Chelonoidis niger hoodensis – podgatunek[1] żółwia słoniowego, gatunku żółwia z rodziny żółwi lądowych (Testudinidae). Występuje na wyspie Española (dawniej Hood) w archipelagu wysp Galapagos[2].
Żółw lądowy, dostosowany do żerowania na kaktusach i innych wysokich roślinach kserofitowych. Skorupa siodłowanego kształtu[2]. Długość karapaksu – u samców do około 97 cm, u samic do około 78 cm[3].
Dojrzałość płciową osiąga ok. 20 roku życia, dożywa ok. 60 lat. Zasiedla wyspę Española, zajmując ok. 10% powierzchni wyspy (6 km²). Kolejne 24 km² określa się jako terytorium zdatne do zasiedlenia przez tego żółwia. Gatunek krytycznie zagrożony wyginięciem, chroniony na podstawie krajowych przepisów, poprzez objęcie siedliska terenem Parku Narodowego Galapagos oraz poprzez uwzględnienie w załączniku I do konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem[2].
Występujące w przeszłości polowania na żółwie, a następnie sprowadzenie na wyspy kóz stały się główną przyczyną wymierania galapagoskich żółwi. Proces usuwania kóz na Españoli zakończono w 1978 r. Do 1960 r. na wyspie przetrwało 14 osobników żółwi (12 samic i dwa samce). Podgatunek objęto programem wspomaganego rozrodu, osobniki przeniesiono do centrum hodowlanego. W 1975 r. populację zasilił sprowadzony z zoo w San Diego osobnik nazwany Diego, który został ojcem przynajmniej 800 potomków, w związku z czym zaczął być nazywany przez pracowników przydomkiem „Super Diego”[4][5]. Na skutek interwencji populacja rośnie[4].
Do środowiska wypuszczono łącznie ponad 1900 osobników, z czego przeżyło ok. 50%. W 1990 r. zaobserwowano samodzielny rozród osobników reintrodukowanych. W 2010 r. całkowitą populację szacowano na ok. 800 osobników[2].
Na sąsiedniej wyspie Santa Fé wprowadzono program introdukcji żółwia tego podgatunku w miejsce wymarłego w połowie XIX w., nieopisanego naukowo gatunku, co ma zapewnić powrót do równowagi ekologicznej środowiska wyspy. Powodem wyboru Ch. niger hoodensis było najbliższe pokrewieństwo genetyczne i podobieństwo morfologiczne do oryginalnej populacji z wyspy Santa Fé. Populacja wprowadzona na tę wyspę stanowi także zabezpieczenie przed wyginięciem Ch. niger hoodensis w razie nieprzewidzianej katastrofy naturalnej na Españoli[2].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g P. Uetz & J. Hallermann: Chelonoidis niger (Quoy & Gaimard, 1824). The Reptile Database. [dostęp 2024-02-16]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Cayot i inni, Chelonoidis hoodensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2024-02-16] (ang.).
- ↑ Turtle Taxonomy WorkingT.T.W. Group Turtle Taxonomy WorkingT.T.W. i inni, Turtles of the World: Annotated Checklist and Atlas of Taxonomy, Synonymy, Distribution, and Conservation Status (9th Ed.), Chelonian Research Foundation & Turtle Conservancy, 2021, s. 270–271, DOI: 10.3854/crm.8.checklist.atlas.v9.2021, ISBN 978-0-9910368-3-7 [dostęp 2024-02-16] .
- ↑ a b Aleksander Gurgul: Samotna żółwica z Galapagos czeka na partnera. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2019-04-23. [dostęp 2019-04-24]. (pol.).
- ↑ Jorge Mancero: Super Diego the Second Most Famous Tortoise in Galapagos. Galapagos Cruises and Tours, 2011-10-21. [dostęp 2019-05-10]. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (
takson):
