Diecezja pelplińska

Diecezja Pelplińska
Dioecesis Pelplinensis
Ilustracja
Bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP w Pelplinie
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Siedziba

Pelplin
ul. Bpa Dominika 11, 83–130 Pelplin

Data powołania

25 marca 1992

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Metropolia

Gdańska

Katedra

Pelplińska

Biskup diecezjalny

Ryszard Kasyna

Biskup pomocniczy

Arkadiusz Okroj

Dane statystyczne (2020[1])
Liczba wiernych

730 tys.

Liczba kapłanów
• w tym diecezjalnych
• w tym zakonnych

677
587
90

Liczba osób zakonnych

243
w tym zakonnic: 153

Liczba dekanatów

30

Liczba parafii

290

Powierzchnia

12 890 km²

Mapa
53°55′34″N 18°42′04″E/53,926111 18,701111
Strona internetowa

Diecezja pelplińska (łac. Dioecesis Pelplinensis; niem. Bistum Pelplin) – jedna z trzech diecezji obrządku łacińskiego metropolii gdańskiej w Polsce, historycznie nawiązująca do diecezji chełmińskiej erygowanej przez papieża Innocentego IV 29 lipca 1243[2]. 25 marca 1992 papież Jan Paweł II bullą Totus Tuus Poloniae populus zmienił nazwę diecezji chełmińskiej na pelplińską i włączył ją w skład nowo utworzonej metropolii gdańskiej. Zreorganizowana została również struktura diecezji. W jej skład weszła część dekanatów dawnej diecezji chełmińskiej, archidiecezji gnieźnieńskiej i diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Największym miastem diecezji jest Tczew.

Historia

 Osobny artykuł: Diecezja chełmińska.

Diecezja pelplińska historycznie nawiązuje do diecezji chełmińskiej, którą utworzono 29 lipca 1243. Przez prawie 580 lat stolicą diecezji była Chełmża. 16 lipca 1821 papież Pius VII bullą De salute animarum powiększył diecezję chełmińską i przeniósł jej stolicę z Chełmży do Pelplina. Już wcześniej biskupi rezydowali w Pelplinie, a w 1829 przeniesiono tu seminarium duchowne. Kolejnej przebudowy struktur diecezji dokonał 28 października 1925 bullą Vixdum Poloniae unitas papież Pius XI wytyczając nowe granice diecezji.

W okresie od 7 do 9 lipca 1959 w Pelplinie odbył się Synod Diecezji Chełmińskiej, natomiast 22 kwietnia 1960 erygowana została przez papieża Jan XXIII kapituła kolegiacka w Chełmnie. Od 23 października 1960 w diecezji odbywała się peregrynacja kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, która trwała do 29 października 1961. Po zakończeniu peregrynacji obraz Matki Boskiej Częstochowskiej przekazano w Chojnicach diecezji gorzowskiej. 1 listopada 1964 papież Paweł VI erygował kapitułę kolegiacką kamieńską.

25 marca 1992 bullą Totus Tuus Poloniae populus papież Jan Paweł II dokonał reorganizacji administracji Kościoła w Polsce. W jej wyniku diecezja chełmińska została przemianowana na diecezję pelplińską i zreorganizowana co do struktury. Weszła wraz z nowo powstałą diecezją toruńską w skład nowo utworzonej metropolii gdańskiej. W wyniku reorganizacji większość byłej diecezji (chełmińskiej) pozostała w diecezji pelplińskiej, a część włączono do diecezji toruńskiej (w której znalazła się między innymi była stolica diecezji Chełmża). Pierwszym biskupem pelplińskim mianowany został dotychczasowy biskup pomocniczy chełmiński Jan Bernard Szlaga, a biskupem pomocniczym przeniesiony z diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej biskup Piotr Krupa.

20 października 1992 erygowana została kapituła kolegiacka w Kartuzach, a 5 grudnia 1992 rozpoczęła się I sesja Diecezjalnego Synodu Plenarnego w Pelplinie. 11 marca 1993 papież Jan Paweł II nadał kościołowi pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach tytuł bazyliki mniejszej.

Historycznym wydarzeniem w dziejach diecezji była wizyta papieża Jana Pawła II w Pelplinie, która miała miejsce 6 czerwca 1999. Rok później, 6 czerwca 2000 zakończony został uroczyście I Synod Diecezjalny, a 18 października 2000 bp Jan Bernard Szlaga erygował kapitułę kolegiacką w Koronowie. 5 marca 2011 koronowska kolegiata pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny została ogłoszona przez papieża Benedykta XVI bazyliką mniejszą.

15 września 2011 papież Benedykt XVI przyjął rezygnację biskupa Piotra Krupy z urzędu biskupa pomocniczego w związku z osiągnięciem przez niego wieku emerytalnego. 24 marca 2012 mianował ks. Wiesława Śmigla biskupem pomocniczym diecezji. Sakrę biskupią ks. Wiesław Śmigiel przyjął w katedrze pelplińskiej 21 kwietnia 2012. Głównym konsekratorem był abp Sławoj Leszek Głódź, a współkonsekratorami abp Henryk Muszyński i bp Andrzej Suski. W konsekracji z powodu stanu zdrowia nie uczestniczył biskup pelpliński Jan Bernard Szlaga, który kilka dni później, 25 kwietnia 2012 zmarł w szpitalu. Na czas sedewakancji administratorem diecezji został bp Wiesław Śmigiel.

27 października 2012 Benedykt XVI mianował nowego biskupa diecezjalnego. Został nim dotychczasowy biskup pomocniczy archidiecezji gdańskiej Ryszard Kasyna. Nowy biskup kanonicznie objął diecezję 1 grudnia 2012, a tydzień później 8 grudnia 2012 odbył uroczysty ingres do katedry pelplińskiej. W 2017 roku bp. pomocniczy Wiesław Śmigiel został skierowany na stanowisko biskupa toruńskiego ze względu z rezygnacji bp. Andrzeja Suskiego ze stanowiska biskupa, który rok wcześniej osiągnął wiek emerytalny[3]. Przez półtora roku diecezja nie miała biskupa pomocniczego. W 2019 roku Franciszek skierował ks. kapelana Arkadiusza Okroja, proboszcza parafii św. Michała Archanioła w Kiełpinie, na stanowiska biskupa pomocniczego. Głównym konsekratorem był biskup diecezjalny pelpliński Ryszard Kasyna, zaś współkonsekratorami arcybiskup Salvatore Pennacchio, nuncjusz apostolski w Polsce i Wiesław Śmigiel, dawny biskup pomocniczy, ob. biskup toruński[4]. Jako zawołanie biskupie przyjął on słowa Euntes Evangelium praedicate (Idąc, głoście Ewangelię)[5].

8 października 2019 roku Sąd Apelacyjny w Gdańsku, wyrokiem prawomocnym, nakazał diecezji skierowanie przeprosin oraz partycypowanie w wypłacie odszkodowania w wysokości 400 tys. zł tytułem zadośćuczynienia na rzecz powoda, byłego ministranta, Marka Mielewczyka jednego z bohaterów filmu braci Sekielskich „Tylko nie mów nikomu”. Będąc ministrantem był molestowany przez wikarego z Kartuz. Finansowe zadośćuczynienie mają zapłacić wspólnie wikary, Parafia św. Kazimierza w Kartuzach i diecezja pelplińska[6].

Biskupi

 Osobny artykuł: Biskupi pelplińscy.
Ryszard Kasyna – biskup diecezjalny

Biskup diecezjalny

Biskup pomocniczy

Instytucje

Kapituły

  • Kapituła Katedralna Pelplińska przy Bazylice Katedralnej pw. Wniebowzięcia Największej Maryi Panny w Pelplinie;
  • Kapituła Kolegiacka Kamieńska przy parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Kamieniu Krajeńskim (erygowana 1 listopada 1964);
  • Kapituła Kolegiacka Kartuska przy parafii Wniebowzięcia NMP w Kartuzach (erygowana 20 października 1992);
  • Kapituła Kolegiacka Koronowska przy parafii Wniebowzięcia NMP w Koronowie (erygowana 18 października 2000).

Główna świątynia

Bazyliki mniejsze

Sanktuaria

Sanktuarium NMP Królowej Krajny
 Osobny artykuł: Szlak Sanktuariów Maryjnych Diecezji Pelplińskiej.

Kalwaria Wielewska

 Osobny artykuł: Kalwaria Wielewska.

Kolegiaty

Dekanaty

 Osobny artykuł: Dekanaty Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce.

Diecezja pelplińska składała się od 25 marca 1992 z dekanatów z dawnych diecezji: chełmińskiej, koszalińsko-kołobrzeskiej oraz z jednego dekanatu archidiecezji gnieźnieńskiej. 10 marca 2004 w związku z powstaniem diecezji bydgoskiej wyłączono z diecezji pelplińskiej kilka dekanatów i utworzono nowe. Obecne diecezja składa się z następujących dekanatów[7]:

Dekanat Dziekan
Dekanat Borzyszkowy ks. Marek Weltrowski
Dekanat Brusy ks. Andrzej Kubisz
Dekanat Bytów ks. Krzysztof Szary COr
Dekanat Chojnice ks. Jacek Dawidowski
Dekanat Czersk ks. Andrzej Wałdoch
Dekanat Człuchów ks. Grzegorz Rybicki
Dekanat Gniewino ks. Marian Miotk
Dekanat Gniew ks. Andrzej Ossowski
Dekanat Główczyce ks. Waldemar Pielecki
Dekanat Jeżewo ks. Krzysztof Ostasz
Dekanat Kamień Krajeński ks. Eugeniusz Pepliński
Dekanat Kartuzy ks. Piotr Krupiński
Dekanat Koronowo ks. Wiesław Wiśniewski
Dekanat Kościerzyna ks. Jan Ostrowski
Dekanat Lębork ks. Tadeusz Drobinski
Dekanat Lubiewo ks. Paweł Sitarek
Dekanat Nowe nad Wisłą ks. Grzegorz Kaiser
Dekanat Pelplin ks. Tadeusz Brzeziński
Dekanat Rytel ks. Jarosław Kaźmierczak
Dekanat Sierakowice ks. Piotr Grabowski
Dekanat Skarszewy ks. Ryszard Konefał
Dekanat Skórcz ks. Tomasz Patoka
Dekanat Starogard Gdański ks. Janusz Lipski
Dekanat Stężyca ks. Krzysztof Koch
Dekanat Świecie nad Wisłą ks. Mariusz Herold
Dekanat Tczew ks. Krzysztof Niemczyk
Dekanat Tuchola ks. Ireneusz Kalf
Dekanat Zblewo ks. Zenon Górecki
Dekanat Łeba ks. Zenon Myszk
Dekanat Łupawa ks. Piotr Czaja

Patroni

Pelplińscy Błogosławieni

Męczennicy z okresu II wojny światowej

Wśród 108 męczenników z okresu II wojny światowej, związanymi z ziemią pomorską i Kociewiem oraz diecezją pelplińską są:

a także wśród 11 męczennic z Nowogródka, mieszkanką ziemi kociewskiej i diecezji jest:

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Konferencja Episkopatu Polski, Informator 2020, Biblos 2020, ISBN 978-83-7793-714-3.
  2. ↑ Sekretarz Przewodniczącego KEP, Diecezja Pelplińska (Konferencja Episkopatu Polski) [online], episkopat.pl [dostęp 2017-12-27] (pol.).
  3. ↑ Wiesław Śmigiel biskupem toruńskim. kfp.pl. [dostęp 2017-11-11]. (pol.).
  4. ↑ Bp Arkadiusz Okroj przyjął święcenia biskupie w Pelplinie. radioglos.pl. [dostęp 2019-08-16]. (pol.).
  5. ↑ Seweryn Sildatk, Biskup Pomocniczy – Diecezja Pelplińska [online], diecezja-pelplin.pl [dostęp 2019-08-16] (pol.).
  6. ↑ Joanna Podgórska, Zasada „z Kościołem nie wygrasz” przestaje w Polsce działać [online], polityka.pl [dostęp 2020-08-16] (pol.).
  7. ↑ Dekanaty – Diecezja Pelplińska. diecezja-pelplin.pl. [dostęp 2019-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-28)]. (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Biskupi pelplińscy
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
Dekanaty diecezji pelplińskiej
Diecezje metropolii gdańskiej
Diecezje katolickie w Polsce
rzymskokatolickie
archidiecezje
diecezje
greckokatolickie
archieparchie
eparchie

Read other articles:

Totemisme

Emblem orang Anishinaabe yang memiliki keyakinan atau agama dengan prinsip totemisme Totemisme adalah istilah menunjuk pada suatu kepercayaan atau agama yang hidup pada sebuah komunitas atau organisasi yang mempercayai adanya daya atau sifat ilahi yang dikandung sebuah benda atau makhluk hidup selain manusia.[1] Totemisme identik dengan agama yang hidup pada peradaban kuno, misalnya peradaban bangsa Indian (daratan Amerika), Cippewa, atau Ojibwa di Amerika Utara.[1] Deskripsi ...

 

Marston Mat

Pilot AS sedang berdiskusi sambil berjalan. Kedua pilot ini maupun pesawat tempur P-51 Mustang di belakang berada di atas Marston Mat. Marston Mat (Keset Marston) atau pierced steel planking/perforated steel planking (PSP), adalah salah satu bahan standar untuk membuat lapisan baja berlubang yang berfungsi sebagai alas atau keset. Bahan ini dikembagkan oleh Amerika Serikat sebelum Perang Dunia II dan digunakan untuk membangun landasan pacu dan lapangan terbang sementara dengan cepat. Nama Mar...

 

Alaska Peninsula

Peninsula extending towards the Aleutian Islands in Southwest Alaska, United States This article is about a region in Southwest Alaska. For the entire state, see Alaska. Map of Alaska Peninsula Volcanoes on the Alaska Peninsula Peulik Volcano and cottongrass meadow The Alaska Peninsula[1] (also called Aleut Peninsula[2] or Aleutian Peninsula,[3] Aleut: Alasxix̂; Sugpiaq: Aluuwiq, Al'uwiq) is a peninsula extending about 497 mi (800 km) to the southwest from t...

Élections législatives de 1958 dans la Haute-Vienne

1956 1962 Élections législatives de 1958 dans la Haute-Vienne 3 sièges de députés à l'Assemblée nationale 23 et 30 novembre 1958 Corps électoral et résultats Inscrits 228 029 Votants au 1er tour 167 823   73,60 %  6,6 Votes exprimés au 1er tour 161 010 Votants au 2d tour 103 533   69,71 % Votes exprimés au 2d tour 99 707 Section française de l'Internationale ouvrière Voix au 1er tour 80 265 49,85 %  Voix au 2...

 

Ellesmere Island

Island of the Arctic Archipelago in Nunavut, Canada Ellesmere IslandNative name: Umingmak NunaTundra in Quttinirpaaq National ParkEllesmere IslandShow map of NunavutEllesmere IslandShow map of CanadaGeographyLocationNorthern CanadaCoordinates79°50′N 78°00′W / 79.833°N 78.000°W / 79.833; -78.000 (Ellesmere Island)[1]ArchipelagoQueen Elizabeth IslandsArea196,236 km2 (75,767 sq mi)Area rank10thLength830 km (516 mi)Width645&...

 

فالوريا لا بونا

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (مايو 2014) فالوريا لا بونا    شعار الاسم الرسمي Valoria la Buena, Spain   الإحداثيات 41°48′00″N 4°31′55″W / 41.8°N 4.5319444444444°W / 41.8; -4.5319444444444  [1] تقسيم إداري  بلد...

Panel Antarpemerintah tentang Perubahan Iklim

Intergovernmental Panel on Climate ChangeSingkatanIPCCTanggal pendirian1988; 36 tahun lalu (1988)TipePanelKantor pusatGeneva, SwitzerlandChairHoesung LeeOrganisasi indukWorld Meteorological OrganizationUnited Nations Environment ProgrammeSitus webwww.ipcc.ch Panel Antarpemerintah tentang Perubahan Iklim (dalam bahasa Inggris Intergovernmental Panel on Climate Change; IPCC) adalah suatu organisasi antarpemerintah ilmiah yang terdiri dari para ilmuwan dari seluruh dunia untuk memajukan pen...

 

2020 United States presidential election in Utah

Election in UtahMain article: 2020 United States presidential election 2020 United States presidential election in Utah ← 2016 November 3, 2020 2024 → Turnout69.17% (of registered voters) [1]   Nominee Donald Trump Joe Biden Party Republican Democratic Home state Florida Delaware Running mate Mike Pence Kamala Harris Electoral vote 6 0 Popular vote 865,140 560,282 Percentage 58.13% 37.65% County Results Precinct Results Trump   ...

 

Wikipédia:Wikipédia est une encyclopédie

Cette page expose un des cinq principes fondateurs qui définissent la nature de Wikipédia. Ces principes, communs à toutes les éditions linguistiques de Wikipédia, constituent le fondement intangible du projet. Ils priment sur les règles et recommandations adoptées par la communauté des contributeurs. Bien qu’il soit possible de modifier cette page, il est vivement conseillé d’utiliser la page de discussion avant toute intervention, même mineure. Raccourcis [+] WP:PWP:PF1WP:1e...

Sentier de grande randonnée 341

Cet article est une ébauche concernant un sentier de randonnée et la Bretagne. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. GR 341Le Rocher du Diable (GR 341, rive droite de la ria du Blavet en Lanester).LocalisationLocalisation  FranceDésignationAutre nom De Lanester au lac de GuerlédanType sentier de grande randonnéeTracéPoint de départ Lanester (Morbihan) Lac de Guerlédan (Côtes d'Armor)Extr�...

 

Parenchima

Questa voce o sezione sugli argomenti anatomia vegetale e istologia non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Il parènchima (dal greco παρά, parà, oltre, ἔγχυμα, ènchuma, abbondanza di umore), in anatomia, è il tessuto che esplica le funzioni vitali specifiche di un organo; in botanica, tessuto vegetale formato da cellule che esplica...

 

Daftar maskapai penerbangan Zimbabwe

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Desember 2023. Ini adalah daftar maskapai penerbangan yang saat ini beroperasi di Zimbabwe. Maskapai penerbangan ICAO IATA Tanda panggil Mulaiberoperasi Air Zimbabwe AZW UM AIR ZIMBABWE Avient Aviation SMJ - AVAVIA Great Plains airlines - ZO - Lihat pula Daftar mask...

Голубянки

Голубянки Самец голубянки икар Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ПервичноротыеБез ранга:ЛиняющиеБез ранга:PanarthropodaТип:ЧленистоногиеПодтип:ТрахейнодышащиеНадкласс:ШестиногиеКласс...

 

Oubritenga Province

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Oubritenga Province – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (January 2021) (Learn how and when to remove this message) Province in Plateau-Central Region, Burkina FasoOubritengaProvinceLocation in Burkina FasoProvincial map of its departmentsCountry ...

 

Державний комітет телебачення і радіомовлення України

Державний комітет телебачення і радіомовлення України (Держкомтелерадіо) Приміщення комітетуЗагальна інформаціяКраїна  УкраїнаДата створення 2003Керівне відомство Кабінет Міністрів УкраїниРічний бюджет 1 964 898 500 ₴[1]Голова Олег НаливайкоПідвідомчі ор...

拉米兹·阿利雅

拉米兹·阿利雅Ramiz Alia第1任阿尔巴尼亚總統任期1991年4月30日—1992年4月9日继任萨利·贝里沙阿尔巴尼亚人民议会主席团主席任期1982年11月22日—1991年4月30日前任哈奇·列希继任转任总统阿尔巴尼亚劳动党第一书记任期1985年4月13日—1991年5月4日前任恩维尔·霍查继任无（政党解散） 个人资料出生(1925-10-18)1925年10月18日 阿尔巴尼亚斯库台逝世2011年10月17日(2011歲—10—17)（85�...

 

哈萨克斯坦总统

此条目序言章节没有充分总结全文内容要点。 (2019年3月21日)请考虑扩充序言，清晰概述条目所有重點。请在条目的讨论页讨论此问题。 哈萨克斯坦總統哈薩克總統旗現任Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев卡瑟姆若马尔特·托卡耶夫自2019年3月20日在任任期7年首任努尔苏丹·纳扎尔巴耶夫设立1990年4月24日（哈薩克蘇維埃社會主義共和國總統） 哈萨克斯坦 哈萨克斯坦政府...

 

Thor-Delta

Expendable Rocket developed by USA during the Cold War to launch satellites Thor 320 Delta 9 rocket with UK first satellite Ariel 1, 26 April 1962FunctionExpendable launch systemCountry of originUnited StatesLaunch historyStatusRetiredLaunch sitesCape Canaveral, LC-17Total launches12Success(es)11Failure(s)1First flight13 May 1960Last flight18 September 1962[edit on Wikidata] The Thor-Delta, also known as Delta DM-19 or just Delta was an early American expendable launch system used for 12 ...

Solwezi

Zambian town Town in North-Western Province, ZambiaSolweziTown SealSolweziLocation in ZambiaCoordinates: 12°08′36″S 26°23′09″E / 12.14333°S 26.38583°E / -12.14333; 26.38583Country ZambiaProvinceNorth-Western ProvinceDistrictSolwezi DistrictElevation1,397 m (4,583 ft)Population (2010 Census) • Total90,856Time zoneUTC+2 (CAT)ClimateCwb Solwezi is a town in Zambia. It is the provincial capital of the mineral-rich North-Western Provin...

 

Paire de bases

Paire de base GC avec ses 3 liaisons hydrogène intermoléculaires Paire de base AT avec ses 2 liaisons hydrogène intermoléculaires Les paires de bases (en gris clair) relient les deux brins de l'ADN (en gris foncé) Une paire de bases (pb) est l'appariement de deux bases nucléiques situées sur deux brins complémentaires d'ADN ou ARN. Cet appariement est effectué par des ponts hydrogène. Il y a quatre types de bases nucléiques : adénine (A), thymine (T), cytosine (C) et guanine ...