Fred Lawrence Whipple (ur. 5 listopada 1906 w Red Oak [1] , zm. 30 sierpnia 2004 w Cambridge [2] ) – amerykański astronom .
Życiorys
Był synem farmera ze stanu Iowa , studiował matematykę na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles [1] . Astronomią zainteresował się później i w 1931 roku uzyskał doktorat w tej dziedzinie na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley [1] . W tym czasie brał udział w sporządzaniu mapy orbity odkrytego wówczas Plutona [1] . Był profesorem astronomii na Uniwersytecie Harvarda (USA) i dyrektorem Smithsonian Astrophysical Observatory w latach 1955-1973[3] .
W 1951 roku wprowadził do opisu jądra komety model „brudnej kuli śniegowej” (ang. dirty snowball ), która dokonuje obrotu. Jeżeli jedna strona zostanie ogrzana przez Słońce , to ciepło powoli przejdzie w głąb do śniegu, który może zmienić się w gaz. To powoduje siłę odrzutu wzdłuż orbity, która może kometę hamować lub ją przyspieszyć w zależności od kierunku obrotu (jeden z tzw. efektów niegrawitacyjnych )[3] .
Odkrył kometę okresową 36P/Whipple i kilka innych komet[4] oraz planetoidę (1252) Celestia [5] .
W wyniku jego wysiłków wybudowano obserwatorium astronomiczne na górze Mount Hopkins w Arizonie , jedno z największych obserwatoriów na świecie. W 1981 roku zmieniono nazwę obserwatorium na Obserwatorium im. Freda Lawrence’a Whipple’a [6] .
Wyróżnienia i upamiętnienie
Planetoidę (1940) Whipple nazwano jego nazwiskiem[8] , a (8344) Babette imieniem jego żony, Babette Whipple (z domu Samelson, ur. w 1918)[9] . Na jego cześć nazwano też mały krater na Księżycu [10] .
Przypisy
Linki zewnętrzne
Fred Lawrence Whipple . [w:] The Bruce Medalists [on-line]. Department of Physics and Astronomy, Sonoma State University. [dostęp 2016-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-05)]. (ang. ) .
1901: Edward Charles Pickering
1902: Jacobus Kapteyn
1903: Hermann von Struve
1904: George Ellery Hale
1905: Lewis Boss
1906: William Wallace Campbell
1907: Ernest William Brown
1908: David Gill
1909: Oskar Backlund
1910: Friedrich Küstner
1911: Philip Herbert Cowell
1912: Arthur Robert Hinks
1913: Henri-Alexandre Deslandres
1914: Max Wolf
1915: Alfred Fowler
1916: John L. E. Dreyer
1917: Walter Sydney Adams
1918: John Evershed
1919: Guillaume Bigourdan
1921: Henry Norris Russell
1922: James Hopwood Jeans
1923: Albert A. Michelson
1924: Arthur Eddington
1925: Frank Watson Dyson
1926: Albert Einstein
1927: Frank Schlesinger
1928: Ralph Allen Sampson
1929: Ejnar Hertzsprung
1930: John Stanley Plaskett
1931: Willem de Sitter
1932: Robert Grant Aitken
1933: Vesto Slipher
1934: Harlow Shapley
1935: Edward Arthur Milne
1936: Hisashi Kimura
1937: Harold Jeffreys
1938: William Hammond Wright
1939: Bernard Lyot
1940: Edwin Hubble
1943: Harold Spencer Jones
1944: Otto Struve
1945: Bengt Edlen
1946: Jan Oort
1947: Marcel Minnaert
1948: Bertil Lindblad
1949: Sydney Chapman
1950: Joel Stebbins
1951: Anton Pannekoek
1952: John Jackson
1953: Subramanyan Chandrasekhar
1954: Walter Baade
1955: Dirk Brouwer
1956: Thomas George Cowling
1957: Albrecht Unsöld
1958: André Danjon
1959: Raymond Arthur Lyttleton
1960: Wiktor Ambarcumian
1961: Herman Zanstra
1962: Bengt Strömgren
1963: Harry Hemley Plaskett
1964: Martin Ryle , Maurice Ewing
1965: Edward Bullard , Gerald Maurice Clemence
1966: Ira Sprague Bowen , Harold Clayton Urey
1967: Hannes Alfvén , Allan Rex Sandage
1968: Fred Hoyle , Walter Munk
1969: Albert T. Price , Martin Schwarzschild
1970: Horace Babcock
1971: Frank Press , Richard van der Riet Woolley
1972: Hal Thirlaway , Fritz Zwicky
1973: Francis Birch , Edwin Salpeter
1974: Ludwig Biermann , Keith E. Bullen
1975: Jesse Greenstein , Ernst Öpik
1976: William McCrea , John A. Ratcliffe
1977: David R. Bates , John G. Bolton
1978: Lyman Spitzer , James Van Allen
1979: Leon Knopoff , C. G. Wynne
1980: Chaim L. Pekeris , Maarten Schmidt
1981: James F. Gilbert , Bernard Lovell
1982: Riccardo Giacconi , Harrie Massey
1983: M. J. Seaton , Fred Whipple
1984: S. K. Runcorn , Jakow Borysowicz Zeldowicz
1985: Thomas Gold , Stephen Hawking
1986: George E. Backus , Alexander Dalgarno
1987: Takesi Nagata , Martin Rees
1988: Don L. Anderson , Cornelis de Jager
1989: Raymond Hide , Ken Pounds
1990: James W. Dungey , Bernard Pagel
1991: Witalij Ginzburg , G. J. Wasserburg
1992: Dan P. McKenzie , Eugene N. Parker
1993: Peter Goldreich , Donald Lynden-Bell
1994: James E. Gunn , Thomas R. Kaiser
1995: John T. Houghton , Raszyd Siuniajew
1996: Kenneth Creer , Vera Rubin
1997: Donald Farley , Donald Osterbrock
1998: Robert L. Parker , James Peebles
1999: Kenneth Budden , Bohdan Paczyński
2000: Leon Lucy , Robert Hutchinson
XIX wiek
XX wiek
XXI wiek