Kuflew

wieś
Kościół parafialny
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	miński
Gmina	Mrozy
Liczba ludności (2023)	174[2]
Strefa numeracyjna	25
Kod pocztowy	05-320[3]
Tablice rejestracyjne	WM
SIMC	0682838[4]
Położenie na mapie gminy Mrozy Kuflew
Położenie na mapie Polski Kuflew
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Kuflew
Położenie na mapie powiatu mińskiego Kuflew
52°05′37″N 21°49′35″E/52,093611 21,826389[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Kuflew – wieś sołecka^[5] w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mińskim, w gminie Mrozy^[6][4].

Dawniej miasto; uzyskał lokację miejską w 1531 roku, zdegradowany około 1820 roku^[7]. Kuflewo położone było w drugiej połowie XVI wieku w powiecie garwolińskim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego^[8].

Do 1954 roku istniała gmina Kuflew. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kuflew. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Siedziba rzymskokatolickiej parafii św. Marcina i Mikołaja należącej do dekanatu siennickiego^[9].

Kuflew wzmiankowano po raz pierwszy w 1428 roku, jako wieś nazywaną „Stok” należącą do dóbr Jasieńczyków. W XV wieku przeszła w posiadanie Oborskich herbu Roch (Pierzchała).

Parafia została erygowana 19 stycznia 1515. Wybudowano wówczas pierwszy kościół pw. Św. Marcina i Mikołaja biskupów. Po pożarze wybudowano nowy, który został poświęcony w 1542 roku. Kolejny kościół wybudowano w latach 1620-1629, następny wzniesiony został w 1759 kosztem Rafała Ludwika Skarbka. W 1548 wzniesiono szpital i kaplicę. W początkach XIX wieku kościół parafialny wzniesiono na nowo staraniem Dąbrowskich. W 1890 został rozbudowany. Spłonął w 1991. Nowy, murowany wzniesiono w latach 1992-1993.

Kuflew otrzymał prawa miejskie w 1521 r. W drugiej połowie XVI wieku miasteczko liczyło ok. 200 mieszkańców i było ośrodkiem tkackim. W XVIII w. było własnością Skarbków. W 1810 roku liczyło 60 domów i 347 mieszkańców. Liczba ludności w 1825 roku wzrosła do 478, zaś liczba domów zmalała do 54. Po roku 1831 osada utraciła prawa miejskie. W 1883 r. parafia liczyła 2692 wiernych. W pierwszej poł. XIX wieku Kuflew był w posiadaniu Bronisława Dąbrowskiego, syna Jana Henryka Dąbrowskiego, wodza Legionów. Dobra zostały zwrócone Dąbrowskim po okresie konfiskaty w latach 1846-62, a następnie przeszły w ręce Szweycerów. W 1896 Bronisław Szweycer wybudował gorzelnię dworską.

27 października 1863 roku na polach folwarku Huta Kuflewska odbyła się jedna z bitew powstania styczniowego, w której zginęło 25 powstańców.

7 sierpnia 1943 hitlerowcy przeprowadzili pacyfikację wsi, wielu mieszkańców rozstrzelali, a zabudowę spalili^[10].

• barokowa dzwonnica z 1759 roku, położona w pd-zach. narożniku ogrodzenia. Murowana z cegły, tynkowana, na planie trójkąta. W górnej części ponad daszkiem okapowym znajdują się z trzech stron półkoliste przeźrocza. Dach namiotowy kryty dachówką.
• Barokowa figura Św. Jana Nepomucena z piaskowca ufundowana w 1777 roku dla uczczenia pamięci Franciszka Kosowskiego, proboszcza kuflewskiego zmarłego w 1777 roku. Figura znajduje się przy wejściu do kościoła, otoczonym kilkusetletnimi lipami.
• Plebania – dom parafialny w stylu pałacowym z 1904 roku, wybudowany przez ks. Bojanka i hrabinę Skarbkową.
• Resztki parku krajobrazowego z początków XIX w. z dwiema alejami lipowymi i okazami dębów, grabów. W skład pierwszej alei lipowej wchodzi 57 lip drobnolistnych, grab i sosna wejmutka. W skład drugiej alei – 21 lip i 9 dębów szypułkowych. na końcu alei lipowej znajduje się „kopiec pieska”, czyli grób psa hrabiny Weroniki Dąbrowskiej .
• Dworek – dawniej w jego miejscu stał drewniany dwór obronny. Otoczony był napełnionym wodą rowem, którego fragment widoczny jest w parku kuflewskim. Na początku XIX wieku wybudowano w tym miejscu nowy, murowany dwór, w którym po wojnie mieściła się szkoła podstawowa, potem ośrodek zdrowia, później własność prywatna.
• Jedenastometrowa ceglana kolumna św. Antoniego znajdująca się na wzgórzu parku kuflewskiego, na jej szczycie znajduje się figurka św. Antoniego wykonana z włoskiego białego marmuru. Ufundowała ją hrabina Weronika Dąbrowska w podzięce za wyrzucenie Rosjan z jej majątku w 1864 roku.

• Gajowniczek. Z.T., 1999. Historia miast miasteczek i osad w prawobrzeżnej części Ziemi Czerskiej, FPR, Latowicz.
• Gieysztorowa I., 1967. Lustracja województwa Mazowieckiego 1565 roku, cześć l. Warszawa.
• Wawrzyńczyk A., 1989. Lustracje województwa Mazowieckiego XVII wieku, T.2 (1660-1661), Warszawa.
• Pazyra S., 1939. Studia z dziejów miast na Mazowszu od XIII do początków XX wieku.
• Pazyra S., 1959. Geneza i rozwój miast mazowieckich, Warszawa.

• Kuflew, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 848 .
• Kuflew, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 190 .