Święty Wojciech (Gdańsk)

Święty Wojciech
Część miasta Gdańska
Ilustracja
Kościół pw. św. Wojciecha
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Miasto

Gdańsk

W granicach Gdańska

1 stycznia 1954[1]

Strefa numeracyjna

58

Kod pocztowy

80-(007 do 014)

Tablice rejestracyjne

GD

Położenie na mapie Gdańska
Mapa konturowa Gdańska, blisko dolnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Święty Wojciech”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Święty Wojciech”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Święty Wojciech”
Ziemia54°16′56″N 18°38′00″E/54,282361 18,633444
Multimedia w Wikimedia Commons
Gdańsk Święty Wojciech – Kanał Raduni, widok w kierunku ujścia

Święty Wojciech (kaszb. Swiãti Wòjcech[2], niem. St. Albrecht[3]) – część Gdańska położona w dzielnicy administracyjnej Orunia-Św. Wojciech-Lipce, na południowym krańcu miasta, nad Radunią i Kanałem Raduni. Miejsce związane z kultem świętego Wojciecha, wiązane z jego pobytem w Gdańsku w 997 roku.

Położenie administracyjne

Radunia w Gdańsku św. Wojciechu

Święty Wojciech jest najbardziej wysuniętą na południe częścią dzielnicy i całego Gdańska. Jego południowa granica pokrywa się częściowo z granicą miasta.

Sąsiednie jednostki

Jednostki morfogenetyczne

W skład Świętego Wojciecha wchodzą:

Położenie geograficzne

Osiedle leży w dolinie nad Radunią i Kanałem Raduni. Na zachodzie osiedla znajduje się wzniesienie zwane Wzgórzem Świętego Wojciecha, o wysokości 65 m n.p.m., na którym umiejscowione jest Sanktuarium św. Wojciecha. Wschodnia część osiedla znajduje się na Żuławach Gdańskich, stąd osiedle posiada największe dysproporcje terenowe w dzielnicy.

Historia

Swoją nazwę miejscowość zawdzięcza odprawionej w 997 roku mszy, przez świętego Wojciecha, na obecnym wzgórzu świętego Wojciecha.

W XII wieku do Świętego Wojciecha przybyli benedyktyni. Na początku XIV wieku zbudowali obecny kościół, w jego pierwotnym kształcie[4]. Pierwszy cmentarz został założony w Świętym Wojciechu na terenie przykościelnym, prawdopodobnie w XII wieku (podczas powstawania miejscowej parafii). W XIX wieku zaprzestano grzebania świeckich zmarłych bezpośrednio przy kościele, a miejscem pochówków stał się nowy cmentarz (założony około 1820 r.), umiejscowiony powyżej Kanału Raduni. Ze względu na ograniczoną powierzchnię cmentarza, stare groby były likwidowane[5].

W XIII w. benedyktyni z Mogilna zbudowali tu drewniany kościół z klasztorem[6] (I wzmianka o ich obecności we wsi pochodzi z 1222 roku)[7]. Obecny, murowany kościół postawiono w latach 1348–1359, w XV w. pojawiła się też murowana dzwonnica, podwyższona w 1680 o część szachulcową. Klasztor skasowano w 1500 r.[8], a w 1537 r. zabudowania kościelne spłonęły wraz z całą wsią. W 1575 r. kościół odbudowano, a w 1713 r.[9] oddano księżom misjonarzom. W roku 1818 zgromadzenie zostało rozwiązane, a w jego miejsce utworzono parafię.

Święty Wojciech został włączony w granice administracyjne miasta w 1828 jako eksklawa. W 1864 do osady dołączyła Plebanka, która obecnie jest jej podjednostką morfogenetyczną. Święty Wojciech należy do okręgu historycznego Niziny.

Miejscowy kościół parafialny św. Wojciecha posiada barokowy ołtarz główny z obrazem patrona z 1604 r.; barokowe ołtarze z XVII i XVIII wieku, pochodzącą z Włoch marmurową figurę św. Wojciecha (z XVII w. (?), na miejscu od 1825 r.), nagrobek Leonarda Wojanowskiego z 1533 r., epitafium Feliksa i Wojciecha Wojanowskich z 1587 r. oraz organy Hildebrandta z 1771 r. (1741?). W prezbiterium znajduje się gotycki tryptyk z 1500 roku. Najcenniejszym zabytkiem jest nastawa głównego ołtarza, ukazująca żywot Jezusa. Pochodzi ona z XV wieku. Hełm wieży kościoła uzyskał swój kształt w 1680 r., kiedy proboszczem był Joachim Pastorius-Hirterberg. W 2013 konstrukcja wieży przeszła kapitalny remont[10].

Na Wzgórzu św. Wojciecha znajduje się gotycka kaplica z XV w., przebudowana i odnowiona w 1880 r. Wewnątrz umieszczone są freski ze scenami z życia św. Wojciecha.

W latach 1865–1908 w Świętym Wojciechu funkcjonował browar Brauerei J. Gramm, St. Albrecht 49/51 (Św. Wojciech); wcześniejsze nazwy: Brauerei H.Penner (od 1865), Brauerei Wilhelm Penner (od 1895).

25 marca 1945 Święty Wojciech został zajęty przez Armię Czerwoną.

Obecnie osiedle spełnia funkcję przedmieścia, a mieszkańcy zajmują się głównie produkcją ogrodniczą i rzemieślniczą.

21 lipca 2016 na południowym skraju dzielnicy odsłonięto pomnik św. Wojciecha, stojący wcześniej (od 2000) przed gdańskim kościołem św. Trójcy.

Znajdujący się bardziej na południe, na granicy miasta witacz z l. 60. XX wieku, przedstawiający osadzone na wysokości 2,5 m dwa lwy podtrzymujące herb miasta, został 15 października 2018 na ponad miesiąc zdemontowany w celu przeprowadzenia konserwacji[11]

Transport

Przez Święty Wojciech przebiega droga krajowa nr 91 (E75), w postaci ulicy Trakt św. Wojciecha i Linia kolejowa nr 9, na trasie której znajdował się przystanek kolejowy Gdańsk Święty Wojciech. Połączenie z centrum miasta umożliwiają autobusy miejskie.


Przypisy

  1. ↑ Dz.U. 1953 nr 41 poz. 183
  2. ↑ Dr. Florjan Cenôva, Skôrb Kaszébskosłovjnskjè mòvè, s. 84, Svjecè, 1866.
  3. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  4. ↑ Parafia rzymskokatolicka pw. Św. Wojciecha, Gdańsk Św. Wojciech. diecezja.gda.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-06)].
  5. ↑ Cmentarz Parafialny Świętego Wojciecha. zdiz.gda.pl.
  6. ↑ Jakub Gilewicz „Zobacz kościół w Świętym Wojciechu” [dostęp 2013-12-12].
  7. ↑ Piotr Celej „Odwiedziliśmy Orunię. 13. dzielnica? Niekoniecznie...”.
  8. ↑ M. Orłowicz w „Przewodniku po Gdańsku” z 1921 r. jako datę kasaty klasztoru benedyktynów podaje rok 1541.
  9. ↑ Orłowicz podaje datę 1711.
  10. ↑ Piotr Celej „Na kościele św. Wojciecha w Gdańsku postawiono nową wieżę” [dostęp 2013-08-25].
  11. ↑ Gdański „witacz” po 60 latach trafi do renowacji.
Orunia-Św. Wojciech-Lipce

Jednostki morfogenetyczne okręgu Niziny
Jednostki
Podjednostki

Read other articles:

Jesús Castillo

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Februari 2023. Jesús CastilloInformasi pribadiNama lengkap Jesús Abdallah Castillo MolinaTanggal lahir 11 Juni 2001 (umur 22)Tempat lahir Callao, PeruTinggi 185 m (606 ft 11 in)Posisi bermain Defensive midfielderInformasi klubKlub saat ini Spor...

 

Gereja Santo Simon dan Santa Helena

Gereja Santo Simon dan Santa HelenaКасцёл Свсв. Сымона і АленыGereja MerahAgamaAfiliasiKatolik RomaDiberkati1910LokasiLokasiMinsk, BelarusNegara BelarusKoordinat53°53′47.47″N 27°32′50.92″E / 53.8965194°N 27.5474778°E / 53.8965194; 27.5474778Koordinat: 53°53′47.47″N 27°32′50.92″E / 53.8965194°N 27.5474778°E / 53.8965194; 27.5474778ArsitekturArsitekTomasz PajzderskiTipeGerejaRampung1910Bahan bangu...

 

Komando Distrik Militer 1208

Komando Distrik Militer 1208/SambasLambang Korem 121/Alambhana WanawaiDibentuk18 Desember 2019Negara IndonesiaAliansiKorem 121/ABWCabangTNI Angkatan DaratTipe unitKodimPeranSatuan TeritorialBagian dariKodam XII/TPRMakodimSambas, Kalimantan BaratPelindungTentara Nasional IndonesiaBaret H I J A U TokohDandimLetkol Inf Dadang Armada Sari, S.I.P. Komando Distrik Militer 1208/Sambas atau Kodim 1208/Sambas merupakan kodim terbaru yang dibentuk di bawah Komando Resor Militer 121/Alamb...

Kaukasus Kecil

Kaukasus KecilGunung Aragats di ArmeniaTitik tertinggiPuncakGunung Aragats[1]Ketinggian4.090 m (13.420 ft)DimensiPanjang600 km (370 mi) NW-SEGeografiNegara Daftar ArmeniaAzerbaijanGeorgiaIranTurki Rentang koordinat41°N 44°E / 41°N 44°E / 41; 44Koordinat: 41°N 44°E / 41°N 44°E / 41; 44PegununganPegunungan KaukasusBerbatasan denganKaukasus Besar Kaukasus Kecil adalah salah satu dari dua pegunungan utama pegu...

 

Еврейская армия

Еврейская армияфр. Armée Juiveивр. הצבא היהודי‎ Маки «Еврейской армии» в Эспинас, Пюи-де-Дом, во время оккупации Годы существования 1940—1948 Страна  Франция Функция спасение евреев, ведение борьбы против немецких оккупантов (до 1945) и Британского мандата (до 1948) Численнос�...

 

Roquefort (fromage)

Pour les articles homonymes, voir Roquefort. RoquefortPays d’origine FranceRégion Roquefort-sur-SoulzonLait Lait cru, brebisPâte persilléeAppellation Appellation d'origine (1925)appellation d'origine contrôlée (1979)appellation d'origine protégée (1996)Nommé en référence à Roquefort-sur-SoulzonVolume commercialisé 18 830 t (2023)Aire de production 1,5 M hamodifier - modifier le code - modifier Wikidata Le roquefort ([ʁɔk(ə)fɔːʁ]), ou ròcafòrt en occitan rouergat, e...

Konik, Montenegro

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Konik, Montenegro – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2020) (Learn how and when to remove this template message) PlaceKonikCoordinates: 42°26′17″N 19°16′55″E / 42.438°N 19.282°E / 42.438; 19.282Area •...

 

Nivea

German personal care brand that specializes in skin and body care For other uses, see Nivea (disambiguation). This article is in list format but may read better as prose. You can help by converting this article, if appropriate. Editing help is available. (November 2022) NiveaProduct typeSkin and body careOwnerBeiersdorf AGCountryGermanyIntroduced1911 (as Nivea)Related brandsEucerinAquaphorLabelloCoppertoneMarketsWorldwideWebsitenivea.com Nivea (German pronunciation: [niˈveːa] ⓘ,&#...

 

Kabala

Kabala Sub-topik Pohon Kehidupan (Kabala) Kabala Sefirot Seder hishtalshelus Gematria Qlifot Raziel Ein Sof Rishonim Tzimtzum Meditasi Yahudi Astrologi Kabalistik Pandangan Yahudi tentang astrologi Tokoh Shimon bar Yohai Moshe Cordovero Arizal Ishak yang Buta Bahya ben Asher Azriel Yosef Karo Israel Sarug Israel ben Eliezer Gershom Scholem Teks Zohar Sefer Yetzirah Bahir Heikhalot Kategori Kabala Mistisisme Yahudi Okultisme Kotak ini: lihatbicarasunting Orang Yahudi Agama Yahudi Agama Tuhan ...

雅克·希拉克

此條目翻譯品質不佳。翻譯者可能不熟悉中文或原文語言，也可能使用了機器翻譯。請協助翻譯本條目或重新編寫，并注意避免翻译腔的问题。明顯拙劣的翻譯請改掛{{d|G13}}提交刪除。  「希拉克」重定向至此。關於法国洛泽尔省的同名市镇，請見「希拉克 (洛泽尔省)」。 雅克·勒内·希拉克Jacques René Chirac 第22任法國總統安道爾大公任期1995年5月17日—2007年5月16日...

 

Державний комітет телебачення і радіомовлення України

Державний комітет телебачення і радіомовлення України (Держкомтелерадіо) Приміщення комітетуЗагальна інформаціяКраїна  УкраїнаДата створення 2003Керівне відомство Кабінет Міністрів УкраїниРічний бюджет 1 964 898 500 ₴[1]Голова Олег НаливайкоПідвідомчі ор...

 

中华人民共和国国家元首列表

  提示：此条目页的主题不是中華人民共和國最高領導人。 中华人民共和国 中华人民共和国政府与政治系列条目 执政党 中国共产党 党章、党旗党徽 主要负责人、领导核心 领导集体、民主集中制 意识形态、组织 以习近平同志为核心的党中央 两个维护、两个确立 全国代表大会 （二十大） 中央委员会 （二十届） 总书记：习近平 中央政治局 常务委员会 中央书记处 �...

哈萨克斯坦总统

此条目序言章节没有充分总结全文内容要点。 (2019年3月21日)请考虑扩充序言，清晰概述条目所有重點。请在条目的讨论页讨论此问题。 哈萨克斯坦總統哈薩克總統旗現任Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев卡瑟姆若马尔特·托卡耶夫自2019年3月20日在任任期7年首任努尔苏丹·纳扎尔巴耶夫设立1990年4月24日（哈薩克蘇維埃社會主義共和國總統） 哈萨克斯坦 哈萨克斯坦政府...

 

西遊記大結局之仙履奇緣

本條目存在以下問題，請協助改善本條目或在討論頁針對議題發表看法。 此條目需要編修，以確保文法、用詞、语气、格式、標點等使用恰当。 (2013年8月6日)請按照校對指引，幫助编辑這個條目。（幫助、討論） 此條目剧情、虛構用語或人物介紹过长过细，需清理无关故事主轴的细节、用語和角色介紹。 (2020年10月6日)劇情、用語和人物介紹都只是用於了解故事主軸，輔助�...

 

Boxty

Traditional Irish potato pancake BoxtyBoxty, in a contemporary presentation served wrapped around beef and with courgettes and sauceAlternative namesPoundy, poundiesTypePotato pancakePlace of originIrelandMain ingredientsPotatoes, flour Boxty (Irish: bacstaí or Irish: steaimpí) is a traditional Irish potato pancake. The dish is mostly associated with the north midlands, north Connacht and southern Ulster, in particular the counties of Leitrim, Mayo, Sligo, Fermanagh, Longford, and Cavan. Th...

Ku Lo Sa

2022 single by Oxlade Ku Lo SaSingle by OxladeReleased10 June 2022 (2022-06-10)Length2:28 (A Colors Show live version or Camila Cabello remix)2:27 (official version)Label Troniq Music Epic Producer(s)Ozedikus NwanneOxlade singles chronology Want You (2022) Ku Lo Sa (2022) Clueless (2023) Music videoKu Lo Sa on YouTubeCamila Cabello singles chronology Mon amour(2022) Ku Lo Sa(2022) I Luv It(2024) Ku Lo Sa is a song by Nigerian singer Oxlade. It was released on 10 June 2022 t...

 

Sophomore's dream

Identity expressing an integral as a sum In mathematics, the sophomore's dream is the pair of identities (especially the first) ∫ 0 1 x − x d x = ∑ n = 1 ∞ n − n ∫ 0 1 x x d x = ∑ n = 1 ∞ ( − 1 ) n + 1 n − n = − ∑ n = 1 ∞ ( − n ) − n {\displaystyle {\begin{alignedat}{2}&\int _{0}^{1}x^{-x}\,dx&&=\sum _{n=1}^{\infty }n^{-n}\\&\int _{0}^{1}x^{x}\,dx&&=\sum _{n=1}^{\i...

 

نوبي ستايلس

نوبي ستايلس (بالإنجليزية: Nobby Stiles)‏   ستايلس سنة 1966    معلومات شخصية الميلاد 18 مايو 1942(1942-05-18)كوليهرست  [لغات أخرى]‏  تاريخ الوفاة 30 أكتوبر 2020 (عن عمر ناهز 78 عاماً) سبب الوفاة سرطان البروستاتا[1]  الطول 5 قدم 6 بوصة (168 سـم)[2][3] مركز الل...

مكورة معوية

اضغط هنا للاطلاع على كيفية قراءة التصنيف المكورة المعوية المرتبة التصنيفية جنس  التصنيف العلمي المملكة: بكتيريا الشعبة: متينات الجدار الطائفة: البكتيريا العصوية الرتبة: الملبنيات الفصيلة: المكورات المعوية الجنس: المكورة المعوية الاسم العلمي Enterococcus (ex Thiercelin & Jouhaud 1903) ...

 

Eutrophication

Excessive plant growth in water This article is about a process in aquatic ecosystems. For one of the main causes, see nutrient pollution. For one of the effects, see harmful algal bloom. Eutrophication can cause harmful algal blooms like this one in a river near Chengdu, China. Part of a series onPlankton Trophic mode Phytoplankton Zooplankton Mixoplankton Mycoplankton Bacterioplankton Virioplankton By size Heterotrophic picoplankton Microalgae Microzooplankton Nanophytoplankton calcareous P...