Monolit

Płaskorzeźba na monolicie Stone Mountain

Monolitgeologiczny lub technologiczny twór (np. góra lub obelisk) składający się z pojedynczego bloku skalnego. Formacje takie zazwyczaj ujawniane są na skutek erozji. Najczęściej stworzone są z niezwykle twardej skały metamorficznej.

Nazwa pochodzi od gr. μονόλιθος (monolithos) pochodzącego od słów μόνος („jeden” lub „samotny”) oraz λίθος („głaz, kamień”).

Terminem określa się także ludzi, rzeczy oraz zjawiska jednorodne, spójne, tworzące niezróżnicowaną całość[1].

Monolity geologiczne

Monolity geologiczne
Zuma Rock
Stone Mountain, Georgia, USA
Rocher-Percé
Skała Gibraltarska
Aso Rock
Torres del Paine
El Capitan

Trzy największe obecnie znane monolity na Ziemi to:

  1. Mount Augustus w Australii Zachodniej
  2. La Peña de Bernal, w Meksyku
  3. Stone Mountain, w Stone Mountain Park, Stone Mountain, na przedmieściach Atlanty, Georgia, USA

Warto zaznaczyć, że przez wiele lat za największy monolit świata uznawany był monolit Uluru (zwany również Ayers Rock). Nie jest to jednak prawdą, gdyż monolit Mount Augustus jest ponad dwukrotnie większy. Ponadto wedle nowszych badań[2] Uluru wcale nie jest monolitem, lecz częścią większej formacji skalnej, do której należą również Kata Tjuta i Mount Connor.

Inne przykłady monolitów:

Sztuczne monolity

Kultura popularna

Najbardziej znanym przykładem wykorzystania monolitu w kulturze popularnej jest monolit pojawiający się w serii książek i filmów science-fiction Odyseja kosmiczna. W serii tej tajemnicze Monolity (prostopadłościany o charakterystycznych wymiarach pozostających w stosunku 1:4:9) uczestniczą w rozwoju ludzkości. Jak się później okazuje tworzą one potężną, kosmiczną sieć stworzoną miliony lat temu przez obcą cywilizację, mającą na celu obserwację eksperymentu polegającego na tworzeniu cywilizacji na różnych planetach.

Zobacz też

Przypisy

Linki zewnętrzne