Koralczyk czerwonogłowy

Koralczyk czerwonogłowy
Alectroenas pulcherrimus[1]
(Scopoli, 1786)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

gołębiowe

Rodzina

gołębiowate

Podrodzina

trerony

Rodzaj

Alectroenas

Gatunek

koralczyk czerwonogłowy

Synonimy
  • Columba pulcherrima Scopoli, 1789
  • Alectroenas pulcherrima (Scopoli, 1789)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Koralczyk czerwonogłowy[3] (Alectroenas pulcherrimus) – gatunek średniej wielkości ptaka z podrodziny treronów (Raphinae) w rodzinie gołębiowatych (Columbidae). Gatunek słabo poznany, występujący na Seszelach. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Zasięg występowania

Koralczyk czerwonogłowy występuje endemicznie na Seszelach, obejmując swoim zasięgiem Praslin, La Digue oraz Mahé wraz z pobliskimi wyspami; występuje również na North, Silhouette i Fregate Island. Ostatnio gatunek ten ponownie skolonizował wyspy Curieuse, Denis Island, Aride Island i Bird Island[4][5][2]. Z powodzeniem wprowadzony również na Cousin[6].

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy w 1786 roku opisał włoski naturalista Giovanni Antonio Scopoli, nadając mu nazwę Columba pulcherrima[7]. Miejsce typowe określił francuski naturalista Pierre Sonnerat jako Antigoa na wyspie Panay należącej do Filipin, lecz była to błędna lokalizacja, gdyż holotyp pochodził z Seszeli[8]. Gatunkami siostrzanymi dla koralczyka czerwonogłowego są koralczyk niebieskawy (A. madagascariensis) i koralczyk srebrnogłowy (A. sganzini)[4]. Takson monotypowy[4][5].

Etymologia

Nazwa rodzajowa: greckie αλεκτρυων alektruōn, αλεκτρυονος alektruonos – kogucik; οινας oinas, οιναδος oinados – gołąb[9].
Epitet gatunkowy: łacińskie pulcherrimus – bardzo piękny < stopień najwyższy pulcher, pulchra – piękny[10].

Morfologia

Długość ciała do 24 cm; masa ciała 161–165 g[4]. Gardło, boki twarzy i kark jasnoszare, przechodzące w kolor srebrzysty na szyi i piersi; pióra na szyi są rozwidlone i smukłe. Reszta upierzenia jest czarniawoniebieska, ze srebrzystym odcieniem na lotkach pierwszego rzędu. Naga skóra wokół oczu koloru jasnoczerwonego, tworzy brodawko-podobną narośl rozciągającą się od nasady dzioba do czoła. Nogi i stopy szare. Płci podobne. Młode ptaki głównie brązowo-oliwkowo-zielone z żółtymi wypustkami piór, naga skóra wokół brązowawa; szare obszary upierzenia jaśniejsze u dorosłych ptaków[4].

Ekologia

Siedlisko i pokarm

Ptak osiadły, zamieszkujący górskie lasy, zwłaszcza na Praslin, ale także w odległych częściach wyspy Mahé, Fregate Island i Silhouette[4].

W skład diety koralczyka czerwonogłowego wchodzą owoce i jagody, zwłaszcza dzikiej gujawy (Psidium), jagody cynamonowca i orzechy gumiaka z gatunku Calophyllum tacamahaca[4]. Nasiona są rozdrabniane przez silne mięśnie żołądka, a następnie trawione[4].

Lęgi

Brak dostępnych danych na temat sezonu rozrodczego[4]. Gniazdo jest typową platformą budowaną przez gołębie; samica buduje je bez pomocy samca[4]. Samica składa zwykle jedno jajo, czasami dwa[11][4]; w latach 1975–77 zlokalizowano 9 gniazd, z których 5 zawierało jedno jajo, a w pozostałych znajdowało się jedno pisklę[11]. Okres inkubacji trwa 28 dni, obie płci wysiadują jaja i karmią młode[4]. Pierzenie następuje po 14 dniach od wyklucia[4].

Status i zagrożenia

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern „najmniejszej troski”)[2]. Wielkość populacji nieznana, lecz gatunek ten nie jest globalnie zagrożony[12][2]. Ze względu na nadmierne polowania oraz fakt, że uprawy owocowe nie są już ważnymi aspektami lokalnego rolnictwa, gatunek ten jest rzadszy niż w przeszłości; stan populacji wymaga monitorowania[4].

Przypisy

  1. Alectroenas pulcherrima, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2016-05-23] (ang.).
  2. a b c d Alectroenas pulcherrimus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Raphinae Wetmore, 1930 – trerony (wersja: 2019-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-06].
  4. a b c d e f g h i j k l m n L.F. Baptista, P.W. Trail, H.M. Horblit: Seychelles Blue-pigeon (Alectroenas pulcherrimus). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2016-05-23]. (ang.).
  5. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Pigeons. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-06]. (ang.).
  6. A. Skerrett, T. Disley: Birds of Seychelles. London: Christopher Helm, 2011, s. 108, seria: Helm Field Guides. ISBN 978-1-4081-5151-8. (ang.).
  7. G.A. Scopoli: Deliciae florae et faunae Insubricae. Cz. 2. Ticini: Ex Typographia Reg. & Imp. Monasterii S. Salvatoris. Praesidib. Rei litter. permittentibus, 1786, s. 94. (łac.).
  8. J.L. Peters: Check-list of birds of the world. Cambridge: Harvard University Press, 1937, s. 40. (ang.).
  9. Alectroenas, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).
  10. pulcherrimus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).
  11. a b J. Watson. Clutch sizes of Seychelles' endemic land birds. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 99, 1979. (ang.). 
  12. Species factsheet: Alectroenas pulcherrimus. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-12-27]. (ang.).

Linki zewnętrzne