Evangelion[20][21][22] – dziewiąty album studyjny polskiego zespołu deathmetalowegoBehemoth. W Europie ukazał się 7 sierpnia 2009 nakładem Nuclear Blast Records, w Stanach Zjednoczonych zaś 11 sierpnia 2009 roku nakładem Metal Blade Records. W Polsce album ukazał się 7 sierpnia 2009 nakładem Mystic Production. Jest to trzeci album grupy, na którym umieszczono utwór polskojęzyczny ("Lucifer")[23].
Wydawnictwo uzyskało szereg pozytywnych recenzji ze strony krytyków muzycznych. W przeciągu dwóch tygodni od dnia premiery w Stanach Zjednoczonych sprzedało się w nakładzie 13 000 egzemplarzy[24]. W listopadzie 2009 roku album uzyskał status złotej płyty sprzedając się w nakładzie 15 000 egzemplarzy w Polsce[25][26][27]. Evangelion został również nagrodzony tytułem płyty roku w plebiscytach magazynów muzycznych Gitarzysta i Terrorizer[28][29].
W lutym 2010 roku Evangelion uzyskał nominację do nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka w kategoriach: wydawnictwo specjalne – najlepsza oprawa graficzna, album roku heavy metal i produkcja muzyczna roku[30]. W kwietniu zespół otrzymał Fryderyka w kategorii album roku heavy metal[31].
Realizacja
Adam "Nergal" Darski podczas koncertu na Rockstar Energy Mayhem Fest w 2009. Podczas festiwalu grupa wykonała utwór "Ov Fire And The Void".
Realizacja albumu została rozpoczęta 16 lutego 2009 roku w gdańskim RG Studio. Nagrania partii perkusji odbyły się w Studiu A (RG Studio) we współpracy z inżynierem dźwięku Arkadiuszem "Maltą" Malczewskim oraz pracownikiem Dug-Out Studios, Szwedem Danielem Bergstrandem[32]. Partie gitary rytmicznej zrealizowano także w Studiu A we współpracy z braćmi Sławomirem i Wojciechem Wiesławskim[33]. Partie gitary solowej, basowej i wokali zarejestrowano w Studiu B (RG Studio). Daniel Bergstrand o realizacji perkusji:
"Bębny brzmią piekielnie! Omikrofonowaliśmy je i są gotowe do nagrań. Jestem bardzo zadowolony z tego, co dotychczas zrobiliśmy. Zabójczy polski buldożer! Jestem pewien, że wam się spodoba. Perkusja zostanie nagrana tutaj, w studiu Radia Gdańsk w ciągu nadchodzących dwóch tygodni, następnie zacznę miksować ślady i przygotowywać do finalnego miksu, który nastąpi w okolicach maja"[34]
Wykonawcami partii wokalnych w utworze "Daimonos" byli perkusista grupy Zbigniew "Inferno" Promiński oraz gitarzysta sesyjny – Patryk "Seth" Sztyber. Ponadto w utworze gościnnie zaśpiewali: webmaster oficjalnej strony grupy Behemoth – Maciej "Manticore" Gruszka, moderator oficjalnego profilu myspace – Boris "Hatefrost" Kaluzny oraz realizator, Arkadiusz "Malta" Malczewski. Nagrania śladów instrumentów zakończono 11 maja 2009[35].
12 maja w londyńskim studiu Miloco rozpoczęto miksowanie albumu. Zajął się nim Colin Richardson, który współpracował wcześniej z takimi grupami jak: Machine Head, Slipknot czy Carcass[36][37]. Podczas nagrań grupa zrealizowała reportaż dokumentujący cały proces, dzięki niemu można było na bieżąco oglądać postęp prac nad nagrywaniem partii kolejnych instrumentów[38]. Lider grupy Adam Darski o albumie Evangelion wypowiedział się w następujący sposób:
Ten tytuł dojrzewał we mnie od niemal roku. Brzmi potężnie i epicko – perfekcyjnie odzwierciedla istotę nowego albumu. Słowo "Evangelion" pochodzi z Greki i oznacza "szerzyć słowo Boga" lub "nieść dobrą nowinę".... Cóż, doskonale wiecie, że uwielbiamy bawić się znaczeniami i symboliką. Pokażemy Wam naszą własną wersję tego, czym Evangelion jest naprawdę."[39]
22 czerwca 2009 roku na profilu Myspace grupa udostępniła w formie digital stream utwór pt. "Ov Fire And The Void", który promował najnowszy krążek[40]. 31 lipca album został udostępniony do odsłuchania na profilu myspace[41]. W ramach promocji albumu został zrealizowany teledysk do utworu pt. "Ov Fire And The Void"[42]. Nagrania odbyły się w Wytwórni Filmów Fabularnych we Wrocławiu we współpracy z reżyserem Dariuszem Szermanowiczem i zespołem producenckim Grupa 13[43]. W obrazie wystąpiła m.in. aktorka Aleksandra Hamkało. Na profilu YouTube zespołu ukazał się reportaż przedstawiający realizację teledysku[44]. Premiera teledysku odbyła się 6 sierpnia 2009[45]. Dzień po premierze teledysk usunięto z serwisu YouTube[46]. Ocenzurowana wersja została opublikowana tego samego dnia[46]. Oryginalną wersję teledysku udostępniono na oficjalnej stronie wytwórni muzycznej Metal Blade oraz portalu Onet.pl[46].
Wydawnictwo ukazało się 7 sierpnia 2009 nakładem wytwórni muzycznej Nuclear Blast Records w Europie i 11 sierpnia 2009 roku nakładem Metal Blade Records w Stanach Zjednoczonych[47]. W Polsce album ukazał się 7 sierpnia nakładem Mystic Production[47]. Album został wydany również w wersji digipack z dołączoną płytą DVD zawierająca nagrania zza kulis oraz rozszerzoną szatę graficzną[47]. Jesienią zespół odbył w Polsce trasę koncertową pod nazwą Nowa Evangelia 2009[48]. Wraz z Behemoth wystąpiły grupy Black River, Azarath i Hermh[48]. Trasa rozpoczęła się 24 września 2009 roku w Białymstoku, a zakończyła 4 października w Gdańsku[48]. Grupa wystąpiła w takich miastach jak: Lublin, Rzeszów, Kraków, Katowice, Wrocław, Łódź, Poznań i Toruń[48]. W 2010 roku odbyła się premiera drugiego teledysku promującego płytę, zrealizowanego do utworu "Alas, Lord Is Upon Me". Obraz został nakręcony ponownie we współpracy z wrocławskim domem produkcyjnym Grupą 13[49]. Trzeci i ostatni teledysk promujący wydawnictwo został zrealizowany do utworu "Lucifer". W materiale filmowym zrealizowanym przez Grupę 13 wystąpił m.in. aktor Tomasz Lulek.
Recenzje
Od lewej: Zbigniew Promiński, Tomasz Wróblewski i Adam Darski podczas spotkania z fanami w Empiku 30 września 2009 roku we Wrocławiu
Pozytywne recenzje albumu ukazały się już przed jego oficjalna premierą. Tytuł płyty miesiąca dla Evangelion przyznały takie czasopisma jak: Spark oraz edycja polska, niemiecka i brytyjska miesięcznika Metal Hammer[8][50]. Szerszą recenzję Evangelion przygotował Teraz Rock. Marek Świrkowicz napisał:
...muzyczna zawartość Evangelion zaskakuje różnorodnością i bogactwem pomysłów. I nie chodzi tylko o urozmaicające brzmienie całości ornamenty, takie jak wnoszący odrobinę orientalnego posmaku sitar w Shemaforash, przemycone gdzieniegdzie dęciaki czy delikatne klawiszowe inkrustacje w wykonaniu znanego z Vesanii i Vadera Siegmara. W ogóle znacznie mniej tu napuszonej teatralnej fanfarowności, która w znacznej mierze decydowała o brzmieniu The Apostasy[9].
Krytycy podkreślili również naturalne brzmienie utworów oraz wysoką jakość produkcji nagrań za sprawą producentów muzycznych Daniela Bergstranda i Colina Richardsona[15][14][12]. Natomiast Zbigniew Zegler – dziennikarz portalu cgm.pl zaznaczył dynamikę i intensywność utworów[15][14][12]. Recenzenci w superlatywach przedstawili również technikę gry perkusisty Zbigniewa Promińskiego[15][14][12]. Gościnny udział wokalisty Macieja Maleńczuka w utworze "Lucifer" został określony jako symboliczny[12].
Oprawa graficzna
Pudełko z płytą Evangelion
Autorem okładki albumu jest Tomasz "GRAAL" Daniłowicz, natomiast jej pomysłodawcą Adam Darski[51]. Grafika przedstawia Nierządnicę Babilonu dosiadającą siedmiogłową bestię symbolizującą zagładę Babilonu[2][52]. Obraz jak i wnętrze książeczki utrzymane jest w kolorze czarno-białym[51]. Na okładce widnieje również żółte logo zespołu[51]. Wewnątrz książeczki znajdują się fotografie Macieja Boryny i Grupy 13 przedstawiające muzyków Adama Darskiego, Tomasza Wróblewskiego i Zbigniewa Promińskiego w kostiumach autorstwa Kasjopei Michorowskiej[51]. Adam Darski o oprawie graficznej:
Od dawna jestem zafascynowany historiami mającymi swoje źródła w Biblii, niejednokrotnie wykorzystywaliśmy jej symbolikę w tekstach czy na okładkach płyt. Zawsze jednak były one przefiltrowane przez moje doświadczenie i światopogląd. Uwielbiam żonglować, bawić się symbolami... tak też jest i tym razem. Bohaterka naszej nowej okładki jest archetypem nieposłuszeństwa, indywidualności, samostanowienia i wolnej, nieskrępowanej woli. Są to uniwersalne słowa-klucze, tak charakterystyczne i decydujące, by zrozumieć charakter naszej twórczości... i prawdziwej natury człowieka[51].
Muzyka i teksty
Maciej Maleńczuk oraz Adam "Nergal" Darski na planie teledysku do utworu "Lucifer" 20 lipca 2011 roku
Muzykę do wszystkich utworów skomponował Adam Darski, napisał on również większość tekstów[51]. Wyjątek stanowią utwory "Lucifer" – wiersz autorstwa Tadeusza Micińskiego oraz "Transmigrating Beyond Realms ov Amenti" i "Defiling Morality ov Black God", które Darski napisał wraz z Krzysztofem Azarewiczem[51]. Ponadto Azarewicz jest autorem tekstu – "The Seed ov I"[51]. W książeczce albumu widnieją liczne cytaty autorstwa m.in.: Aleistera Crowleya, Marcela Prousta, Jeana Geneta, Johna Balance'a oraz Jean-Paula Sartre'a[51].
W rozpoczynającym album utworze "Daimonos" został wykorzystany fragment 44 Hymnu orfickiego (Hymn do Dionizosa)[51]. Komentarz do utworu widniejący w książeczce albumu: "Tekst skupia się głównie na zgłębianiu aspektów dionizyjskich dychotomii Apollo/Dionizos: chaosu, upojenia alkoholowego, wysławiania/opiewania natury, nadmiaru i gloryfikacji pełni życia[51]." Partie solowe na gitarze elektrycznej kończące utwór wykonali kolejno Sztyber i Darski.
Tytuł utworu "Shemhamforash" jest skrótem od liczącego 216 liter imienia boga, odczytanego przez średniowiecznego kabalistę w Księdze Wyjścia[51][53]. Partie solowe na gitarze elektrycznej wykonali kolejno Darski i Sztyber. Sesyjnie na sitarze zagrał Tomasz "Ragaboy" Osiecki[51].
Wykorzystanie wiersza "Lucifer" autorstwa Tadeusza Micińskiego w piosence Nergal wyjaśnił swoim zainteresowaniem twórczością tego poety jeszcze z czasów nauki w liceum[54]. W tymże utworze gościnnie zaśpiewał wokalista i muzyk rockowy Maciej Maleńczuk[55]. Partię solową na gitarze elektrycznej zagrał Darski[51]. Utwór znacznie odbiega stylistycznie od pozostałych utworów, zawiera wyraźne wpływy gatunku doom metal oraz partie sekcji dętej[6].
↑ abArkadiusz Lerch. Album Miesiąca: Behemoth – Evangelion. „Metal Hammer”. 8/2009, s. 45. Dariusz Świtała. Metal Mind Sp. z o.o.. ISSN1231-9759. (pol.).
↑ abMarek Świrkowicz. Płyta miesiąca: Behemoth – Evangelion. „Teraz Rock”. 8/2009, s. 92. Wiesław Weiss. Orange Media. ISSN1730-394X. (pol.).
↑Marek Świrkowicz. Recenzja albumu Behemoth – Evangelion. „Teraz Rock”. 3/2011, s. 82-83. Wiesław Weiss. Orange Media s.c.. ISSN1730-394X. (pol.).
