Stare Szkoty

Stare Szkoty
Część miasta Gdańska
Ilustracja
Kanał Raduni i kościół św. Ignacego Loyoli w Starych Szkotach
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Miasto

Gdańsk

W granicach Gdańska

1814

SIMC

0933855

Strefa numeracyjna

58

Kod pocztowy

80-(044 do 049)

Tablice rejestracyjne

GD

Położenie na mapie Gdańska
Mapa konturowa Gdańska, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Stare Szkoty”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Stare Szkoty”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Stare Szkoty”
Ziemia54°20′06″N 18°38′06″E/54,335000 18,635000
Multimedia w Wikimedia Commons

Stare Szkoty (dawniej: Szotland Stary, kaszb. Stôri Szotland[1], niem. Alt Schottland[2]) – obszar historyczny w Gdańsku, leżący pomiędzy osiedlem administracyjnym Orunia-Św. Wojciech-Lipce i dzielnicą Chełm.

Wieś biskupstwa włocławskiego w województwie pomorskim w II połowie XVI wieku[3].

Nazwa

Dawne nazwy: Zotlandia (XVII wiek), Czotland (XVII wiek), Altschottland (1772, 1814), Szotland (XVIII/XIX wiek), Danzig - Altschotland (1906)[4].

28 marca 1949 r. ustalono urzędową polską nazwę miejscowości – Stare Szkoty, określając drugi przypadek jako Starych Szkotów, a przymiotnik – staroszkocki[2].

Położenie

Stare Szkoty są położone na zboczu wzgórz Chełmu. Teren opada w stronę wschodnią, aż do linii kolejowej numer 9, która jest wschodnią granicą tego obszaru. Od południa Stare Szkoty są ograniczone piaszczystą skarpą.

W granicach Oruni-Św. Wojciecha-Lipiec znajduje się południowa i wschodnia część obszaru a w granicach Chełmu tylko północno-zachodni kraniec, dokładniej rejon ogrodów działkowych przy ulicy Kolonia Anielinki[5].

Sąsiednie podjednostki

Południowy teren Starych Szkotów i część Oruńskiego Przedmieścia nazywane były Chmielnikami.

Historia

Stare Szkoty na planie z 1912
Zabytkowa dzwonnica z 1777 przy kościele św. Ignacego
Zabytkowy fort, tzw. Szaniec Jezuicki przy ul. Kolonia Anielinki
Zabytkowy zespół szkolny przy ul. Brzegi

Do 1277 były to grunty wsi książęcej Górka[4]. Następnie Stare Szkoty były darowizną księcia Świętopełka na rzecz biskupa kujawskiego. Darowiznę potwierdził w osobnym dokumencie Mściwoj II w 1277. Od XVI w. osada zamieszkana była przez mennonitów, Żydów i Szkotów.

W 1592 sprowadzono jezuitów[4]. W Kolegium Jezuickim studiowali Józef Wybicki i Jacek Józef Rybiński. Od połowy XVII wieku przy Trakcie św. Wojciecha istniał cmentarz, związany z pierwszym kościołem jezuickim w Starych Szkotach. Cmentarz ten został zamknięty po otwarciu w pobliżu w 1866 nowego cmentarza św. Ignacego[6].

Stare Szkoty zostały przyłączone w granice administracyjne miasta w 1814. Należą do okręgu historycznego Gdańsk[4].

Zabytki i obiekty historyczne

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Dr F. Lorentz "Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem". ISBN 83-60437-22-X, ISBN 978-83-60437-22-3
  2. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 lutego 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości. M.P. z 1949 r. nr 17, poz. 225.
  3. ↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 92.
  4. ↑ a b c d Jednostki morfogenetyczne Gdańska. [dostęp 2009-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-20)].
  5. ↑ Statut osiedla Orunia-Św. Wojciech-Lipce
  6. ↑ Cmentarz św. Ignacego. Historia. zdiz.gda.pl.
  7. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych. kobidz.pl.

Linki zewnętrzne

Orunia-Św. Wojciech-Lipce

Jednostki morfogenetyczne okręgu Gdańsk
Jednostki
Podjednostki

Herb Gdańska