Mistrzostwa Polski w hokeju na lodzie mężczyzn (MP) – cykliczne, krajowe rozgrywki sportowe, organizowane regularnie co roku (co sezon, z kilkoma wyjątkami) przez Polski Związek Hokeja na Lodzie (w latach 1927–1999), a od 1999 przez Polską Ligę Hokejową dla polskichmęskichklubówhokeja na lodzie, mające na celu wyłonienie najlepszego z nich. Od samego początku rywalizacja stojąca najwyżej w hierarchii polskiego hokeja.
Historia
Okres międzywojenny
Hokej na lodzie w wersji kanadyjskiej na ziemiach polskich był uprawiany od początku XX wieku, jednak organizacyjnie rozwinął się kilka lat po odzyskaniu niepodległości. 16 stycznia 1924 roku, z inicjatywy Polskiego Związku Łyżwiarskiego, została utworzona Komisja Organizacyjna Polskiego Związku Hockeyowego. W tym czasie prężnie rozwijały się ośrodki hokejowe w Warszawie, Krakowie i Lwowie, gdzie powstało kilkanaście klubów. Rozgrywały one między sobą mecze w oparciu o przetłumaczone na język polski międzynarodowe przepisy gry w hokeja na lodzie. 21 lutego 1925 roku podczas, zorganizowanego w Warszawie, Walnego Zgromadzenia przedstawiciele czterech stołecznych klubów: Akademickiego Związku Sportowego, Polonii, Warszawianki oraz Warszawskiego Towarzystwa Łyżwiarskiego powołali Polski Związek Hokeja na Lodzie. Prezesem został wybrany inż. Wacław Znajdowski.
Pierwsze mistrzostwa Polski
Związek po kilku tygodniach przygotował regulamin rozgrywek o mistrzostwo kraju i jeszcze w tym samym roku rozpoczął zmagania. Inauguracyjnych mistrzostw Polski (1925/1926) jednak nie dokończono. Pomiędzy grudniem 1925, a lutym 1926 rozegrano bowiem jedynie fazę eliminacyjną, zaś planowanego na 19–21 lutego 1926 turnieju finałowego nie przeprowadzono w wyniku uzgodnień dokonanych przez zakwalifikowane do niego kluby[1].
Drugie mistrzostwa Polski odbyły się w 1927 roku, a poprzedziły je rozgrywki na szczeblu okręgowym. Mistrzowie pięciu okręgów: lwowskiego (Pogoń), poznańskiego (PKŁ), krakowskiego (Cracovia), warszawskiego (AZS) oraz pomorskiego (TKS) w dniach 21-23 stycznia 1927 roku w Zakopanem rywalizowali o tytuł Mistrza Polski. W mistrzostwach udział wzięła również drużyna Warszawskiego Towarzystwa Łyżwiarskiego. Z rywalizacji wycofała się drużyna TKS Toruń, która z powodu problemów z dojazdem dotarła do Zakopanego pierwszego dnia mistrzostw o godz. 21.00. Hokeiści rozgrywali swoje mecze na niewymiarowym i źle przygotowanym lodowisku Szkoły Zdobniczej. W zmaganiach zwyciężyła drużyna AZS Warszawa, w której w większości występowali reprezentanci Polski. Hokeiści AZS-u przewyższali rywali pod względem technicznym, taktycznym oraz w sprzęcie hokejowym. Większość drużyn nie miała jednolitych strojów, używała zamiast łyżew hokejowych, łyżwy do jazdy figurowej lub półpanczenów, a bramkarze zamiast bramkarskich, używali zwykłych kijów hokejowych.
Próba utworzenia ligi
Od pierwszego w historii zakończonego sezonu zmagań o tytuł mistrza Polski (tj. w 1927) do edycji 1954/1955 rozgrywki, mające na celu wyłonienie najlepszej drużyny hokejowej w Polsce, toczyły się dwuetapowym systemem nieligowym. W pierwszej fazie MP wszystkie zespoły walczyły w poszczególnych okręgach (w ich skład wchodziły po dwa lub trzy województwa), a najlepsze ekipy uzyskiwały awans do centralnego turnieju finałowego MP. Odbywał się on w jednym miejscu, w ciągu 2-3 dni, a jego zwycięzca otrzymywał tytuł mistrzowski.
W 1928 roku mistrzostwa Polski ponownie odbyły się w Zakopanem. Wzięły w nich udział zwycięzcy pięciu okręgów: Legia Warszawa, TKS Toruń, Pogoń Lwów, AZS Wilno, Cracovia oraz obrońca tytułu AZS Warszawa. Ze względu na przygotowania reprezentacji Polski do Igrzysk Olimpijskich w Sankt Moritz, turniej finałowy odbył się w dniach 6–9 stycznia. Przed rozpoczęciem rozgrywek z rywalizacji wycofała się Cracovia. Podobnie jak przed rokiem mistrzostwo Polski wywalczyli hokeiści AZS Warszawa, pokonując wysoko wszystkich przeciwników. W 1929 roku turniej finałowy został rozegrany w Krynicy.
W 1938 po raz pierwszy oficjalnie podjęto w Polsce próbę powołania ligi hokejowej, jednak planów nie udało się sfinalizować, m.in. na skutek wybuchu II wojny światowej.
Sezon 1949/1950 był rozgrywany pod nazwą Liga PZHL[2]. Edycja 1950/1951 była prowadzona w ramach Mistrzostw Polski Zrzeszeń Sportowych[3]. W 1955 władze Polskiego Związku Hokeja na Lodzie podjęły decyzję o gruntownej reformie systemu rozgrywek o MP i wprowadzeniu w jej ramy modelu ligowego. Dlatego od sezonu 1955/1956 do dziś rywalizacja o miano najlepszej drużyny w Polsce toczona jest w formule ligowej:
od edycji 1955/1956 do sezonu 1998/1999 nosiła ona miano I ligi, zwanej również Ekstraklasą (zarządzanej przez Polski Związek Hokeja na Lodzie),
od edycji 1999/2000 do sezonu 2012/2013 prowadzona była – jako liga zawodowa – pod szyldem Ekstraligi (zarządzanej przez Polską Ligę Hokejową Sp. z o.o.),
od edycji 2013/2014 do chwili obecnej prowadzona jest ona – jako liga zawodowa – pod nazwą Polska Hokej Liga (zarządzana przez Polską Hokej Ligę Sp. z o.o.).
Sezon PHL 2019/2020 został przedwcześnie zakończony z powodu epidemii koronawirusa[4], a medale mistrzostw Polski zostały przyznane w sposób uznaniowy w oparciu o klasyfikację ligową w tabeli po sezonie zasadniczym[5][6].
Medaliści
Lokalizacja miast reprezentowanych w najwyższej lidze hokejowej w Polsce.
↑Rozegrano jedynie fazę eliminacyjną, zaś planowanego na 19–21 lutego 1926 turnieju finałowego nie przeprowadzono w wyniku uzgodnień dokonanych przez zakwalifikowane do niego kluby.