Jan Zápolya (węg. Szapolyai János ) (ur. 2 lutego 1487 [1] Zamku Spiskim , zm. 22 lipca 1540 w Szászebes [2] Węgier od 1526, przywódca stronnictwa antyhabsburskiego na Węgrzech.
Był najstarszym dzieckiem Stefana Zápolyi i Jadwigi cieszyńskiej ; bratem Jerzego , Barbary i Magdaleny. Po śmierci ojca (1499) otrzymał godność żupana spiskiego . Był wojewodą siedmiogrodzkim od 1511 roku i banem komitatu Szörény .
W 1526 roku, po śmierci Ludwika II Jagiellończyka w bitwie pod Mohaczem , został wybrany na króla Węgier przez zgromadzenia szlacheckie w Tokaju (X 1526) i w Székesfehérvárze (XI 1526). W grudniu jednak magnaci pod wodzą rodu Frangepán obwołali w Cetinie królem arcyksięcia Austrii Ferdynanda Habsburga , młodszego brata cesarza Karola V . W zamku kamienieckim w Odrzykoniu 12 marca 1528 roku hetman polny koronny Marcin Kamieniecki podejmował wygnanego z Węgier króla Jana Zapolyę po zatargach w wojnie domowej ze stronnikami Habsburgów na Węgrzech. Wysyłał z Odrzykonia listy zapraszające polskich magnatów na sejmik do Tarnowa , na którym liczył otrzymać poparcie w walce o tron i uzyskał głosy ich samych oraz Sulejmana I . W 1528 Jan Amor Tarnowski udzielił mu półrocznej gościny na swym zamku w Tarnowie[3]
W 1539 r. poślubił Izabelę Jagiellonkę . Ojciec Jana II Zygmunta Zapolyi . Zmarł tydzień po narodzeniu syna, 22 lipca 1540 roku.
Drzewo genealogiczne
Przypisy
↑ Najczęściej podaje się jako datę narodzenia Jana rok 1487; za najbardziej prawdopodobną datę uchodzi koniec tego roku, gdyż jego rodzice pobrali się w grudniu 1486 (Sroka, Jadwiga Zapolya , s. 24.) Pojawiło się mniejszościowe stanowisko, że urodził się w 1490 roku.
↑ Jarosław J. Nikodem Jarosław J. , Słownik władców Europy nowożytnej i najnowszej , Maciej M. Serwański , Józef J. Dobosz (red.), hasło: Jan Zápolya, Poznań 1998: Wydawnictwo Poznańskie, s. 188 .↑ Zdzisław Spieralski , Jan Tarnowski 1488-1561, Warszawa 1977, s. 124-125.
Bibliografia
Książęta Węgier Królowie Węgier
Książęta Siedmiogrodu(w ramach Królestwa Węgier) Księstwo Siedmiogrodu (1570-1765) Wielkie Księstwo(1765-1918)
_(1526-1540).svg)
