Dialekt szumadyjsko-wojwodiński^[1] (serb.-chorw. šumadijsko-vojvođanski dijalekt^[2]) – dialekt sztokawski należący do grupy nowosztokawskich^[2], używany w Wojwodinie (Baczka, Banat, Srem) i w północno-zachodniej Serbii Centralnej (Szumadii) po Kraljevo. Oprócz tego używany jest w izolowanych punktach w Slawonii, w Rumunii nad rzeką Maruszą a także na Węgrzech w koloniach sztokawskich w pobliżu Budapesztu^[3].

Do cech fonetycznych dialektu szumadyjsko-wojwodińskiego należą:

• nowosztokawska akcentuacja, charakteryzująca się na ogół cofnięciem miejsca akcentu o jedną sylabę^[1],
• niejednolita tendencja do skracania samogłosek długich, np. râdim, sȅje zamiast râdīm, sȅjē^[1],
• zastępstwo prasłowiańskiego *ě przez e (ekawica), np. sténa, mȅsto, choć z licznymi ikawizmamami, np. gńízdo, sìkira, viditi, lètiti, divojka^[4], liczne ikawizmy są też w końcówkach, jak np. slàbiji, nísam, dȉ, nigdȉ, mèni, tèbi, dòbrīma^[5],
• zanik fonemu *χ, np. vȑ, kòžu, strâ zamiast vȑh, kòžuh, strâh^[6],
• fonem f na ogół zostaje zastąpiony przez v^[7],

Spośród zmian w morfologii należy wymienić:

• rozszerzone użycie końcówki -du i -u w 3. os. l. mn. czasu teraźniejszego, np. bežídu, môradu, ukrádedu, túčedu se, slȕšu, zàpēvu, prežívu^[8],
• w Szumadii żywe użycie aorystu, zaś w Wojwodinie zanik odmiany przez osoby i formy typu mî òdoše^[8],
• zanik imperfektu^[6],
• upowszechnienie pochodzącej z narzędnika do celownika i miejscownika końcówki -im, np. o tim, na dr̀venim plùgu, kâžem òvīm drûgu zamiast literackich o tome, na drvenom plugu, kažem ovome drugu^[6].

Gwary południowej części obszaru dialektalnego (Szumadii) są dość niejednolite, nawiązują do pobliskich gwar kosowsko-resawskich i wschodniohercegowińskich, jednak gwary Wojwodiny dzielą szereg wspólnych cech^[9], do których należą:

• tendencja do zamkniętej wymowy długich e i o, co nieraz powoduje ich dyftongizację do i̯e, ûo, np. dẹ́te, šîest, mûoj < psł. *dětę, *šestь, *mojь^[9],
• z drugiej strony tendencja do szerokiej wymowy krótkich e i o, np. dè^aca, dȍasta^[9],
• liczne archaizmy deklinacyjne, jak formy narzędnika typu s vòlovi czy miejscownika typu po lìvada, nà vrati (z regularnym zanikiem końcowego -χ)^[9],
• w słownictwie liczne germanizmy, szczególnie w dziedzinie kultury materialnej^[9], oprócz tego liczne pożyczki węgierskie, a w gwarach Banatu także rumuńskie^[10].

• Милош Окука: Српски дијалекти. Nowy Sad: Prometej, 2018. ISBN 978-86-515-1368-1. (serb.).
• Franciszek Sławski: Zarys dialektologii południowosłowiańskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962.