Bonheiden is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen. De gemeente behoort tot het kieskantonDuffel en het gerechtelijk kantonMechelen en telde 15.454 inwoners op 1 januari 2024. Bonheiden ligt in de Mechelse Tuinbouwstreek en grenst aan de Brabantse Kempen. De spotnaam van de Bonheidenaren is Grote mannen.
Toponymie
Het is niet geheel duidelijk waar de naam 'Bonheiden' vandaan komt. Volgens een overlevering stamt de naam van het dorp van Bodo's heide. Bodo zou een 15e-eeuwse heer geweest zijn die in Bonheiden een stuk heidegrond bezat. Volgens sommigen is dit het Dorstveld, volgens anderen Mispeldonk.
In het dialect wordt naar Bonheiden verwezen als Bonnei of Bennaa.
Geschiedenis
Verschillende sporen wijzen er op dat Bonheiden en Rijmenam al bewoond werden in de prehistorie. Vondsten duiden ook op aanwezigheid van Romeinen, Nerviërs en Franken.
In 1578 versloegen de Staatsen in het gehucht Mispeldonk, tussen Bonheiden en Rijmenam, de Spanjaarden in de Slag van Rijmenam. In 1939-1940 bouwde men in Bonheiden een bunker ter hoogte van de Muizenhoekstraat, de TPM 21. De bunker was een onderdeel van de KW-stelling.
Vroeger bestonden Bonheiden en Rijmenam uit allerlei gehuchten zoals Ottershoek, Mispeldonk, Peulis, Diedonken, Harent en Hondshoek.
De huidige gemeente Bonheiden is ontstaan op 1 januari1977 door de fusie van de kerngemeente Bonheiden met de toen opgeheven gemeente Rijmenam. Tevens werd het grootste deel van de woonkern Peulis van Rijmenam afgestaan aan de gemeente Putte.
In Bonheiden vinden we een opmerkelijk rivierduin, ook donk genoemd, terug. Door windverstuiving van o.a. materiaal uit de drooggevallen rivierbeddingen vormden zich langgerekte stuifzandruggen, met rivieren geassocieerde stuifwalcomplexen en zandige landduinen. De hoogte bereikt er op de stuifzandrug ten noorden van de Dijle en Demer (die van Bonheiden over Rijmenam naar Keerbergen en Tremelo loopt) 15 m. Deze maakt deel uit van een grote duinengordel die tot ver stroomopwaarts in de Demervallei wordt aangetroffen, en zijn opgewaaid uit de bedding van de Pleistocene en laatglaciale Demer.
De Krankhoeve (waar destijds de zieken werden verpleegd, vandaar krank-hoeve),
Natuur en landschap
Bonheiden ligt op een hoogte van 5-8 meter. Ten zuiden van de kom loopt de Dijle. Parallel aan de Dijle liggen rivierduinen met stuifzanden en bossen.
Bonheiden heeft drie natuurgebieden:
Cassenbroek: ontstaan rond een afgesneden Demerarm, bestaat uit een vroeger met heide begroeide droge stuifduinen en de natte delen bestaan gedeeltelijk uit trilveen.
Mechels Broek: een nat natuurgebied, samen met Mispeldonk en Cassenbroek maakt het deel uit van een groot groen netwerk in de Beneden-Dijlevallei. Door de twee voor de E19 uitgegraven zandwinningputten die nu vijvers zijn geworden is een een vogelparadijs.
Demografie
Demografische evolutie deelgemeente voor de fusie
Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1970=volkstellingen, 1976= inwonersaantal op 31 december
Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
Sinds 2019 bestaat er een nieuwe coalitie tussen BR30 ,CD&V en Open VLD, waarbij Lode Van Looy (BR30) burgemeester is. Mieke Van Den Brande (CD&V) is eerste schepen, Bart Vanmarcke (Open Vld) tweede schepen. Samen vormen deze partijen de meerderheid met 13 op 23 zetels.
De kiezers hadden deze verkiezingen een ruime keuze met maar liefst zeven kieslijsten. De Christendemocraten namen in verdeelde slagorde deel, zo was er enerzijds de CVP-lijst en anderzijds de scheurlijst Bonheiden-Rijmenam 88 (BR88). Toch konden de andere partijen hier niet van profiteren. De CVP verloor 1,92% ten opzichte van de verkiezingen van 1982 en strandde op 40,91%, BR 88 van zijn kant behaalde 22,04 % en werd de tweede partij van de gemeente. Tot de winnaars van deze verkiezingen behoorde tevens de Volksunie die hun stemmen zagen stijgen met 4,11% tot 14,74%. De SP en PVV ten slotte moesten ieders een klein verlies slikken, voor eerstgenoemde was dit 0,9% (10,9%) en voor de PVV 0,06% (10,59%). GemeenteBelangen en GROEN (samen goed voor 23,73% bij de vorige verkiezingen) kwamen niet op. Ten slotte waren namen ook de trotskisten van de SAP deel (0,52%) en de FVP Bonheiden-Rijmenam (0,3%), maar behaalden geen zetels. De CVP had 11 vertegenwoordigers, de BR88 had er 5, de SP en PVV ieders 2 en de Volksunie ten slotte 3. Burgemeester werd Jacques Morrens van de BR88.[4] Hij leidde een coalitie van BR88, Volksunie, PVV en SP.[5]
Legislatuur 1995 - 2000
BR slaagde erin zijn stemmenaantal nagenoeg te verdubbelen van 22,04 % tot 42,27%. Burgemeester werd Jacques Morrens, hij leidde een coalitie van BR en CVP. In maart 1997 diende hij zijn ontslag in, hij werd opgevolgd door Eric Duchesne (BR).[5]
Legislatuur 2007 - 2012
Het bestuur van de gemeente voor de periode 2007-2012 bestond uit een coalitie van de plaatselijke politieke partij BR (Bonheiden-Rijmenam) met de CD&V. Burgemeester was Eric Duchesne (BR).
Legislatuur 2013 - 2018
Burgemeester was Guido Vaganée (N-VA), hij leidt een coalitie van N-VA, CD&V en Groen.[6] In april 2013 werd bekend dat voormalig burgemeester Eric Duchesne (BR) overstapte naar N-VA.[7]
Legislatuur 2019 - 2024
Burgemeester is Lode Van Looy (BR30), hij leidt een coalitie van BR30, CD&V en Open-Vld. Tijdens zijn ambtsperiode kwam het probleem van het gebrek aan riolering in de gemeente op de agenda.[8]
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen, rode letters duiden de kartels aan. De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur. (*) 1976: FVP (0,19%) / 1982: GROEN (4,59%), FVP (0,37%) / 1988: SAP (0,52%), FVPBR (0,30%)
Cultuur
Literatuur
De Bonheidenaar Eric Raes heeft heel wat geschreven over zijn dorp, zoals de boeken De Geschiedenis van Bonheiden, Getuigen van het Agrarisch Verleden van Bonheiden en De Kerkenbouw te Bonheiden.
Gemeenschapscentrum 't Blikveld
’t Blikveld opende in 1998 haar deuren. Het biedt jaarlijks een rijk programma aan podiumkunsten (zoals comedie, dans en theater), maar ook tentoonstellingen en vorming.
Event
De volkskunstgroep De Krekels werd in 1973 opgericht. Zij organiseren het jaarlijks Bonheidansfestival, waar folklore uit alle windstreken en in al zijn vormen gebracht wordt.
In Bonheiden bevindt zich het Imeldaziekenhuis. Het werd in 1933 opgericht als sanatorium van de zusters Norbertienen van Duffel voor tuberculose-patiënten. In de jaren 1950 vond er, wegens de veranderde medische behoeften, een omvorming tot een algemeen ziekenhuis plaats. Het ziekenhuis opende officieel in 1961, en in 1963 werd het sanatorium van de zusters gesloten. Sinds de opening van het ziekenhuis is de betekenis van Bonheiden voor de regio toegenomen, en het zorgde onder meer voor tewerkstelling en voor een ontsluiting van de gemeente door openbaar vervoer. Patiënten komen vooral uit de regio Keerbergen-Haacht.
Geboren
Emiel Goelen (1946 – 2015), televisiepresentator en mediafiguur.
Bonheiden is rijk aan sportclubs met een rijkheid aan sporten, zoals aikido, basketbal, dans pétanque, handbal (HC Welta) voetbal (o.a. KV Bonheiden), volleybal en meer.
.svg){kind=small}
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
