne rozety, półkoliste i ostrołukowe blendy. W środku znajduje się starszy od kościoła ołtarz datowany na XII w. Zbudowany z kostki granitowej (jeden z nielicznych w Polsce). Ambona barokowa z 1711 r. rzeźbiona przez Heinricha Bernarda Hattenkerella. W ścianę wmurowano epitafium z 1750 roku z portretem Schoneberka.
- Mury miasta Moryń
- Mury obronne z granitu i kamienia polnego z około XV w. otaczają miasto kołem o średnicy ok. 300 m.
- Ruiny średniowiecznego zamczyska z ok. XIII w.
Administracja i samorząd
W 2016 r. wykonane wydatki budżetu gminy Moryń wynosiły 14,5 mln zł, a dochody budżetu 14,2 mln zł. Zobowiązania samorządu (dług publiczny) według stanu na koniec 2016 r. wynosiły 3,3 mln zł, co stanowiło 23,2% poziomu dochodów[4].
Na terenie gminy utworzono 9 sołectw: Bielin, Dolsko, Gądno, Klępicz, Mirowo, Nowe Objezierze, Przyjezierze, Stare Objezierze, Witnica. Ponadto gmina Moryń utworzyła jednostkę pomocniczą – „Miasto Moryń”[5].
Miejscowości
Bielin, Dolsko, Gądno, Klępicz, Mirowo, Nowe Objezierze, Przyjezierze, Stare Objezierze, Witnica,
Macierz, Mierno, Młynary, Moryń-Dwór, Niwka, Skotnica, Wisław, Witniczka
Przypisy
Linki zewnętrzne
Miasta |
|
---|
Sołectwa |
|
---|
Miejscowość bez statusu sołectwa |
|
---|