Stela (στήλη stélē – słup, łac.stela, stele) – ustawiona pionowo ozdobna płyta kamienna z inskrypcją lub płaskorzeźbioną dekoracją, w starożytności wznoszona w różnych celach; także pionowa płyta nagrobna[1][2].
Stele greckie pojawiły się już w okresie archaicznym[4] wykonane były najczęściej z marmuru lub miękkiego kamienia. Formy i przedstawienia na greckich stelach z czasem stawały się coraz bardziej skomplikowane: najdawniejsze miały kształt prostokątnej płyty zwieńczonej palmetą, a dekoracje wykonane były płaskim konturem. W okresie późniejszym formy stały się bardziej rozbudowane na kształt fasady świątyni greckiej, a przedstawienia stały się bardziej plastyczne (wypukły relief, a nawet pełna polichromowanarzeźba)[4].
Osobną grupę stanowią tzw. stele nagrobne, stawiane w miejscu pochówku jako rodzaj pomnika znanego już w starożytnym Egipcie. W starożytnej Grecji ta odmiana ma swój początek ok. VI wieku p.n.e., a jej postać ustaliła się w ciągu dalszego dwustulecia: podstawą był niski cokół, a główną płytę zamykał od góry fronton albo gzyms z motywem palmety[5]. Główny motyw przedstawień stanowił zmarły: ukazany indywidualnie (Stela Aristiona) lub w grupowej scenie pożegnania z bliskimi (Stela Hegeso), niekiedy uczty[4], a nawet ofiary. Figuralnemu wyobrażeniu towarzyszyły inskrypcje identyfikujące zmarłego.
Stele nagrobne od okresu mykeńskiego zaczęły przyjmować się jako charakterystyczna postać nagrobka, z biegiem czasu rozprzestrzeniona na całym obszarze kultury klasycznej. W Italii występowały one u Etrusków i u Rzymian, którzy umieszczali je w kolumbariach[3].
Określenie to stosowane jest również do płaskorzeźbionych pomników (płyty i słupy) pozostawionych przez mezoamerykańskichMajów, którzy stawiali je przed świątyniami w regularnych odstępach czasu[3].