Janowice (powiat sandomierski)

Ten artykuł dotyczy wsi w woj. świętokrzyskim, w powiecie sandomierskim, w gminie Samborzec. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.
Janowice
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

sandomierski

Gmina

Samborzec

Liczba ludności (2011)

485[2][3]

Strefa numeracyjna

15

Kod pocztowy

27-650[4]

Tablice rejestracyjne

TSA

SIMC

0806803[5]

Położenie na mapie gminy Samborzec
Mapa konturowa gminy Samborzec, po lewej znajduje się punkt z opisem „Janowice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Janowice”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Janowice”
Położenie na mapie powiatu sandomierskiego
Mapa konturowa powiatu sandomierskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Janowice”
Ziemia50°38′51″N 21°32′36″E/50,647500 21,543333[1]

Janowice – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie sandomierskim, w gminie Samborzec[5][6].

Integralne części wsi Janowice[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0806810 Janowice-Kolonia część wsi
0806826 Pod Figurą część wsi (zniesiona w 2023 r.[7])

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnobrzeskiego.

Przez wieś przechodzi szlak turystyczny czerwony czerwony szlak turystyczny z Gołoszyc do Piotrowic.

Miejsce urodzenia gen. dyw. Adama Rębacza.

We wsi znajduje się jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, której prezesem jest Tomasz Mikus[8].

Demografia

Współczesna struktura demograficzna wsi Janowice na podstawie danych z lat 1995–2009 według roczników GUS-u, z prezentacją danych z 2002 r.[9]:

Tabela 1.1 Poziom populacji wsi w przedziałach wiekowych[9]
WYSZCZEGÓLNIENIE J.
m. 		POPULACJA MIESZKAŃCÓW
(w przedziałach wiekowych w 2002 roku)
OGÓŁEM 0-9 10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80+
I. OGÓŁEM os. 493 45 83 84 38 73 48 43 58 21
– odsetek % 100 9,1 16,8 17,1 7,7 14,8 9,7 8,7 11,8 4,3
1. WEDŁUG PŁCI
A. Mężczyzn os. 241 27 39 40 21 41 21 23 22 7
– odsetek % 49 5,5 7,9 8,1 4,3 8,3 4,3 4,7 4,5 1,4
B. Kobiet os. 252 18 44 44 17 32 27 20 36 14
– odsetek % 51 3,7 8,9 8,9 5,2 3,4 6,5 5,5 4,1 2,8


Rysunek 1.1 Piramida populacji – struktura płci i wieku wioski[9]
Tabela 1.2 Poziom populacji wioski w grupach wiekowych[9]
WYSZCZEGÓLNIENIE J.
m. 		POPULACJA MIESZKAŃCÓW
(w grupach wiekowych w 2002 roku)
OGÓŁEM Mężczyzn Kobiet
I. OGÓŁEM os. 493 241 252
– odsetek % 100 49 51
1. W WIEKU
A. Przedprodukcyjnym os. 110 59 51
– odsetek % 22,3 12 10,3
B. Produkcyjnym os. 276 145 131
– odsetek % 56 29,4 26,6
a. mobilnym os. 168 84 84
– odsetek % 34 17 17
b. niemobilnym os. 108 61 47
– odsetek % 22 12,4 9,6
C. Poprodukcyjnym os. 107 37 70
– odsetek % 21,7 7,5 14,2

Zabytki

Obiekty wpisane do rejestru zabytków

Park dworski z XIX w., wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.713 z 20.12.1957)[10].

Figury przydrożne

We wsi znajdują się trzy figury z końca XIX i początku XX wieku[11]:

  • Figura Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia

Umieszczona na niedużym kopcu w pobliżu wejścia do szkoły. Jest to kamienna figura, zwrócona tyłem do drogi. Została ufundowana przez Zofię Rupniowską, właścicielkę majątku ziemskiego w Janowicach (dwór znajdował się w miejscu gdzie obecnie jest szkoła). Figura została wybudowana w związku ze śmiercią męża fundatorki. Na jej frontowej ścianie został umieszczony napis: O Maryjo! Bez grzechu poczęta Módl się za nami Do Ciebie się uciekamy 1928 r.

  • Figura Uwłaszczeniowa

Położona w środku wsi przy placu, gdzie krzyżują się lokalne drogi. Jest to tzw. dziękczynna figura pouwłaszczeniowa. Została ufundowana przez chłopów po powstaniu styczniowym, z inspiracji władz zaborczych, jak wyraz wdzięczności cesarzowi Aleksandrowi II za dekret uwłaszczeniowy. Na frontowej ścianie znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca klęczącego chłopa, a na krzyżu znajduje się rzeźba ukrzyżowanego Jezusa Chrystusa. Na figurze znajduje się inskrypcja: 1882 r. wieś Janowice.

  • Krzyż kamienny

Położona poza główną zabudową wsi przy drodze do Chobrzan. Znajduje się na niskim wzniesieniu o wydłużonym kształcie, które według lokalnej tradycji jest mogiłą choleryczną. Na frontowej ścianie, w niszy znajduje się wyrzeźbiona realistycznie figura Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia. Na tylnej ścianie widoczny jest napis fundacyjny: Wincenty i Anna Sarakowie 1908.

Dawne części wsi – obiekty fizjograficzne

W latach 70. XX wieku przyporządkowano i opracowano spis lokalnych części integralnych dla Janowic zawarty w tabeli 1.

Tabela 1. Wykaz urzędowych nazw miejscowych i obiektów fizjograficznych[12]
Nazwa wsi – miasta Nazwy części wsi
– miasta 		Nazwy obiektów fizjograficznych
– charakter obiektu
I. Gromada CHOBRZANY
  1. Janowice
  1. Fiedkowice
  2. Matysówka
  3. Pod Figurą
  1. Gajowiny – pole
  2. Góry – pole
  3. Hektary – pole
  4. Krzywda – pole
  5. Łany – pole
  6. Niwki – pole
  7. Piaski – pole
  8. Półanki – pole
  9. Przymiarki – pole
  10. Pustki – pole
  11. Rudki – pole, łąka
  12. Zastodole – pole

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 44088
  2. ↑ Wieś Janowice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-02-20], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 367 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2022 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2783)
  8. ↑ OSP Janowice. samborzec.pl. [dostęp 2023-04-30].
  9. ↑ a b c d Bank Danych Lokalnych. [dostęp 2011-10-16]. (pol.).
  10. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 54 [dostęp 2016-01-20].
  11. ↑ Por. Józef Myjak: Przydrożne znaki przeszłości w Gminie Samborzec. Sandomierz: Wydawnictwo Myjakpress, 2012, s. 18-20. ISBN 978-83-61435-88-4. (pol.).
  12. ↑ Por. Leon Kaczmarek (red. nauk. zeszytu), Witold Taszycki (red. nauk. wyd.): Urzędowe Nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych. 32. Powiat sandomierski województwo kieleckie. Komisja ustalania nazw miejscowości i obiektów fizjograficznych (do użytku służbowego). Z: 33. Warszawa: Urząd Rady Ministrów. Biuro do Spraw Prezydiów Rad Nadzorczych, 1970, s. 9-10.
Gmina Samborzec
Wsie
Części wsi
  • Bałkany
  • Chobrzany Poduchowne
  • Doły Michałowskie
  • Faliszowice-Kolonia
  • Gościniec
  • Janowice-Kolonia
  • Przylasek
  • Przyłogi
  • Rożki
  • Siedliska
  • Stara Wieś
  • Zabrodzie
Kolonie wsi
  • Górki
  • Koćmierzów-Kolonia
Zniesione kolonie