Autor wielu książek, z czego znaczna część nawiązuje do wyznawanych przez Crowleya filozoficzno-mistycznych poglądów. Praktycznie całe swoje życie spędził na poszukiwaniach, nauczaniu i opisywaniu pewnej formy „synkretycznego mistycyzmu” (tzw. thelema).
Życiorys
Crowley urodził się w roku 1875, w rodzinie bogatego piwowara. Jako dziecko był wychowywany bardzo surowo przez ojca – jednego z niemalże fanatycznych przywódców odłamu braci plymuckich[1]. Ten wymuszał na nim m.in. naukę na pamięć obszernych fragmentów Biblii, co rozwinęło zdolności mnemoniczne Aleistera, i jednocześnie wywarło znaczny wpływ na jego przyszłe życie, zwłaszcza znajomość Objawienia św. Jana. Okres ten nazywany był przez niego „dzieciństwem w piekle”.
Wskutek złych przeżyć Crowley zraził się do chrześcijaństwa. Sprzeciwił się swojemu chrześcijańskiemu wychowaniu poprzez palenie, masturbowanie się i uprawianie seksu z prostytutkami, od których zaraził się rzeżączką[2]. Podziwiał jednak zawsze upór, z jakim jego ojciec nauczał Ewangelii. Po śmierci ojca atmosfera w jego domu znacznie się pogorszyła. Despotyczne charaktery matki i wuja, z którymi mieszkał, sprawiały że często uciekał w świat fantazji. W wieku 14 lat miał nieszczęśliwy wypadek z petardą własnej produkcji, po którym przez cztery dni był nieprzytomny. Zdarzenie to było wiązane z rzekomymi medialnymi zdolnościami Crowleya.[potrzebny przypis]
Jego życie uległo zmianie po wyjeździe na studia do Trinity College na Uniwersytecie Cambridge. Podczas studiów zagłębiał się we wszelkiej literaturze, jaka wpadła mu w ręce. Jak sam mówił, miał wówczas zwyczaj czytania wszelkich prac, do których odnosiły się dzieła przez niego analizowane. Aby nie tracić czasu, kazał sobie przynosić jedzenie do pokoju. W tym czasie zapoznał się z wieloma dziełami, także filozoficznymi. Pisał także własne poematy, powieści i inne publikacje, w których przejawiał się znaczny wpływ przeczytanych przez niego utworów innych autorów. Rozwijał swoje zainteresowania związane z grą w szachy i wspinaczką górską.
Ponieważ swoją przyszłość wiązał ze służbą dyplomatyczną, starał się o jak najbardziej wszechstronną edukację. Zaangażował się w działalność polityczną i został członkiem Kościoła Celtyckiego. Niebawem zmienił swoje imię z „Edward Alexander” na „Aleister” (gaelicka odmiana słowa Alexander), co symbolizowało jego przemianę duchową, a także było sprzeciwem wobec imienia, jakie nadał mu ojciec.
W 1898 związał się z Hermetycznym Zakonem Złotego Brzasku dzięki znajomości z jego członkiem, Julianem Bakerem i przybrał imię „Frater Perdurabo” („Frater” = „Brat”, „Perdurabo” było wybranym przez niego imieniem, mottem, oznaczającym „wytrwam do końca”). Złoty Brzask był tajemną organizacją krzewiącą nauki różokrzyżowców, alchemików i kabalistów. Tam jednak, pomimo błyskawicznej kariery (w zaledwie dwa lata uzyskał znajdujący się mniej więcej w środku hierarchii tytuł Adeptus Minor 5°=6°, podczas gdy inni członkowie bardzo rzadko do niego dochodzili), spotkał Crowleya zawód, gdy utracił nadzieje związane z wyjątkową naturą przekazywanych mu nauk. Ze względu na nieporozumienia w Zakonie, opuścił go i podróżował po świecie. Studiował i praktykował medytację jogiczną na podstawie instrukcji sziwaickiego guru Ponnambalama Ramanathana, zapoznał się z najważniejszymi zasadami medytacji buddyjskiej, napisał także w tym okresie kilka powieści[3].
W roku 1902 wziął udział w nieudanej wyprawie na K2. Wskazał, jak się później okazało, najłatwiejszą drogę na szczyt, został jednak przegłosowany przez członków wyprawy na rzecz innej drogi. W 1905, podczas wyprawy na Kanczendzongę, skłócony z własną ekipą alpinistyczną, odmówił udziału w ratowaniu zasypanych lawiną współtowarzyszy wyprawy, którzy zbuntowali się przeciw jego przywództwu. Część buntowników zginęła pod śniegiem.
Po powrocie do Anglii poznał młodszą siostrę przyjaciela, Rose Edith Kelly, która w 1903 roku została jego pierwszą żoną. W lutym 1904 wyjechał z nią w podróż do Kairu. Tam też spisał swoje największe dzieło – Liber AL vel Legis (Księgę Prawa). Okoliczności, które doprowadziły do recepcji tej księgi, były zaskakujące dla samego Aleistera. Postanowił on pokazać żonie sylfy i przeprowadził ich ewokację. Duchy się nie pojawiły, natomiast Rose zapadła w dziwny trans, powtarzając słowa „oni czekają na ciebie”. Tym, który czekał na Crowleya, miał być bóg Horus. Kobieta powiedziała także, iż Horus domaga się przeprosin od Crowleya, co zaskoczyło go o tyle, że Rose nie wiedziała, iż nie darzył szacunkiem bóstw marsowych, do których Horus należy. 28 lipca 1904 w posiadłości Boleskine w Szkocji przyszła na świat ich pierwsza córka – Nuit Ma Ahathoor Hecate Sappho Jezebel Lilith Crowley.
W późniejszym okresie Aleister Crowley zmienił swoje imię magiczne na „Mistrz Bestia” („The Master Therion”). Całkowicie zerwał kontakty z Zakonem Złotego Brzasku, zaś założył swój własny Zakon Srebrnej Gwiazdy. Osiągnięcie wyższych stopni w tym Zakonie było bardzo trudne, o czym może świadczyć chociażby fakt, iż Austin Osman Spare, uznawany za ojca chrzestnego magii chaosu, nie sprostał wymaganiom stawianym już na wstępnym poziomie Probanta. Od ok. 1910–1912 r. związany z niemiecką grupą okultystyczną Ordo Templi Orientis, której wkrótce został „przywódcą w świecie anglojęzycznym”, a w 1925 r. oficjalnie mianowany został głową całego Zakonu. Crowley miał także kontakty z masonerią, ale nigdy nie był członkiem tak zwanego regularnego nurtu[4].
Był swoistego rodzaju „perfekcjonistą” w wykonywaniu magicznych zabiegów, do których używał całego zestawu „magicznych broni”, czyli przyborów, które dawały mu panowanie nad żywiołami i duchami (pentakle, kielichy, miecze, sztylety i różdżki). Według niego każda istota żywa jest jakby magazynem energii, zróżnicowanym co do ilości i co do jakości, zgodnie z moralnym i umysłowym charakterem danej osoby; w momencie śmierci ludzka lub zwierzęca energia zostaje wyzwolona dla spełnienia magicznego aktu; w związku z tym pisał: „Dla najwyższej duchowej pracy trzeba odpowiednio wybrać ofiarę, która zawiera największą i najczystszą moc. Męskie dziecko o doskonałej niewinności i wysokiej inteligencji jest najodpowiedniejszą i najbardziej satysfakcjonującą ofiarą[5]„, odnosząc się tym samym do męskiego nasienia, jako nośnika owych jakości. Podkreślał jednocześnie, iż nie można złożyć w ofierze czegoś, co do nas nie należy, w takim sensie, jak np. nasienie mężczyzny będące materialną manifestacją najwyższej duchowej esencji mężczyzny i boskiej mocy kreacji; twierdził, że jeśli nie jest możliwe dokonanie ofiary z człowieka (tj. z jego esencji, nasienia), należy wówczas złożyć ofiarę ze zwierzęcia; wybrane do tego celu zwierzę musi być ciepłokrwiste, całkowicie zdrowe i niezbyt duże (z powodu ilości energii, która zostaje wydzielona w czasie ceremonii).
W 1905 odbył podróż do Chin, gdzie studiował Yijing – starochińską Księgę Przemian. Po powrocie do Liverpoolu, 2 czerwca 1906 dotarły do niego wieści o śmierci jego pierwszego dziecka. W listopadzie 1909 roku rozwiódł się z walczącą ze swoim alkoholizmem Rose. Rose otrzymała prawo do opieki nad ich drugą córką, Lolą Zazą.
Po wojnie, w 1920 roku, wraz ze swoimi Szkarłatnymi Kobietami, trójką dzieci oraz uczniami przeniósł swą siedzibę do farmy w Cefalu na Sycylii, nazywanej odtąd Opactwem Thelemy lub Opactwem Siły Woli. Mieszkańcy opactwa spędzali czas na naukowych badaniach nad wpływem rytuału, praktyk jogicznych, medytacyjnych oraz magii seksualnej i narkotyków, na ludzki umysł. W tym czasie pisał też autobiografię The Confessions. Ściany budynków, w których zamieszkiwał, pokrył malowidłami o tematyce seksualnej i demonologicznej. Najbardziej znanymi malowidłami są te z komnaty koszmarów, w której, będąc pod wpływem narkotyków, można było zmierzyć, oczyścić się i nauczyć kontrolować obszary umysłu zdominowane przez strach.
W roku 1923, najprawdopodobniej na skutek zatrucia wypitą wbrew ostrzeżeniom Crowleya, skażoną wodą z miejscowej studni, zmarł jeden z jego uczniów. Żona zmarłego powróciła do Anglii i opisała w prasie bulwersujące szczegóły z życia Crowleya, posługując się przy tym wieloma nieprawdziwymi sensacjami. W kwietniu 1923 policja, na rozkaz Benita Mussoliniego, usunęła Crowleya z Włoch. Przeniósł się on do Tunisu. Stamtąd wyruszył na „tułaczkę” po Europie (bezskutecznie starał się o wydanie autohagiografii). W 1929 został usunięty z Francji. Podczas procesu w Londynie (10 kwietnia 1934), który Crowley wytoczył aktorce Ninie Hamnett za to, że oświadczyła, iż zajmuje się on czarną magią (proces ten przegrał), sędzia powiedział: „Nigdy nie słuchałem rzeczy równie przerażających, odrażających i bluźnierczych jak słowa tego człowieka, który usiłuje się zaprezentować przed nami jako największy żyjący poeta”.
W 1929 w Lipsku ożenił się z Marią Ferrari de Miramar[8].
W ostatnim okresie życia wiele czasu poświęcił na spisywanie swoich doświadczeń magicznych, czego owocem była m.in. Księga Thotha (1944) oraz słynna talia tarota, Tarot Thota (Thoth Tarot), wykonana przez brytyjską malarkę Friedę Harris.
Często wspomina się o uzależnieniu Crowleya od heroiny, jedynego dostępnego wówczas skutecznego leku przeciw astmie, na którą cierpiał. Odstawił on ją natychmiast po wielu latach stosowania, gdy pojawił się inny skuteczny, niemiecki lek, przeciwko tej przypadłości[potrzebny przypis]. Zmarł w nadmorskiej miejscowości Hastings 1 grudnia 1947 roku. Według jednej z różnych wersji opisujących okoliczności śmierci Crowleya – podanej przez Johna Symondsa w The Great Beast – ostatnie słowa, które wypowiedział, brzmiały: „Jestem zakłopotany”[9]. Cztery dni później w krematorium w Brighton odbył się „Ostatni Rytuał” zorganizowany przez przyjaciół Crowleya.
Poglądy i thelema
Głównymi hasłami mistycznej filozofii-religii jaką stworzył, znanej jako thelema, zapisanymi w Liber AL vel Legis, były:
Każdy mężczyzna i każda kobieta to gwiazda. (I:3)[10]
Czyń wedle swej woli będzie całym Prawem. (I:40)[10]
Miłość jest prawem, miłość podług woli. (I:57)[10]
Nie ma prawa poza Czyń wedle swej woli. (III:60)[10]
Thelema bywa rozumiana jako zachęta do robienia tego, co się chce. Crowley wyraźnie w swoich pracach tłumaczył, iż nie powinno się w ten sposób jej pojmować. Przez słowo „wola” rozumiał pewien cel (to, co w innych systemach nazywane jest geniuszem, kamieniem filozoficznym, summum bonum, czyli Wiedzą Świętego Anioła Stróża) w życiu człowieka, który powinien przez niego zostać odkryty, a gdy to się stanie powinno się zgodnie z nim żyć:
Takoż i ty cały; nie masz żadnego prawa poza czynieniem swej woli. Czyń tak, a nikt nie powie nie. Albowiem czysta wola, nieukojona celem, wolna od żądzy wyniku, jest na każdy sposób doskonała. (AL I:42-44)[10]
Zgodnie z jego naukami człowiek żyjący zgodnie ze swoją wolą nie napotka w życiu żadnych przeciwieństw, i z łatwością wolę tę będzie mógł wypełnić, bez obaw, że może się to kłócić z wolą innych; albowiem jeśli on znajdzie się we właściwym dla siebie miejscu, inni ponoszą winę za wchodzenie mu w drogę:
Bądź silny, o człecze! pożądaj, raduj się wszelkimi rzeczami zmysłu i zachwytu i nie obawiaj się, iż jakiś Bóg za to cię odrzuci. (AL II:22)[10]
Każdą zmianę można wywołać przez zastosowanie właściwej siły, gdyż wszechświat jest powiązany wewnętrznie i doskonale zrównoważony.
Crowley twierdził, że prawdziwe odrodzenie magii nastąpiło właśnie 8, 9 i 10 kwietnia 1904 roku, kiedy to zgodnie z instrukcjami Rose spisywał Liber AL vel Legis. Zainicjowanie tego okultystycznego prądu wywołało wir, bóle porodowe nowego eonu, a kres starego (Równonoc Bogów). Zdarzenie takie pojawia się w odstępach mniej więcej 2000 lat. W Liber AL vel LegisAiwass uznał Crowleya za „logos nowej ery Horusa”.
Według Crowleya, ludzkość ma za sobą dwa eony: Eon Izydy i Eon Ozyrysa. Eon Izydy stanowił okres, w którym ludzie żyli zgodnie z rytmem natury, na Ziemi panował matriarchat, wierzono, że wszystkim kieruje przeznaczenie. Był to czas niewinności, ale i nieświadomości. Tę niewinność ludzkość utraciła wraz z nadejściem Eonu Ozyrysa, kiedy to patriarchalne struktury zaprowadziły przymus i prawo. Eon Ozyrysa to dyktatura świadomości, która tłumi ludzkie popędy i ustanawia konflikt między ludzkością a światem natury. Eon Ozyrysa to wreszcie wiek wielkich monoteistycznych religii, podpierających struktury państwowe. Crowley twierdził, że w naszym stuleciu rozpocznie się okres przechodzenia do kolejnego Eonu – Eonu Horusa. Nowy Eon narodzi się w bólu i cierpieniach, gdyż ludzkość będzie musiała porzucić dogmaty, z których budowała swoją rzeczywistość. W Eonie Horusa znikną struktury dominacji, matriarchalne i patriarchalne. Każdy przejmie odpowiedzialność za własne życie. Kobiety odnajdą mężczyznę w sobie i mężczyźni odnajdą kobietę w sobie. Ciało znowu stanie się całością. Crowley, jako Bestia (Słońce, 666, męska zasada, Logos, Wola), miał dążyć do świętego zjednoczenia z żeńską zasadą, „nierządnicą Babilonu”[11].
Współcześnie ateistyczny nurt satanizmu laveyańskiego, oraz po części Kościół Szatana bazują na filozofii Crowleya. Podobnie do inspiracji jego naukami przyznają się prawie wszyscy współcześni okultyści. Crowley odrzucał religię chrześcijańską w całości, włącznie z wiarą w Złego tak samo jak współcześni sataniści, odrzucający istnienie takich bytów jak Bóg i szatan (wyjątek stanowi tu grupa satanistów zrzeszona wokół Kościoła Szatana). Związek ten wyraźnie odwierciedla satanistyczne motto "Człowiek jest zwierzęciem, które powinno zerwać z głupotą i hipokryzją oraz zacząć żyć pełnią własnego życia". Nazywał się apokaliptyczną Bestią, ze względu na wpływ jaki Apokalipsa Św. Jana wywarła na jego życie w dzieciństwie (patrz życiorys). Według słów Lona Milo DuQuette’a, Aleister Crowley „uwielbiał posługiwać się dzikim, bluźnierczym słownictwem do przekazywania absolutnie wzniosłych duchowych koncepcji”[12].
W Bestii widział symbol osoby, która doprowadzi do końca świata chrześcijańskiego (przez co rozumiał zacofanie, bezkrytyczną wiarę w Kościół i jego negatywne cechy), zaś pomoże w stworzeniu nowego, lepszego świata, symbolizowanego przez Horusa (a później Maat).
Aleister Crowley uważał, że demony są nieznanymi fragmentami naszych umysłów. Nie uważał ich za osobne byty. W 1899 roku, wspólnie z Georgiem Cecilem Jonesemewokował ducha Buera (który zajmuje się uzdrawianiem), gdyż potrzebował pomocy dla chorego na astmę przyjaciela, Allana Bennetta. Ponoć udało im się to, mimo niezachowania całkowitej czystości. Nie uzyskali bezpośredniego polepszenia zdrowia u przyjaciela, jednakże zdobyli pieniądze, dzięki którym Bennett wyjechał na Cejlon. Tam, dzięki cieplejszemu klimatowi, jego stan się poprawił.
W 1904 roku ukazała się książka The Goetia: The Lesser Key of Solomon the King (Clavicula Salomonis Regis), mająca być, przetłumaczoną przez S.L.M. Mathersa i opracowaną przez Crowleya, pierwszą częścią Lemegetonu – Sztuką Goecji. Jest to najpopularniejsze, jak do tej pory, opracowanie tego grymuaru. W Polsce ukazało się ono jako Goecja według Aleistera Crowleya (2000 r.).
Przekład Liber AL vel Legis bywa także zamieszczany w innych książkach, jako ich uzupełnienie. W szczególności, treść i faksymile oryginału stanowią część Świętych ksiąg thelemy
–
List do Henryego Forda
A Letter to Henry Ford
Lashtal Press, 2018[13], tłum. Krzysztof Azarewicz
150 CL (150)
Lege Libellvm, DeDe Lege Libellvm
Lege Libellvm, DeDe Lege Libellvm
Wyd. polska sekcja O.T.O., 2013, dystryb. Lashtal Press
esej na temat czterech głównych filarów Prawa thelemy: Wolności, Miłości, Życia i Światła
101 CI (101)
List otwarty do tych, którzy pragną wstąpić do Zakonu
Open Letter to those who may wishAn Open Letter to those who may wish to join the Order
Wydawnictwo Academia Masonica (polska sekcja Ordo Templi Orientis), 2010, Frater Akhem Sekher (tłum.)
–
Magija bez łez
Magick Without Tears
brak
4.3 IV (4)
Magija w teorii i praktyce
Book Four 3Book Four (Liber ABA): Part III. Magick in Theory and Practice
Wydawnictwo EJB, Kraków 1998/1999, Dariusz Misiuna (tłum.)[18]
Angeles Arrien – Aleister Crowley: Wielka księga Tarota Crowley’a (pisownia oryginalna) (książka oraz 78 kart), wyd. Synergie Polska, ok. 2010, ISBN 978-80-7370-178-9 (karty ISBN 978-80-7370-146-8)[21] – interpretacja własna autorki książki w oderwaniu od wizji Crowleya
Aldona i Jacek Mirońscy: Tarot terapeutyczny, wyd. Studio Astropsychologii, Białystok 2003, ISBN 83-7377-061-5
Jimmy Page był odpowiedzialnym za wniesienie aury okultyzmu do zespołu Led Zeppelin. W 1971 roku zakupił posiadłość po Crowleyu, przy okazji wydania Led Zeppelin III umieścił w matrycy niektórych tłoczeń płyty wyrażenia Do what thou wilt. Fraza pochodziła z Thelemy Crowleya i stanowiła fragment większej całości, tj.: „Czyń wedle swej woli będzie całym Prawem”[24].
Podczas koncertów jako element scenografii zespół Behemoth wykorzystuje umieszczony na statywie Heksagram Thelemy autorstwa Aleistera Crowleya[26].
Zespół Fields of the Nephilim w utworze At the gates of silent memory z albumu Elizium wykorzystał fragment zapisu głosu Aleistera Crowleya. Crowley recytuje fragmenty swojego poematu „At Sea”, jego głos został nagrany w 1920 roku[27].
↑Kaczynski, Richard (2010). Perdurabo: The Life of Aleister Crowley (wyd. poprawione i rozszerzone). Berkeley, Kalifornia: North Atlantic Books. ISBN 978-1-55643-899-8
↑GordanG.DurdjevicGordanG., The Great Beast as a Tantric Hero, Sketch of Crowley's early biography w książce Aleister Crowley and Western Esotericism red. Henrik Bogdan, Martin P. Starr , Oxford University Press, 2012. Brak numerów stron w książce
↑Rozdział XII. O ofierze krwi i sprawach pokrewnych. W: Aleister Crowley: Magija w teorii i praktyce. Marek Uniejski (tłum.). Katowice: Wydawnictwo „KOS”, wrzesień 2003, s. 107. ISBN 83-86757-57-4.
↑ abcdefLiber AL vel Legis Sub Figura CCXX. W: ΘΕΛΗΜΑ: Święte księgi thelemy. Krzysztof Azarewicz (tłum.). Gdynia – Londyn: Lashtal Press, 2009, s. 137-157.
↑ksiądz Władysław Kowalak. Satanizm. „Nurt SVD”. 4/1997.brak numeru strony
↑Rozdział 11: Święty Anioł Stróż. W: Lon Milo DuQuette: Tarot Thota. Klucz do zrozumienia. Dariusz Misiuna (tłum.). Warszawa: Okultura, 2010, s. 106, seria: Corpus Hermeticum. ISBN 978-83-88922-25-1.
