Estradiol
Estradiol
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC )
(17β)-estra-1,3,5(10)-trieno-3,17-diol
Inne nazwy i oznaczenia
farm.
łac. estradioli benzoas , estradioli valeras , estradiolum hemihydricum
inne
17β-estradiol, E2
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny
C18 H24 O2
Masa molowa
272,38 g/mol
Wygląd
bezbarwne kryształy[1] lub biały proszek[2]
Identyfikacja
Numer CAS
50-28-2 57-91-0 (racemat)50-50-0 (benzoesan)979-32-8 (walerianian)
PubChem
5757
DrugBank
DB00783
SMILES
CC12CCC3C(C1CCC2O)CCC4=C3C=CC(=C4)O
InChI
InChI=1S/C18H24O2/c1-18-9-8-14-13-5-3-12(19)10-11(13)2-4-15(14)16(18)6-7-17(18)20/h3,5,10,14-17,19-20H,2,4,6-9H2,1H3/t14-,15-,16+,17+,18+/m1/s1
InChIKey
VOXZDWNPVJITMN-ZBRFXRBCSA-N
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotycząstanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC
G03AA17 , G03CA03 , G03CA53 , H01CC54
Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania
doustnie, transdermalnie, domięśniowo, dopochwowo
Estradiol , E2 (łac. estradiolum ) – organiczny związek chemiczny , sterydowy hormon płciowy . Jest podstawowym, naturalnym estrogenem . Z chemicznego punktu widzenia jest steroidem , pochodną estranu .
Odpowiedzialny za rozwój żeńskich narządów rozrodczych, rozrost błony śluzowej macicy , reguluje cykl płciowy i ma wpływ na zachowanie seksualne. W fazie pęcherzykowej wytwarzany jest głównie w jajnikach przez wzrastające pęcherzyki Graafa . W fazie ciałka żółtego wydzielany w bardzo niewielkiej ilości przez ciałko żółte. Produkowany jest także w korze nadnerczy , a podczas ciąży w łożysku .
Działania estradiolu w układzie rozrodczym
Srom – rozwój warg sromowych większych i mniejszych , duże stężenia tego hormonu powodują brunatne przebarwienie warg sromowych.
Pochwa – dojrzewanie komórek nabłonka pochwy, pobudzenie w nich podziałów komórkowych, zwiększenie złuszczania komórek kwasochłonnych, zmiana kwasowości środowiska pochwy (niższe pH).
Szyjka macicy – relaksacja włókien mięśniowych i rozszerzenie kanału szyjki macicy, śluz szyjkowy staje się przejrzysty i rozciągliwy (krystalizuje się na kształt paproci), wzrasta zawartość soli nieorganicznych w śluzie.
Endometrium – rozrost błony śluzowej.
Myometrium – przerost (hipertrofia) istniejących włókien mięśniowych i tworzenie nowych (hiperplazja ), przekrwienie warstwy mięśniowej, zwiększenie pobudliwości skurczowej macicy.
Jajowód – pobudzenie nabłonka migawkowego do wzrostu, zwiększenie perystaltyki jajowodów.
Jajniki – rozwój i dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych, synteza receptorów dla LH i FSH w komórkach pęcherzyków.
Gruczoł mlekowy – rozrost podścieliska (tkanki łącznej włóknistej i tkanki tłuszczowej), pobudzenie rozrostu komórek pęcherzyków i przewodów wyprowadzających.
Działania estradiolu poza układem rozrodczym
Preparaty proste
Estrofem – 2 mg, tabletki powlekane (Novo Nordisk )
Estrofem mite – 1 mg, tabletki powlekane (Novo Nordisk)
Lek Estrofem jest przeznaczony do stosowania wyłącznie u kobiet po menopauzie. Jednocześnie jest używany w hormonalnej terapii zastępczej. W przypadku stwierdzenia ciąży w okresie stosowania leku, należy natychmiast przerwać leczenie i skontaktować się z lekarzem. Kategoria X – nie stosować w ciąży i okresie karmienia piersią [6] .
Przypisy
↑ a b Podręczny słownik chemiczny , Romuald R. Hassa (red.), Janusz J. Mrzigod (red.), Janusz J. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 122, ISBN 83-7183-240-0 .
↑ a b c beta -Estradiol [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, 27 kwietnia 2024, numer katalogowy: E8875 [dostęp 2024-09-14] . (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki )
↑ a b Farmakopea Polska X , Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych , 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
↑ a b Estradiol , [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2012-08-08] (ang. ) .
↑ Estradiol , [w:] DrugBank [online], University of Alberta , DB00783 (ang. ) .
↑ Estradiol , [w:] Indeks Leków MP, opis substancji, Medycyna Praktyczna .
G03 : Hormony płciowe i modulatory układu płciowego
G03A – Hormonalne środki antykoncepcyjne do stosowania wewnętrznego G03AA – Progestageny i estrogeny, dawki stałe (w połączeniach z estrogenem)
G03AB – Progestageny i estrogeny, preparaty sekwencyjne (w połączeniach z estrogenem)
G03AC – Progestageny
G03AD – Środki antykoncepcyjne stosowane w nagłych przypadkach
G03B – Androgeny G03BA – Pochodne 3-oksoandrostenu
G03BB – Pochodne 5-androstanonu
G03C – Estrogeny G03CA – Estrogeny naturalne i półsyntetyczne
G03CB – Estrogeny syntetyczne
G03CC – Estrogeny w połączeniach z innymi lekami
dienestrol
dietylostylbestrol
metalenestryl
estriol
estron
G03CX – Inne estrogeny
G03D – Progestageny G03DA – Pochodne pregnenu
G03DB – Pochodne pregnadienu
G03DC – Pochodne estrenu
G03E – Połączenia androgenów z żeńskimi hormonami płciowymi G03EA – Połączenia androgenów (z estrogenem)
G03EK – Połączenia androgenów i żeńskich hormonów płciowych z innymi lekami
G03F – Połączenia progestagenów z estrogenami G03FA – Połączenia progestagenów z estrogenem, dawki stałe
G03FB – Progestageny i estrogen, preparaty sekwencyjne
G03G – Gonadotropiny i inne leki pobudzające owulację G03GA – Gonadotropiny
G03GB – Syntetyczne leki pobudzające owulację
G03H – Antyandrogeny G03HA – Antyandrogeny
G03HB – Połączenia antyandrogenów z estrogenem
G03X – Inne hormony płciowe i modulatory ich wydzielania G03XA – Antygonadotropiny i związki podobne
G03XB – Antyprogestageny
G03XC – Selektywne modulatory receptora estrogenowego
G03XX – Inne hormony płciowe i modulatory ich wydzielania
H01 : Hormony podwzgórza i przysadki mózgowej oraz ich analogi
H01A – Hormony przedniego płata przysadki H01AA – Kortykotropina
H01AB – Tyreotropiny
H01AC – Somatotropina i jej analogi
H01AX – Inne hormony przedniego płata przysadki
H01B – Hormony tylnego płata przysadki H01BA – Wazopresyna i jej analogi
H01BB – Oksytocyna i jej analogi
H01C – Hormony podwzgórza