I Liceum Ogólnokształcące im. Komisji Edukacji Narodowej w Sanoku

I Liceum Ogólnokształcące
im. Komisji Edukacji Narodowej
w Sanoku
Liceum Ogólnokształcące
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sanok

Adres

ul. Zagrody 1
38-500 Sanok

Data założenia

1973

Patron

Komisja Edukacji Narodowej

Dyrektor

Robert Rybka

Wicedyrektorzy

Ireneusz Stawarz

Położenie na mapie Sanoka
Mapa konturowa Sanoka, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „I Liceum Ogólnokształcąceim. Komisji Edukacji Narodowejw Sanoku”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „I Liceum Ogólnokształcąceim. Komisji Edukacji Narodowejw Sanoku”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „I Liceum Ogólnokształcąceim. Komisji Edukacji Narodowejw Sanoku”
Położenie na mapie powiatu sanockiego
Mapa konturowa powiatu sanockiego, u góry znajduje się punkt z opisem „I Liceum Ogólnokształcąceim. Komisji Edukacji Narodowejw Sanoku”
Ziemia49°33′18″N 22°12′05″E/49,555000 22,201389
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

I Liceum Ogólnokształcące im. Komisji Edukacji Narodowej w Sanoku – placówka oświatowa w województwie podkarpackim.

Historia

Liceum kontynuuje tradycje Gimnazjum i Liceum im. Królowej Zofii w Sanoku, które zostało przeniesione do nowej siedziby na skutek trudności lokalowych (w budynku przy ul. Sobieskiego pozostała wówczas Szkoła Podstawowa nr 4, potem istniało Gimnazjum nr 2, a obecnie Szkoła Podstawowa nr 8). Zabudowania szkoły zlokalizowano na terenie, stanowiącym fragment dawnego gospodarstwa rolnego, należącego do oo. franciszkanów w Sanoku, które zostało odebrane zakonnikom przez władze PRL[1][2]. We wrześniu 1972 został wmurowany akt erekcyjny pod mury nowego budynku przy ulicy Zagrody, czego dokonał ówczesny minister oświaty i wychowania Jerzy Kuberski, zaś budowę wykonywało Sanockie Przedsiębiorstwo Budowlane[3][4]. Budowa trwała 11 miesięcy[5]. Szkoła została wzniesiona w ramach ogólnokrajowego programu budowy szkół Pomników Tysiąclecia Państwa Polskiego[6]. 3 września 1973 nastąpiło uroczyste przekazanie gmachu nowej szkoły dla I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku[4]. Jednocześnie został zatwierdzony przez władze oświatowe patronat szkoły, której nadano mu imię Komisji Edukacji Narodowej[4]. Prace wykończeniowe przy gmachu szkoły trwały do 1976, wówczas zbudowano boisko szkolne[7]. W tym czasie powstał hymn I Liceum, stworzony przez nauczyciela Stefana Olberta[8]. Od 1974 w ramach szkoły było wydawane pismo „Nasza Buda”.

W 1980 szkoła była gospodarzem obchodów jubileuszu 100-lecia powstania szkoły[9][10][11][12], podczas których miał miejsce trzeci zjazd absolwentów historycznego gimnazjum pod nazwą „Zjazd Koleżeński profesorów i wychowanków z okazji 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku” (z tej okazji wydano Księgę Pamiątkową). Centralne uroczystości w postaci zjazdu koleżeńskiego absolwentów na 100-lecie gimnazjum odbyły się w dniach 30 maja-1 czerwca 1980[13]. Łącznie w obchodach uczestniczyło 2 tys. absolwentów, a wśród nich m.in. najstarsi absolwenci z roku szkolnego 1908/1909: 91-letni Antoni Bargiel i Marian Kernig[14][15]. Patronat nad zjazdem objęła Sanocka Fabryka Autobusów[6]. Podczas uroczystości odbył się apel poległych ku czci wychowanków-ofiar wojen i zbrodni wojennych[16].

Na inaugurację roku szkolnego 1988/1989 zawarto umowę, na mocy której patronat nad I LO objęła Wojskowa Komenda Uzupełnień w Sanoku, której komendantem był wówczas płk Stanisław Osika[17].

W latach 90. w budynku I LO funkcjonował sanocki oddział Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego[18].

W dniach 1-3 lipca 2005 miał miejsce czwarty zjazd absolwentów z okazji 125-lecia powstania szkoły[19]. Przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego był Waldemar Szybiak, a w Komitecie Honorowym zasiedli m.in. prof. Zbigniew Jara, Marian Pankowski, Zdzisław Peszkowski i Jan Skoczyński[20]. Uroczystą mszę św, koncelebrowali księża-absolwenci gimnazjum, pod przewodnictwem jednego z nich, ks. Zdzisława Peszkowskiego[21]. W zjeździe wzięło udział ok. 1500 absolwentów.

Od 2004 do 2008 istniało formalnie Stowarzyszenie Absolwentów i Sympatyków I Liceum Ogólnokształcącego im. Komisji Edukacji Narodowej w Sanoku[22].

Upamiętnienia

  • Tuż po otwarciu liceum we wrześniu 1973 stworzono w jednym z pomieszczeń szkoły stałej miejsko-gminnej izby pamięci, gdzie gromadzono pamiątki i eksponaty upamiętniające wydarzenia z II wojny światowej[23].
Tablice pamiątkowe
  • Tablica poświęcona poległym i pomordowanym absolwentom gimnazjum[24]. Odsłonięta w pierwotnej siedzibie gimnazjum przy ul. Sobieskiego 21 czerwca 1958 roku z okazji obchodów „Jubileuszowego Zjazdu Koleżeńskiego b. Wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej Matury”, dokonała tego prof. Stefania Strzelbicka-Skwarczyńska. Projekt wykonał Kazimierz Florek. Upamiętniała ofiary I i II wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej 1918-1920, eksterminacji nazistowskiej i sowieckiej. Na głównej tablicy umieszczono inskrypcję: „Mortui sunt – ut in libertate vivamus (pol. Polegli, abyśmy żyli w wolności). Wychowawcom i wychowankom Gimnazjum Męskiego w Sanoku, bohaterom i męczennikom, którzy w czas obu wojen światowych, na polach walk, w więzieniach, obozach koncentracyjnych i miejscach straceń na ziemi polskiej i obcej życie dla ojczyzny oddali. Jubileuszowy Zjazd Wychowanków 1888-1958.”[25]. Dwie kartonowe tablice, zawierające ponad 200 nazwisk ofiar[26], zostały zastąpione podczas uroczystości 11 czerwca 1969 tablicami spiżowymi (komitetowi przewodził Jan Bezucha)[27]. Po przeniesieniu siedziby liceum do gmachu przy ul. Zagrody, tablicy została umieszczony w tym budynku pod koniec sierpnia 1973 w holu na I piętrze[5][28][29]. Treść na tablicach zawierała nazwiska 24 ofiar zbrodni katyńskiej. Podczas inauguracji roku szkolnego 3 września 1973 minister oświaty i wychowania Jerzy Kuberski obejrzał inskrypcje na tablicach, po czym na dyrektorze I LO Tomaszu Blecharczyku wywierano presję, ażeby usunął tablice (czyniła to m.in. działaczka miejskich władz PZPR Helena Grabowska)[5]. Ostatecznie pod koniec sierpnia 1976 w obawie o stanowisko dyr. Blecharczyk zlecił zdjęcie tablic, na których dokonano zmian (1: dotychczasowy wpis Rozstrzelani przez Niemców a) na ziemiach polskich (...) b) w Katyniu zmieniono w ten sposób, że usunięto treść w podpunktach a) i b), a dotychczasowe wpisy Zmarli na terenie Z.S.R.R. i Zmarli w Egipcie zastąpiono wpisem Zmarli poza granicami kraju[5]. Tablice ponownie zainstalowano na ścianie i w takim stanie tablice przetrwały do najmniej do 1989[5][30]. Według innego źródła tablica z nazwiskami poległych wychowanków została odsłonięta w I LO w dniu 30 maja 1980[31]. W 1990 tablica miała zostać przywrócona.
  • Tablica dla uczczenia obchodów 100-lecia gimnazjum z inskrypcją: „1380-1980 w 600-letnią rocznicę szkolnictwa w Sanoku. 1880-1980 w 100-lecie Gimnazjum i I liceum w Sanoku. Komitet Zjazdu Wychowanków”[32].
  • Tablica upamiętniająca Komisję Edukacji Narodowej z 1973 roku. Inskrypcja głosi: „1773-1973. ...Niech edukacja nasza usposabia młódź Polaków do służenia Ojczyźnie... - Hugo Kołłąta. W 200 rocznicę powstania Komisji Edukacji Narodowej oddano przyszłym budowniczym Polski Ludowej budynek szkolny jako kuźnię wiedzy i patriotyzmu. Sanok 1973”[33]. Tablica najprawdopodobniej nie istnieje.
  • Tablica pamiątkowa umieszczona w płaskorzeźbie Orła o treści: „W 125 rocznicę powstania Gimnazjum Męskiego im. Królowej Zofii, którego godnym kontynuatorem jest I Liceum Ogólnokształcące im. Komisji Edukacji Narodowej. Wychowawcom, Nauczycielom i Absolwentom w dowód szacunku za lata pracy i poświęcenia na rzecz Ojczyzny tablicę tę ufundowali Samorząd Ziemi Sanockiej, Społeczność Szkolna I LO im KEN. Sanok 1. lipca 2005r.”
  • Tablica pamiątkowa poświęcona Kazimierzowi Świtalskiemu odsłonięta 18 kwietnia 2016[34].

Dyrektorzy

  • Tomasz Blecharczyk (1971–1976)
  • Helena Grabowska (1976–1980)
  • Tomasz Blecharczyk (1980–1986)
  • Kazimierz Serbin (1986–2004)
  • Robert Rybka (obecnie)

Nauczyciele

(Na podstawie materiałów źródłowych[40][41])

Absolwenci i uczniowie

 Zobacz więcej w artykule Szkoła Podstawowa nr 8 im. Królowej Zofii w Sanoku, w sekcji Absolwenci.
 Z tym tematem związana jest kategoria: Absolwenci I Liceum Ogólnokształcącego im. Komisji Edukacji Narodowej w Sanoku.

(Opracowano na podstawie zbiorczej listy absolwentów na stronie I LO im. KEN w Sanoku[44])

Odznaczenia

Wydarzenia

  • Festiwal Kultury Niemieckiej „Deutschtag”
  • Międzyszkolny Konkurs „Deutsche Landeskunde”
  • Konkurs międzyszkolny „Kennst du die deutsche Sprache”

Przypisy

  1. ↑ Szmyd. Klasztor 1978 ↓, s. 1.
  2. ↑ Szmyd. Gospodarstwo 1978 ↓, s. 2.
  3. ↑ Andrzej Radzik: Sanockie Przedsiębiorstwo Budowlane lata 1978-1993. W: Budownictwo. Sanockie Przedsiębiorstwo Ceramiki Budowlanej. Sanockie Przedsiębiorstwo Budowlane. Sanok: 2014, s. 156. ISBN 978-83-934513-6-4.
  4. ↑ a b c Księga pamiątkowa (obchodów 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku). Sanok: 1980, s. 17.
  5. ↑ a b c d e Czesław Skrobała. Cień Katynia. „Podkarpacie”. Nr 29 (967), s. 8, 20 lipca 1989. 
  6. ↑ a b Trzy dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze Zjazdu Koleżeńskiego z okazji 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku. Sanok: I Liceum Ogólnokształcące im. Komisji Edukacji Narodowej w Sanoku, 1984, s. 19.
  7. ↑ Księga pamiątkowa (obchodów 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku). Sanok: 1980, s. 20.
  8. ↑ Księga pamiątkowa (obchodów 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku). Sanok: 1980, s. 20-21.
  9. ↑ Stefan Stefański, Sanok i okolice. Przewodnik turystyczny, Sanok 1991, s. 46.
  10. ↑ inauguracja obchodów 100-lecia gimnazjum i liceum. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1-2, Nr 10 (175) z 1-10 kwietnia 1980. 
  11. ↑ 100-lecie gimnazjum. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 6, Nr 14 (179) z 10-20 maja 1980. 
  12. ↑ 1880 W stulecie sanockiego Gimnazjum 1980. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 4, Nr 16 (181) z 1-10 czerwca 1980. 
  13. ↑ Franciszek Oberc: Kalendarium sanockie 1974-1994, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 953.
  14. ↑ Trzy dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze Zjazdu Koleżeńskiego z okazji 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku. Sanok: I Liceum Ogólnokształcące im. Komisji Edukacji Narodowej w Sanoku, 1984, s. 16, 21-22.
  15. ↑ Andrzej Brygidyn, Sanok między wojną a stanem wojennym, Sanok 1999, s. 101-102.
  16. ↑ Trzy dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze Zjazdu Koleżeńskiego z okazji 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku. Sanok: I Liceum Ogólnokształcące im. Komisji Edukacji Narodowej w Sanoku, 1984, s. 37.
  17. ↑ Wojskowa Komenda Uzupełnień patronuje I LO. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 3, Nr 28 (463) z 1-10 października 1988. 
  18. ↑ Królewskie Wolne Miasto Sanok. Informator miejski. Bydgoszcz: Journal, 1995, s. 18. ISBN 83-86002-54-9.
  19. ↑ Waldemar Och. Kalendarium sanockie 2005-2010. „Rocznik Sanocki 2011”, s. 261, 2011. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096. 
  20. ↑ Małgorzata Szybiak: Księga pamiątkowa. 125 lat Gimnazjum Męskiego im. Królowej Zofii – I Liceum Ogólnokształcącego im. Komisji Edukacji Narodowej w Sanoku (1880–2005). Sanok: 2005, s. 3. ISBN 83-922492-0-8.
  21. ↑ Joanna Kozimor, Na skrzydłach młodości, Tygodnik Sanocki, nr 27 (713) z 8 lipca 2005, s 1.
  22. ↑ Stowarzyszenie Absolwentów i Sympatyków I Liceum Ogólnokształcącego im. Komisji Edukacji Narodowej w Sanoku (w likwidacji). krs-online.com.pl. [dostęp 2019-06-07].
  23. ↑ Arnold Andrunik: Rozwój i działalność Związku Bojowników o Wolność i Demokrację na Ziemi Sanockiej w latach 1949-1984. Sanok: 1986, s. 176.
  24. ↑ Stefan Stefański, Sanok i okolice. Przewodnik turystyczny, Sanok 1991, s. 45-46.
  25. ↑ Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 61-71.
  26. ↑ Józef Stachowicz: Miniony czas. Kraków: Księgarnia Akademicka, 1994, s. 45. ISBN 83-901827-1-8.
  27. ↑ Józef Stachowicz: Miniony czas. Kraków: Księgarnia Akademicka, 1994, s. 241. ISBN 83-901827-1-8.
  28. ↑ Franciszek Oberc, Pomniki i tablice pamiątkowe Sanoka, Sanok 1998, s. 44-45.
  29. ↑ a b Księga pamiątkowa (obchodów 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku). Sanok: 1980, s. 19.
  30. ↑ Józef Stachowicz: Miniony czas. Kraków: Księgarnia Akademicka, 1994, s. 242. ISBN 83-901827-1-8.
  31. ↑ Arnold Andrunik: Rozwój i działalność Związku Bojowników o Wolność i Demokrację na Ziemi Sanockiej w latach 1949-1984. Sanok: 1986, s. 274.
  32. ↑ Franciszek Oberc, Pomniki i tablice pamiątkowe Sanoka, Sanok 1998, s. 45-46.
  33. ↑ Franciszek Oberc, Pomniki i tablice pamiątkowe Sanoka, Sanok 1998, s. 54.
  34. ↑ Odsłonięcie płyty pamiątkowej poświęconej Kazimierzowi Świtalskiemu. powiat-sanok.pl, 2016-04-20. [dostęp 2016-04-23].
  35. ↑ Franciszek Oberc. Samorząd miejski Sanoka a wybitni sanoczanie. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 11: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1990–2010, s. 551, 2014. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  36. ↑ Historia. maksymilian.sanok.pl. [dostęp 2018-06-24].
  37. ↑ 37 lat służył Ziemi Sanockiej. sanok.pl, 2016-08-24. [dostęp 2018-06-24].
  38. ↑ Niosąc kaganek oświaty. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 4, Nr 17 (182) z 10-20 czerwca 1980. 
  39. ↑ Józef Ząbkiewicz. Kochał sport i młodzież. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 7, Nr 3 (438) z 20-31 stycznia 1988. 
  40. ↑ Wykaz profesorów uczących w okresie 1880–1980. W: Księga pamiątkowa (obchodów 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku). Sanok: 1980, s. 159-162.
  41. ↑ Liceum lat siedemdziesiątych. W: Małgorzata Szybiak: Księga pamiątkowa. 125 lat Gimnazjum Męskiego im. Królowej Zofii – I Liceum Ogólnokształcącego im. Komisji Edukacji Narodowej w Sanoku (1880–2005). Sanok: 2005, s. 87, 90. ISBN 83-922492-0-8.
  42. ↑ Magdalena Kaliniak. znanipolacy.pl. [dostęp 2014-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (16 marca 2014)].
  43. ↑ Jolanta Ziobro. „Dada” na szóstkę. „Tygodnik Sanocki”. Nr 7 (536), s. 2, 15 lutego 2002. 
  44. ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2012-01-01].
  45. ↑ Jan Łuczyński. Medal Komisji Edukacji Narodowej dla I LO w Sanoku. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 6, Nr 3 z 13 kwietnia 1974. 
  46. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 288, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 

Bibliografia