Akcja dzieje się w Niemieckiej Afryce Wschodniej w sierpniu 1914 roku, na statku handlowym płynącym przez rzekę Kongo[a]. Kanadyjczyk Charlie Allnut, właściciel łodzi parowejAfrykańska królowa dostarcza pocztę i zaopatrzenie miejscowym misjonarzom, Brytyjczykom Samuelowi Sayerowi i jego siostrze Rose. Allnut mówi im o wybuchu wojny w Europie. Sayerowie chcą pozostać w afrykańskiej wiosce Kungdu, gdzie prowadzą misję, jednak wioskę atakuje niemiecki oddział kolonialny. W wyniku ataku Sayer zapada na gorączkę, na którą wkrótce umiera. Przybyły Allnut decyduje przewieźć Rose w bezpieczne miejsce[3].
Allnut wyjaśnia, że Niemcy chcą przy wykorzystaniu tubylców zdobyć Afrykę Środkową. Z kolei Brytyjczycy nie są w stanie zaatakować Niemców ze względu na obecność dużej kanonierkiLuiza patrolującej duże jezioro w dole rzeki. Rose wpada na pomysł, by napełnić butle żelatyną wybuchową i zaatakować Luizę. Po krótkiej perswazji Allnut zgadza się z planem. Mężczyzna nie zdaje sobie jednak sprawy, że będzie musiał stawić czoła nie tylko Niemcom, ale i wielu nawykom samej Rose. Zmusza ona go do porzucenia alkoholu i stara się go ucywilizować. Z kolei Rose uczy się sterowania, a także dopada ją euforia po pokonaniu bystrzyny. Wkrótce para zaczyna mieć ku sobie[3][4].
Kiedy Afrykańska królowa mija niemiecką twierdzę Shona, tamtejsi żołnierze zaczynają strzelać do łodzi, uszkadzając kocioł. Allnutowi udaje się ponownie podłączyć wąż ciśnieniowy w chwili, gdy mają wpłynąć do kolejnych bystrzyn. Po zażeganiu kłopotów Allnut i Rose się obejmują i całują. Przeprawa przez kolejne bystrzyny kończy się uszkodzeniem wału napędowego łodzi. Na lądzie tworzona jest prymitywna kuźnia, w której Allnut z Rose wykonują nową śrubę, pozwalającą na dalszą żeglugę. Afrykańska królowa utyka w mokradłach. Pozbawiona zapasów i wody pitnej para powoli godzi się z tym, że wkrótce umrze. Allnut nie żałuje, że wyruszył z Rose, która odmawia cichą modlitwę. Nadchodzi burza. Ulewa powoduje podniesienie się poziomu wody w rzece i tym samym Afrykańska królowa wydostaje się z bagien[4][5].
Na pełnym jeziorze Allnut i Rose dostrzegają patrolującą Luizę. Opracowują detonatory i umieszczają torpedy na dziobie. Allnut i Rose nocą nakierowywują łódź, chcąc ustawić ją na kursie kolizyjnym. Nadchodzi sztorm powodujący wywrócenie się Afrykańskiej królowej i wyrzucenie jej pasażerów do wody. Allnut traci z oczu Rose, po czym zostaje schwytany przez załogę Luizy i oskarżony o szpiegostwo na rzecz Armii Brytyjskiej. Chce zaprzeczyć, ale wkrótce zostaje odnaleziona Rose. W końcu oboje wyznają prawdę, uznając że nie mają nic do stracenia. Zostają skazani na powieszenie. Jako ostatnie życzenie Allnut prosi kapitana o udzielenie ślubu. Gdy wyrok ma zostać wykonany, Luiza zderza się z zanurzoną do góry dnem Afrykańską królową i detonuje torpedy. Allnut i Rose uciekają z tonącej kanonierki i uradowani płyną w bezpieczne miejsce. Zamierzają przedostać się do Kenii[5].
W 1952 r. film otrzymał cztery nominacje do Oscara, dla Humphreya Bogarta i Katharine Hepburn za najlepsze role, dla Johna Hustona za reżyserię oraz dla Jamesa Agee i Johna Hustona za scenariusz adaptowany. Oscara (jedynego w karierze, obok dwóch nominacji) otrzymał Humphrey Bogart.
↑W 100. minucie Rose wymienia nazwę rzeki Ulanga/Bora, nawet w 22. minucie Charlie objaśnia Rose ich sytuację przy pomocy mapy. Na mapie znajdują się Ulanga i Bora.