Dominacja języków lokalnych o szerszym zasięgu doprowadziła do zaniku szeregu mniejszych języków. Jednak niektóre z nich są w dalszym ciągu używane podczas rytuałów albo rozmów prowadzonych żargonem. Badanie przeprowadzone przez Aone van Engelenhovena ujawniły na przykład, że język lovaia (makuva)[2], używany niegdyś przez plemię Makuva, wciąż funkcjonuje jako tajny język rytualny[3].
Poszczególne języki Timoru Wschodniego wykazują także pewien stopień zróżnicowania gwarowego. Przykładowo narodowy język tetum dzieli się na cztery dialekty[4]. Podział tych języków pozostaje niekiedy słabo określony, czasem dochodzi do wyróżnienia kolejnych, niegdyś nieuznawanych języków. W toku nowszych badań wyodrębniono język makalero, który wcześniej był uważany za dialekt makasae. Dialekt sa’ani z poddystryktu Luro uchodzi za odrębny język, ale nie został bliżej sklasyfikowany[5][6].
Położenie języków
Podczas rządów portugalskich edukacja była prowadzona w języku portugalskim, który współistniał z tetum i innymi miejscowymi[1]. Wpływ portugalski rzutował w szczególnym stopniu na dialekt tetum zwany Tetun-Prasa (Tetun-Dili), którym posługuje się ludność Dili i okolic[1]. Dialekt ten odróżnia się od mowy Tetun-Terik, która pozostała bardziej konserwatywna. Obecnie edukacja w szkołach prowadzona jest w Tetun-Dili[1].
Dla wielu starszych mieszkańców Timoru Wschodniego język indonezyjski przywołuje negatywne skojarzenia z reżimemSuharto[8]. Młodsi mieszkańcy zaś wykazują niechęć do języka portugalskiego jako języka urzędowego. Postrzegany bywa bowiem jako „język kolonialny”[9].
↑Juliette Huber: Makalero and Makasae. W: Antoinette Schapper (red.): The Papuan Languages of Timor, Alor and Pantar: Sketch Grammars. T. 2. Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2017, s. 267–351, seria: Pacific Linguistics 655. DOI: 10.1515/9781614519027-005. ISBN 978-1-61451-902-7. OCLC1018123620. (ang.).
↑FathuF.RahmanFathuF., Bahasa Melayu menuju bahasa PBB: Suatu gagasan awal, [w:] Mohd AzurinM.A.Othman, Hajah NoratiH.N.Bakar (red.), Prosiding Kongres Antarabangsa Bahasa dan Budaya, t. 2, Berakas, Negara Brunei Darussalam: Dewan Bahasa dan Pustaka Brunei, Kementerian Kebudayaan, Belia dan Sukan, 2011, s. 122–134, ISBN 978-99917-0-808-9, OCLC808809891(malajski), patrz s. 123–124.
