Kolumbit

Kolumbit-(Fe)
Ilustracja
Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy

ferrocolumbit

Skład chemiczny

tlenek żelaza, niobu [niobian(V) żelaza(II)] i podrzędnie tantalu (Fe2+Nb2O6)

Twardość w skali Mohsa

6,0

Przełam

nierówny, muszlowy

Łupliwość

wyraźna

Pokrój kryształu

słupkowy (lekko wydłużony), tabliczkowy

Układ krystalograficzny

rombowy

Gęstość

5,2–7,3 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

czarny, ciemnobrunatny

Rysa

czarnobrązowa

Połysk

metaliczny

Inne

przeświecający

Multimedia w Wikimedia Commons

Kolumbit-(Fe) (dawn. ferrokolumbit) – minerał niobu i żelaza z grupy kolumbitów. Jego nazwa pochodzi od dawnej nazwy niobu, łac. columbium, oraz symbolu żelaza, Fe (dla odróżnienia od innych kolumbitów)[1][2].

Synonimy: ferrokolumbit, coltan, columbit, columbite-tantalite, niobit.

Ferrocolumbit (dawniej columbit = kolumbit)

Przedrostek columb- używany był w dawnych nazwach minerałów, obecnie odpowiada coraz powszechniej używanemu przedrostkowi niob-.

Nazwa kolumbit miała dwa znaczenia:

  1. stanowiła synonimiczną nazwę niobitu, pochodzącą od dawnej nazwy pierwiastka niob (niobium = columbium) wywodzącej się od dawnego określenia kontynentu amerykańskiego;
  2. oznaczała kryształy mieszane niobitu i tantalitu.

Nazwa niobit (W. Haidinger, 1845 r.) też już jest obecnie nazwą nieaktualną. Została zdyskredytowana przez Międzynarodową Asocjację Mineralogiczną (A. Manecki, Encyklopedia Minerałów, AGH, Kraków 2004 r.)

Nazwa kolumbit-(Fe) została wprowadzona oficjalnie w 2008 r.[2]

Właściwości

Ma zmienny skład chemiczny, czasami wykazuje niewielką promieniotwórczość (gdy występuje domieszka uranu). Czysty FeNb2O6 zawiera ok. 79% Nb2O5 i 21% FeO (masowo). Zazwyczaj tworzy kryształy zbrużdżone o pokroju słupkowym (lekko wydłużone), tabliczkowe. Tworzy zbliźniaczenia. Występuje w skupieniach ziarnistych i w postaci osobnych ziarn. Jest przeświecający na krawędziach. Tworzy szereg izomorficzny: mangancolumbit, ferrotantalit.

Występowanie

Stanowi składnik pegmatytów, tworzy nagromadzenia w aluwiach i piaskach zgromadzonych na plażach. Najczęściej współwystępuje z takimi minerałami jak tantalit, spodumen, beryl, topaz, turmalin, tytanit, rutyl, cyrkon, fluoryt, kasyteryt.

Miejsca występowania

W Polsce – został stwierdzony na Dolnym Śląsku – w okolicach Bogatyni, Dzierżoniowa, Sobótki i Jeleniej Góry.

Zastosowanie

  • jest wykorzystywany jako surowiec do otrzymywania niobu i tantalu;
  • ma znaczenie naukowe;
  • jest poszukiwany i ceniony przez kolekcjonerów[potrzebny przypis] (kryształy okazjonalnie szlifowane).

Przypisy

  1. ↑ Columbite-(Fe), [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2021-10-12] (ang.).
  2. ↑ a b Columbite-(Fe), [w:] WebMineral.com [online] [dostęp 2021-10-12] (ang.).

Linki zewnętrzne