PROFILPELAJAR.COM

Brzanka sumatrzańska
	Puntigrus tetrazona
	(Bleeker, 1855)
	; Rysunek z oryginalnego opisu Bleekera z 1855
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	karpiokształtne
Rodzina	karpiowate
Rodzaj	Puntigrus
Gatunek	brzanka sumatrzańska
Synonimy
	Capoeta tetrazona Bleeker, 1855; Systomus tetrazona (Bleeker, 1855); Barbus tetrazona (Bleeker, 1855); Barbus tetrazona tetrazona (Bleeker, 1855); Puntius tetrazona (Bleeker, 1855); Systomus (Capoeta) sumatranus Bleeker, 1860; Systomus (Capoeta) sumatrensis Bleeker, 1860;
	Capoeta tetrazona Bleeker, 1855; Systomus tetrazona (Bleeker, 1855); Barbus tetrazona (Bleeker, 1855); Barbus tetrazona tetrazona (Bleeker, 1855); Puntius tetrazona (Bleeker, 1855); Systomus (Capoeta) sumatranus Bleeker, 1860; Systomus (Capoeta) sumatrensis Bleeker, 1860;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Brzanka sumatrzańska^[2] (Puntigrus tetrazona^[3]) – gatunek słodkowodnej ryby karpiokształtnej z rodziny karpiowatych (Cyprinidae).

Taksonomia i nazewnictwo polskie

Gatunek opisany naukowo przez Pietera Bleekera w 1855 z Palembang (Sumatra Południowa), pod nazwą Capoeta tetrazona^[4]^[3]. W późniejszych pracach z 1860 roku Bleeker, z nieznanych powodów, użył dla tego gatunku nazw Systomus (Capoeta) sumatranus^[5] i Systomus (Capoeta) sumatrensis^[6] – obydwie zostały uznane przez późniejszych autorów za nazwy synonimiczne^[4]^[3]^[7]. W kolejnych latach gatunek był przenoszony do rodzajów: Puntius, Systomus oraz Puntigrus^[3]. W polskiej literaturze, najpierw w czasopiśmie Akwarium, został opisany pod nazwą zwyczajową brzanka z Sumatry^[8], a następnie brzanka sumatrzańska (jako Puntius tetrazona tetrazona^[2] i Barbus tetrazona tetrazona^[9]).

Opis

Występowanie: Borneo i Sumatra^[7].

Wielkość: Do 6 cm długości.

Wygląd: Boki ciała błyszczące, o żółtawozłocistym kolorze. Znajdują się na nich 4 pionowe, czarne pasy. W opisie gatunku Bleeker określił barwę płetw grzbietowej i brzusznych jako prawie całe czarne, z czerwoną podstawą i czerwono obrzeżone; pozostałe płetwy czerwone (łac.„pinnis dorsali et ventrali totis fere nigris basi tanturu rubris et rubro marginatis; pinnis ceteris pulchre rubris”)^[10]. W czasie odpoczynku ryby pochylają ciało pyskiem do dołu.

Hodowla: Brzanki nie są rybami trudnymi w hodowli, dlatego często polecane są początkującym akwarystom. Optimum termiczne to 20–26 °C, twardość wody powinna wynosić 2–10°n, pH 6,0–7,0. Akwarium powinno być spore – ryby powinny mieć swobodną przestrzeń do pływania, co najmniej 80x30x30 cm toni wodnej. W pozostałej części może być zarośnięte roślinami lub może być pozbawione roślin i przypominać biotop czarnych wód Sumatry. Brzanki są rybami stadnymi, towarzyskimi i ruchliwymi. Nie należy ich hodować wraz z rybami o długich i delikatnych płetwach.

Rozmnażanie: Ryba jajorodna. Samce są smuklejsze od samic, a czubek pyska i płetwy bardziej zaczerwienione. Brzanki należą do ryb rozrzucających ikrę. Rozmnażanie przeprowadza się w akwarium tarliskowym z dużą ilością roślin i miękką wodą, w temperaturze ok. 26 °C. Po tarle rodziców należy odłowić, ponieważ mogą zjadać ikrę (można zastosować siatkę osłaniającą dno zbiornika). Młode wykluwają się po 2–3 dniach. Należy je karmić pierwotniakami i drobnym planktonem.

Pokarm: Rureczniki, wazonkowce, oczliki, sałata, pokarmy firmowe.

Krytyka akwarystyczna

W źródłach internetowych sygnalizowane jest możliwe pomylenie w literaturze akwarystycznej gatunków P. tetrazona z P. anchisporus^[11].

Przypisy

↑ Puntigrus tetrazona, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Nazewnictwo ryb egzotycznych. „Akwarium”. 9–10 (1–2/70), 1970. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d Maurice Kottelat. The Fishes of the Inland Waters of Southeast Asia: A Catalogue and Core Bibliography of the Fishes Known to Occur in Freshwaters, Mangroves and Estuaries. „The Raffles Bulletin of Zoology”. Supplement 27, 22 listopada 2013. (ang.).
↑ ^a ^b W. N. Eschmeyer: Catalog of Fishes electronic version (3 Jan 2014). California Academy of Sciences. [dostęp 2014-01-14]. (ang.).
↑ Pieter Bleeker. De visschen van den Indischen Archipel, Beschreven en Toegelicht. Deel II. [Also:Ichthyologiae Archipelagi Indici Prodromus. „Acta Societatis Regiae Scientiarum Indo-Neêrlandicae”. 7, 1960.
↑ Pieter Bleeker. Achtste bijdrage tot de kennis der vischfauna van Sumatra (Visschen van Benkoelen, Priaman, Tandjong, Palembang en Djambi). „Acta Societatis Regiae Scientiarum Indo-Neêrlandicae”. 9, 1860.
↑ ^a ^b Systomus tetrazona. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 14 stycznia 2014]
↑ Zbigniew Trojanowski. Brzanka z Sumatry - Barbus / Puntius / Tetrazona / Blesker / 1855. „Akwarium”. 1, 1959.
↑ Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
↑ PieterP. Bleeker PieterP., Nalezingen op de vischfauna van Sumatra. Visschen van Lahat en Sibogha. Natuurkundig Tijdschrift voor Nederlandsch Indië, t. 9, 1855, s. 257-280 . (pdf)
↑ Jules "Killifish" Killi. „Brzanka sumatrzańska, Puntius tetrazona” – najbardziej pokrzywdzona ryba w historii akwarystyki, czyli ciąg dalszy „W krainie brzanek część 1”. „Krytyka @kwarystyczna”, 2013. (pol.). [http://krytykaakwarystyczna.wordpress.com/recenzje/brzanka-sumatrzanska-puntius-tetrazona/]