|
Jednostki morfogenetyczne Gdańska
| Nazwa
|
Geneza
|
Obecny charakter funkcjonalny
|
Data przyłączenia do Gdańska
|
| Główne Miasto
|
Najstarsza osada aglomeracji Gdańska z IX w. Umocniona osada portowo-handlowa nad Motławą X-XIII w. Lokacja prawna na prawie lubeckim 1261–1263
|
Dzielnica mieszkaniowo-handlowo-biurowa, funkcje turystyczne
|
|
| Podjednostki: Dzielnica Mariacka, Dzielnica Świętojańska, Przedwale
|
| Stare Miasto
|
Lokacja grodu ok. 970-980, po 1433 otoczone palisadą i rowem.
|
Osiedle mieszkaniowe, handel
|
|
| Podjednostki: Stare Miasto, Osiek, Zamczysko, Fundacyjny Kąt
|
| Stare Przedmieście
|
Nieobwarowane przedmieście Głównego Miasta. Od 1360 ogrody i warsztaty okrętowe.
|
Dzielnica mieszkaniowa i przemysłowa
|
XIV w.
|
| Wyspa Spichrzów
|
Około 1330 r. powstały pierwsze spichlerze Głównego Miasta, a także rzeźnia, folwark miejski, Dwór Popielny i składy.
|
Handel, hotel, biura, magazyny, ruiny spichlerzy
|
XIV w.
|
| Długie Ogrody
|
Ok. 1360 – łąki i ogrody czynszowe Głównego Miasta (patrymonium), na początku XV w. powstało nieumocnione przedmieście
|
Dzielnica mieszkaniowo-przemysłowa
|
XIV/XV w.
|
| Ołowianka
|
Własność zamku krzyżackiego 1343–1454.
|
Elektrociepłownia, filharmonia.
|
1454
|
| Dolne Miasto
|
Dzielnica ogrodowa
|
Dzielnica mieszkaniowo-przemysłowa
|
XVII w.
|
| Nowe Ogrody
|
W 1342 założono szpital św. Gertrudy z kościołem.
|
Urząd Miejski, Szpital Wojewódzki, Sąd
|
|
| Podjednostki: Nowe Ogrody I, Nowe Ogrody II
|
| Grodzisko
|
Gródek strażniczy na wzgórzu - IX-X w., fortyfikacje miejskie - 1656, 1807.
|
Dworzec autobusowy, tereny zielone oraz budynki biurowe
|
1454 (?)
|
| Biskupia Górka
|
Posiadłość biskupów włocławskich, dwór biskupi. Fortyfikacje miejskie - XVII w.
|
Dzielnica mieszkaniowa, tereny zielone, tereny Policji
|
1656 (?)
|
| Zaroślak
|
Lokacja wsi krzyżackiej - 1365
|
Osiedle mieszkaniowe
|
Część 1656, całość 1807
|
| Podjednostki: Zaroślak Wewnętrzny, Zaroślak Zewnętrzny
|
| Sienna Grobla I
|
Blokhauz na Polskim Haku – XVIII w.
|
Tereny przemysłowe, magazyny i składy, kolonia mieszkalna.
|
17 marca 1814
|
| Podjednostki: Polski Hak
|
| Knipawa / Rudno
|
Część Długich Ogrodów, zabudowana w XV i XVI w.
|
Zieleń, obiekty sportowe, osiedle mieszkaniowe
|
17 marca 1814
|
| Siedlce
|
Ok. 1400 ziemie nadane jako uposażenie klasztorowi Brygidek; w 1454 darowane miastu Gdańsk przez króla Kazimierza Jagiellończyka.
|
Osiedle mieszkaniowe
|
1814
|
| Podjednostki: Ziemica, Szkódka, Winniki, Dolina
|
| Chełm
|
Od 1277 grunty biskupie, ok. 1356 założono wieś Nowa Górka, prawa miejskie jako Stolzenberg w 1773
|
Osiedle mieszkaniowe
|
1814
|
| Stare Szkoty
|
Darowizna księcia Mestwina II na rzecz biskupa kujawskiego - 1277; od XVI w. osada zamieszkana przez Mennonitów, Żydów i Szkotów.
|
Teren opustoszały, nieliczne domy mieszkalne, kościół
|
początek 1814
|
| Podjednostki: Chmielniki Pelplińskie
|
| Oruńskie Przedmieście
|
Ogrody - XIV/XV w.; karczma - 1428
|
Tereny kolejowe i przemysłowe
|
17 marca 1814
|
| Suchanino
|
Wieś krzyżacka - pierwsza wzmianka z 1344.
|
Osiedle mieszkaniowe
|
1 kwietnia 1902
|
| Podjednostki: Ziemica Mała, Na Losowej Górze
|
| Emaus
|
Niegdyś część Siedlec, w XVIII w. istniał tu folwark.
|
Osiedle mieszkaniowe, węzeł komunikacyjny, ogródki działkowe
|
15 sierpnia 1933
|
| Podjednostki: Stary Emaus, Nowy Emaus, Trzy Lipy, Krzyżowniki
|
| Stara Wieś
|
Wieś włościańska na gruntach pobiskupich.
|
Osiedle mieszkaniowe (Chełm)
|
15 sierpnia 1933
|
| Nowe Ujeścisko / Wzgórze Mickiewicza
|
W 1935 – podmiejskie osiedle mieszkaniowe na obszarze gminy Ujeścisko.
|
Osiedle mieszkaniowe
|
5 października 1954
|
| Nazwa
|
Geneza
|
Obecny charakter funkcjonalny
|
Data przyłączenia do Gdańska
|
| Wrzeszcz
|
Pierwsza wzmianka o wsi z 1263 roku; od 1404 wieś na prawie chełmińskim.
|
Dzielnica mieszkaniowa, centrum biurowe i handlowe
|
17 marca 1814
|
| Podjednostki: Wrzeszcz, Brunow, Kuźniczki, Jaśkowa Dolina
|
| Strzyża Dolna
|
1261 – młyn mieszczan gdańskich.
|
Dawne tereny wojskowe, dzielnica mieszkaniowa
|
17 marca 1814
|
| Nowe Szkoty
|
Dobra szlacheckie należące do Cystersów w Oliwie; 1779 – młyn.
|
Osiedle mieszkaniowe
|
17 marca 1814
|
| Podjednostki: Nowe Szkoty Oliwskie, Nowe Szkoty Gdańskie
|
| Wielka Aleja
|
Tereny wsi Suchanino nadane jako patrymonium przez Wielkiego Mistrza; W XVII w. tereny sporne między wsią Suchanino a miastem Gdańsk.
|
Arteria komunikacyjna
|
17 marca 1814
|
| Podjednostki: Wielka Aleja I, Wielka Aleja II
|
| Święta Studzienka
|
1402 – folwark krzyżacki; XVI w. – cegielnia; 1691 – karczma; XVIII w. – ogrody z domami letniskowymi bogatych gdańszczan.
|
Tereny Politechniki, osiedle akademickie
|
1 kwietnia 1902
|
| Suchanino Północne
|
|
Osiedle mieszkaniowe
|
1 kwietnia 1902
|
| Podjednostki: Królewska Dolina, Górzyna, Migówko, Diabełkowo, Szubieniczna Góra
|
| Strzyża Górna
|
1188 – młyn, przed 1342 wieś założona przez klasztor w Oliwe.
|
Osiedle mieszkaniowe, teren po koszarach wojskowych
|
1 kwietnia 1902
|
| Podjednostki: Jakubowo, Shadolke
|
| Kolonia
|
Część dóbr Młyniska, odłączone w 1906 i włączone w obręb miasta Gdańska.
|
Osiedle mieszkaniowe, stacja rozrządowa kolei
|
19 listopada 1906
|
| Brętowo
|
1625 – kuźnica żelaza, młyn prochowy, dwór.
|
Osiedle mieszkaniowe Niedźwiednik
|
15 sierpnia 1933
|
| Podjednostki: Kamienny Młyn, Lobkowski Dwór, Brętowy Młyn, Jaśkowy Młyn, Nowiecki Młyn, Nowiec
|
| Piecki
|
1283 – wieś w posiadaniu klasztoru w Oliwie.
|
Osiedle mieszkaniowe Piecki-Migowo
|
15 stycznia 1954
|
| Podjednostki: Jaśkowa Dolina Stara
|
| Migowo
|
1379 – wieś sołecka.
|
Osiedle mieszkaniowe Piecki-Migowo
|
15 stycznia 1954
|
| Nazwa
|
Geneza
|
Obecny charakter funkcjonalny
|
Data przyłączenia do Gdańska
|
| Nowy Port
|
XVII/XVIII w. – rozwój osady związany z nowo przekopanym Zachodnim Torem Wodnym.
|
Dzielnica portowo - mieszkaniowa.
|
17 marca 1814
|
| Westerplatte
|
Wyspa powstała z nanosów wiślanych, ufortyfikowane wejście do portu w Gdańsku.
|
Port wojenny, zespół parkowo-pomnikowy
|
17 marca 1814
|
| Brzeźno
|
Osada rybacka - XIII w.
|
Kąpielisko morskie, osiedle mieszkaniowe
|
1 kwietnia 1914
|
| Zaspa
|
Stanica rybacka nad jeziorem Zaspa - XII/XIII w.; wieś na gruntach klasztoru w Oliwie - XV w.
|
Osiedle mieszkaniowe
|
1 kwietnia 1914
|
| Podjednostki: Czerwony Dwór, Czarny Dwór, Biały Dwór, Królewski Dwór, Rozstaje, Letnica
|
| Młyniska
|
Osada młyńska - 1261.
|
Tereny przemysłowe, osiedle mieszkaniowe
|
1 kwietnia 1914
|
| Oliwskie Łąki
|
Łąki stanowiące własność klasztoru w Oliwie.
|
Tereny przemysłowe i składowe, nieużytki
|
1926
|
| Składy
|
Składy drzewne, wapiennik - XIV-XV w.
|
Tereny stoczniowe, przemysłowe i składowe, boisko
|
1877
|
| Podjednostki: Składy I, Małe Młyniska, Reyerowo, Młodomiejskie Składy Drewna
|
| Ostrów
|
Fortyfikacje miejskie - XVII w.; majątek ziemski - połowa XIX w.
|
Tereny stoczniowe
|
15 listopada 1902
|
| Wisłoujście
|
Osada wiejska - II poł. XIV w.; strażnica krzyżacka (blokhauz) – koniec XIV w.
|
Tereny portowe i przemysłowe
|
1 kwietnia 1914
|
| Port Północny
|
Tereny wydarte morzu w czasie budowy portu.
|
Port
|
|
| Przeróbka
|
Tereny składowe i przetwórcze zboża u wejścia do portu gdańskiego - XVII w.
|
Dzielnica mieszkaniowo-przemysłowa
|
1907
|
| Sączki
|
Dobra miejskie powstałe przed 1877 na osuszonych i zdrenowanych łąkach między wsiami Stogi i Wisłoujście.
|
|
1 kwietnia 1914
|
| Stogi
|
Wieś rolniczo-rybacka.
|
Dzielnica mieszkaniowo-przemysłowa
|
1 kwietnia 1914
|
| Podjednostki: Stogi I, Stogi II
|
| Sienna Grobla II (Zewnętrzna)
|
Karczma przy starej przeprawie promowej przez Wisłę - Gęsia Karczma.
|
Tereny przemysłowe
|
1877
|
| Podjednostki: Gęsia Karczma, Biały Dwór, Kryzel, Reduta Tylna
|
| Krakowiec
|
Wieś rolniczo-rybacka.
|
Osiedle mieszkaniowo-rolnicze, ogrodnictwo
|
1 kwietnia 1914
|
| Podjednostki: Krakowiec nad Wisłą, Krakowiec na Piaskach
|
| Górki Zachodnie
|
Wieś na gruntach osady Sandkathen.
|
Stocznia rzeczna, przystanie jachtowe
|
1 kwietnia 1914
|
| Las Miejski w Gdańsku
|
Las zakupiony przez miasto Gdańsk przed 1895.
|
Las, kąpielisko morskie
|
1 kwietnia 1914
|
| Nazwa
|
Geneza
|
Obecny charakter funkcjonalny
|
Data przyłączenia do Gdańska
|
| Oliwa
|
Osada przyklasztorna - 1178, folwark opacki.
|
Dzielnica mieszkaniowa
|
1926
|
| Podjednostki: Dolina Szwabego, Dolina Powagi, Prochowy Młyn, Leśny Młyn, Głębokie, Głodowo, Leśnica, Rybno, Wojnowo, Mirów, Las Przymorski, Las Szpitalny
|
| Ludolfino / Przylesie
|
Cegielnia od 1822; majątek - 1873.
|
Osiedle mieszkaniowe
|
1926
|
| Podjednostki: Gospódki
|
| Polanki
|
Łąki opackie, wydzierżawione pod patrycjuszowskie dworki rezydencjonalne w XVI/XVII w.
|
Nadleśnictwo, szpital, osiedle mieszkaniowe
|
1926
|
| Podjednostki: Dwór I, Dwór II, Dwór III, Dwór IV, Dwór V, Dwór VI, Dwór VII
|
| Młyniec
|
Dwór na gruntach klasztoru w Oliwie.
|
Dzielnica mieszkaniowa Zaspa
|
1926
|
| Dolina Radości
|
Zespół młynów i kuźni klasztoru w Oliwie - pierwsza wzmianka 1648.
|
Ośrodek wypoczynkowy, leśniczówka, zakład hodowli ryb
|
1926
|
| Przymorze
|
Wieś należąca do dóbr klasztornych (XI/XIII w.)
|
Osiedle mieszkaniowe
|
1926
|
| Jelitkowo
|
Osada rybacka należąca do dóbr klasztoru w Oliwie od czasów pierwszej fundacji.
|
Kąpielisko, hotele
|
1926
|
| Żabianka
|
Pole na gruntach wsi Jelitkowo.
|
Dzielnica mieszkaniowa
|
1926
|
| Nazwa
|
Geneza
|
Obecny charakter funkcjonalny
|
Data przyłączenia do Gdańska
|
| Orunia
|
Wieś rolnicza - lokacja na prawie chełmińskim - 1338.
|
Dzielnica mieszkaniowo-przemysłowa
|
15 sierpnia 1933
|
| Podjednostki: Chmielniki Oruńskie, Dolnik, Orunia nad Motławą, Mniszki, Orunia nad Radunią, Ptaszniki
|
| Olszynka Mała
|
Las miejski - okres średniowieczny; łąki i pastwiska - XVI-XVII w.
|
Osiedle mieszkaniowe, ogródki działkowe
|
15 sierpnia 1933
|
| Olszynka Wielka
|
Las miejski - okres średniowieczny; łąki i pastwiska - XVI-XVII w.
|
Osiedle mieszkaniowe, ogródki działkowe
|
15 sierpnia 1933
|
| Błonia
|
Łąki miejskie z nadania krzyżackiego.
|
Tereny przemysłowe, kolejowa stacja rozrządowa, osiedle mieszkaniowe
|
15 sierpnia 1933
|
| Podjednostki: Miałki Szlak
|
| Lipce
|
Wieś rolnicza
|
Osiedle podmiejskie
|
15 stycznia 1954
|
| Ostróżek
|
Zachodnia część gruntów wsi Kemnade - pierwsza wzmianka 1575.
|
Osada ogrodnicza
|
15 stycznia 1954
|
| Święty Wojciech
|
Osada przykościelna; własność klasztoru w Mogilnie.
|
Przedmieście, produkcja ogrodnicza i rzemieślnicza
|
Część 1828, całość 1864
|
| Podjednostki: Plebanka
|
| Rotmanka
|
Wieś - 1454
|
Tereny rolnicze, osiedle mieszkaniowe
|
1 grudnia 1973
|
| Niegowo
|
Gmina wiejska
|
Wieś rolnicza
|
15 stycznia 1954
|
| Płonia Mała
|
Wieś rolnicza - 1454
|
Tereny przemysłowe (rafineria)
|
15 stycznia 1954
|
| Płonia Wielka
|
Wieś rolnicza - 1454
|
Tereny przemysłowe (rafineria)
|
15 stycznia 1954
|
| Górki Wschodnie
|
Karczma przy drodze pocztowej do Królewca (1400).
|
Ośrodki wypoczynkowe, osiedle mieszkaniowe
|
1 grudnia 1973
|
| Sobieszewo
|
|
Ośrodki wypoczynkowe, osiedle mieszkaniowe
|
1 grudnia 1973
|
| Podjednostki: Sobieszewko
|
| Sobieszewska Pastwa
|
|
Wieś rolnicza
|
1 grudnia 1973
|
| Orle
|
Osada średniowieczna, wymieniona w dokumencie Mestwina II z 1292; karczma na Drodze Pocztowej - XVII w.
|
Wieś rolniczo - rybacka, ośrodki wypoczynkowe
|
1 grudnia 1973
|
| Wieniec
|
Osada dworska
|
Stacja hodowli roślin, ośrodki wypoczynkowe
|
1 grudnia 1973
|
| Komary
|
Osada dworska
|
Wieś rolniczo-rybacka
|
1 grudnia 1973
|
| Świbno
|
Osada jednodworcza przy Drodze Pocztowej.
|
Wieś rybacka, przystań na Wiśle, prom
|
1 grudnia 1973
|
| Przegalina
|
Osada powstała w wyniku XIX-wiecznej regulacji gruntów.
|
Wieś rolnicza, śluza, przystań rybacka
|
1 grudnia 1973
|
| Las Mierzei
|
|
|
1 grudnia 1973
|
| Nazwa
|
Geneza
|
Obecny charakter funkcjonalny
|
Data przyłączenia do Gdańska
|
| Obręb Leśny Oliwa
|
Las klasztorny (1283).
|
Las
|
5 października 1954
|
| Rynarzewo
|
Osada (karczma, szmelcarnia), własność klasztoru oliwskiego.
|
Leśniczówka
|
5 października 1954
|
| Obręb Leśny Owczarnia
|
|
Las
|
5 października 1954
|
| Podjednostki: Zawroty
|
| Obręb Leśny Matemblewo
|
|
Las
|
5 października 1954
|
| Podjednostki: Matemblewo
|
| Złota Karczma
|
Karczma należąca do dóbr Brętowo, na gruntach Matarni (1707).
|
Byłe koszary wojskowe, osiedle mieszkaniowe
|
5 października 1954 (?)
|
| Osowa
|
Karczma w dobrach klasztoru oliwskiego - 1772.
|
Osiedle mieszkaniowe
|
1 stycznia 1973
|
| Podjednostki: Kukawka
|
| Wysoka
|
|
Osiedle mieszkaniowe, handel
|
1 stycznia 1973
|
| Owczarnia
|
Dwór opacki - XVIII w.
|
Wieś rolnicza, leśniczówka, stadnina
|
1 stycznia 1973
|
| Barniewice
|
|
Osiedle rolniczo-mieszkaniowe, zakład przemysłowy, ogrodnictwo
|
1 stycznia 1973
|
| Podjednostki: Nowy Świat
|
| Klukowo
|
Dwór opacki - 1235
|
Osada podmiejska, rolniczo-mieszkaniowa
|
1 stycznia 1973
|
| Podjednostki: Zajączkowo, Trzy Nurty
|
| Rębiechowo
|
Wieś nadana w 1209 przez Mestwina II Norbertankom z Żukowa.
|
Osada podmiejska rolniczo-przemysłowa, port lotniczy
|
1 stycznia 1973
|
| Bysewo
|
|
Osada przemysłowo-rolnicza, port lotniczy
|
1 stycznia 1973
|
| Podjednostki: Firoga
|
| Matarnia
|
Dwór nadany klasztorowi oliwskiemu przez Mestwina II (1283).
|
Osiedle mieszkaniowe, ogródki działkowe, handel.
|
1 stycznia 1973
|
| Kokoszki
|
|
Osiedle mieszkaniowe; przemysł (kombinat budowlany)
|
1 stycznia 1973
|
| Kiełpinko
|
|
Ogrodnictwo, osiedle mieszkaniowe
|
1 stycznia 1973
|
| Podjednostki: Karczemki Kiełpińskie
|
| Smęgorzyno
|
|
Wieś rolnicza
|
1 stycznia 1973
|
| Kiełpino Górne
|
|
Wieś rolnicza, osiedle mieszkaniowe
|
1 stycznia 1973
|
| Las Sulmiński
|
|
Las
|
1 stycznia 1973
|
| Jasień
|
Wieś nadana przez Mestwina II Piotrowi Glabunowicowi - 1284.
|
Osiedle mieszkaniowe, ogródki działkowe
|
1 stycznia 1973
|
| Podjednostki: Nynkowska Góra, Cegielnia, Karczemki Nynkowskie
|
| Ujeścisko
|
|
Osiedle mieszkaniowe
|
Część 5 października 1954, całość 1 stycznia 1973
|
| Podjednostki: Pieklisko (Piekło), Zabornia
|
| Szadółki
|
Wieś rolnicza - 1333.
|
Osada mieszkaniowo - rolnicza, wysypisko
|
1 stycznia 1973
|
| Rębowo
|
|
Osiedle mieszkaniowe
|
1 stycznia 1973
|
| Zakoniczyn
|
|
Osiedle mieszkaniowe
|
1 stycznia 1973
|
| Łostowice
|
|
Osiedle mieszkaniowe
|
1 stycznia 1973
|
| Kowale
|
Wieś
|
Osiedle mieszkaniowe
|
1 stycznia 1973 – 44 ha
|
| Maćkowy
|
|
Osiedle rolniczo-mieszkaniowe, mleczarnia, ogródki działkowe
|
1 stycznia 1973
|
| Podjednostki: Świńskie Głowy
|
| Borkowo
|
|
Wieś rolnicza, funkcje mieszkaniowe
|
1 stycznia 1973 (część półn.)
|
Zobacz też
Linki zewnętrzne
|
|
_COA.jpg)