Discoglossus galganoi[1]
Capula, Nascetti, Lanza, Bullini & Crespo, 1985
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Rząd	płazy bezogonowe
Rodzina	ropuszkowate
Rodzaj	Discoglossus
Gatunek	Discoglossus galganoi
Synonimy
Discoglossus hispanicus Lataste, 1879[1] Discoglossus galganoi galganoi Capula, Nascetti, Lanza, Bullini & Crespo, 1985[1] Discoglossus jeanneae Busack, 1986[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
najmniejszej troski
Zasięg występowania
Powyższa mapa nie uwzględnia obszarów występowania D. jeannae, uważanego obecnie za podgatunek D. galganoi
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Discoglossus galganoi – gatunek płaza bezogonowego z rodziny ropuszkowatych (Alytidae). Występuje endemicznie na Półwyspie Iberyjskim, gdzie zasiedla obszary podmokłe. Dorasta do 8 cm długości i z wyglądu przypomina spokrewnioną ropuszkę krągłojęzyczną. Okres godowy trwa od października do późnego lata, a jaja składane są na dnie zbiornika wodnego lub przyczepiane do wodnej roślinności. Gatunek najmniejszej troski (LC) w związku z m.in. rozległym zasięgiem występowania i dużymi rozmiarami populacji.

Płaz ten dorasta do 4–8 cm długości^[4]. Z wyglądu bardzo podobny do spokrewnionej ropuszki krągłojęzycznej (Discoglossus pictus), od której różni się m.in. praktycznie niewidoczną błoną bębenkową, nieco szerszą głową oraz bardziej wydłużonym pyskiem^[5]. Występują trzy główne typy ubarwień: osobniki o jednolitym ubarwieniu, osobniki z dużymi ciemnymi kropkami mającymi jasne brzegi, oraz osobniki z widocznymi podłużnymi paskami. Źrenica ma kształt odwróconej kropli^[6].

Endemit. Do niedawna uważano, że występuje w całej Portugalii i w zachodniej części Hiszpanii, a od spokrewnionego taksonu Discoglossus jeanneae oddziela go hiszpańska rzeka Gwadalkivir na południu oraz słone jeziora w środkowej części Hiszpanii^[4]. W 2020 roku Dufrenses i inni dokonali analizy filogenetycznej tych dwóch taksonów i wykazali, że pomimo pewnych różnic genetycznych taksony te krzyżują się ze sobą w strefach kontaktu (ang. contact zones) rozciągających się na setki kilometrów, co sugeruje, że nie doszło między nimi do wytworzenia bariery reprodukcyjnej^[7]. Od tego czasu D. jeanneae traktowany jest przez większość herpetologów jako podgatunek D. galganoi^[7][8][3]. W związku z powyższym według IUCN obecny zasięg obejmuje również południową, wschodnią i północno-wschodnią część Hiszpanii. Płaz ten występuje na wysokości do 2050 m n.p.m. i zasiedla obszary podmokłe charakteryzujące się bujną roślinnością, takie jak wody stojące, górskie strumienie, wody brachiczne. Na lądzie D. galganoi spotykany jest na skałach granitowych, obszarach piaszczystych w pobliżu morza, otwartych przestrzeniach, łąkach czy chaszczach^[3].

Okres godowy trwa od października do późnego lata. Podczas całego okresu godowego samica może złożyć do 4900–5600 jaj. Samica kopuluje z wieloma samcami, a po każdej kopulacji składa od 20 do 50 jaj, które przyczepiane są pojedynczo lub w małych grupkach do dna zbiornika wodnego lub do wodnej roślinności. Jaja mają średnicę 1,5–2 mm, a do wyklucia kijanek dochodzi po 2–6 dniach, w zależności od temperatury. Nowo wyklute kijanki mierzą 3 mm długości, a do przeobrażenia dochodzi po 22–60 dniach, kiedy to długość kijanek wynosi 2,5–3,5 cm. Dojrzałość płciowa wśród samców osiągana jest w wieku 3–5 lat, a wśród samic w wieku około 4 lat. Długość życia wynosi około 9 lat^[6].

IUCN klasyfikuje D. galganoi jako gatunek najmniejszej troski (LC) w związku z rozległym zasięgiem, tolerancją na modyfikacje siedliska oraz dużymi rozmiarami populacji. W Hiszpanii jest to gatunek pospolity na większości jego obszaru występowania, a w Portugalii płaz ten jest lokalnie pospolity. Szacuje się natomiast, że populacja D. galganoi maleje, a niektóre odizolowane subpopulacje wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego mogły wyginąć^[3].

Gatunkowi temu zagrażać może rozwój rolnictwa i infrastruktury, zanieczyszczanie środowisk wodnych, introdukcja obcych gatunków ryb drapieżnych i skorupiaków (w szczególności raka luizjańskiego, Procamabrus clarkii), dezertyfikacja siedlisk w południowej Portugalii oraz powstawanie elektrowni wodnych w niektórych częściach Portugalii. Jednakowoż, obecnie płazowi temu nie zagraża najprawdopodobniej wyginięcie. D. galganoi występuje w hiszpańskich Parkach Narodowych Doñana, Atlantyckich Wysp Galicji, Sierra Nevada i Cabañeros. Wymieniony jest również w załączniku II konwencji berneńskiej oraz załączniku IV dyrektywy siedliskowej Unii Europejskiej. Ponadto chroniony jest przez ustawodawstwo krajowe w Hiszpanii i znajduje się w hiszpańskiej czerwonej księdze^[3].