Batalion został sformowany w 1937 roku, w Zawierciu, w składzie Górnośląskiej Brygady ON. Wiosną 1939 roku został przeformowany na etat batalionu ON typ III. Jednostką administracyjną dla Zawierciańskiego batalionu ON był 11 pułk piechoty w Tarnowskich Górach. Jego dowódcą został mianowany mjr Rudolf Geyer. Ze względu na reorganizacje struktur ON na Śląsku, w batalionie ON „Zawiercie” nastąpiła zmiana terenu działania batalionu z dniem 2 sierpnia 1939 przeniesiono kompanię ON „Olkusz”, do formowanego batalionu ON „Olkusz” w jej miejsce sformowano nową kompanię ON „Łazy”[2].
W dniach 24-25 sierpnia 1939 roku, zgodnie z planem mobilizacyjnym „W”, skład osobowy Zawierciańskiego batalionu ON stał się zawiązkiem dla batalionu piechoty typu specjalnego nr 51, mobilizowanego w alarmie, w grupie jednostek oznaczonych kolorem niebieskim przez Komendę Rejonu Uzupełnień Zawiercie[1].
Baon piechoty nr 51 został włączony w skład 201 pułku piechoty jako jego I batalion.
Obsada personalna
Obsada personalna batalionu w marcu 1939 roku[3][a]:
lekarz – ppor. rez. lek. med. Kinowski (ppor. dr med. Tuora)
dowódca 1 kompanii strzeleckiej (dawniej ON „Zawiercie”) – kpt. Kazimierz Szczepaniak
dowódca 2 kompanii strzeleckiej (dawniej ON „Łazy”) – ppor. Anatol Garstka
dowódca 3 kompanii strzeleckiej (dawniej ON „Siewierz”) – kpt. Antoni Bulka
dowódca kompanii ckm – por. Fedorowicz (por. Adam Doboszyński)
Uwagi
↑Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[4].
↑ abcGwiazdką oznaczono oficera, który pełnił jednoczenie więcej niż jedną funkcję[5].
Kazimierz Pindel: Obrona Narodowa 1937-1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979. ISBN 83-11-06301-X. OCLC69279234.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
Piotr Zarzycki, Plan mobilizacyjny "W". Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny, Pruszków 1995, ISBN 83-85621-87-3.
Władysław Steblik, Armia "Kraków" 1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1989, wyd. II, ISBN 83-11-07434-8.
Batalion ON „Zawiercie”. Obrona Narodowa II RP 1937-1939. Serwis poświęcony formacjom Obrony Narodowej II RP i Przysposobienia Wojskowego Konnego. [dostęp 2018-08-20].
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
Piotr Skupień, Adam Śliwa: 55 Dywizja Piechoty Rezerwowa. seria: Wielka Księga Piechoty Polskiej tom nr 45. Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2020. ISBN 978-83-8164-328-3.
