Respiratio externa est permutatio per propagationem oxygenii ac dioxidi carbonii inter sanguinem et aerem. Antequam in pulmones pervenit, aeros aut nasum et tracheam transit. In mammalibus ut in hominius, pulmones, ab ossibus protecto, siti sunt in cavitate thoracis, quo spatium aere vacuum cum pressione negativa exstat. Pulmones motibus thoracalibus et musculo diaphragmate sequuntur: si diaphragma procumbat vel volumen thoracis augeat, ita volumen pulmonum mutet.
Intra pulmonem arbor bronchiales aer inspiratus totum in spatium pulmonalem distribuit. Post tenuissimos bronchiolos alveoli inveniuntur, quo transmissio oxygenii O2 et carbonii dioxidi inter aerem et sanguinem circuli sanguinis minoris fit.
Pulmo dexter ex lobis superiori, medio, et inferiori constat. Inter lobum inferiorem et ceteros invenitur fissura obliqua, inter lobos et superiorem et medium fissura horizontalis locata est. Compositus est pulmo sinister ex lobis superiore et inferiore, inter quos fissura obliqua reperitur.
Cuiusque pulmonis supra apex de conicis forma est. Infra basis pulmonis concava, facies diaphragmatica, supra diaphragmatis convexitatem iacet. Pulmones tecti sunt in pleura membrana serosa et duplici (pleura parietalis, pleura visceralis).
Arbor bronchialis
Aer pulmones per bronchos et bronchioles entrat absceditque. Sectio parenchymatis pulmonalis[1]
Utroque pulmoni arbor bronchialis est, cum ramificationibus ab broncho principali usque ad alveolum pulmonis.
Bronchus principalis dexter, sinistro brevior, cursum tracheae continuat. Structura bronchorum principalium tracheae similis est. Cursus bronchi principalis sinistri obliquius est. Hac de causa corpuscula (e. g. nucula vorata infantium) in tracheam perlata citius in latus dextrum veniant.
Ab utroque bronchus principalis bronchi lobares discedunt: dextre tres, sinistre duo. Diameter eorum circiter 10 mm (3/8 in) est.
Bronchi lobares se in bronchos segmentales separant.
Lobi et segmenta
Lobi cum segmentis bronchopulmonalibus
pulmonis dextri
pulmonis sinistri
Lobus superior
Apicale: Segmentum I
Posterius: Segmentum II
Anterius: Segmentum III
Lobus medius
Laterale: Segmentum IV
Mediale: Segmentum V
Lobus inferior
Basale superius: Segmentum VI
Basale mediale: Segmentum VII
Basale anterius: Segmentum VIII
Basale laterale: Segmentum IX
Basale posterius: Segmentum X
Lobus superior
Apicoposterius: Segmentum I (+II)
Anterius: Segmentum III
Lingula (pars lobi superioris)
Lingulare superius: Segmentum IV
Lingulare inferius: Segmentum V
Lobus inferior
Basale superius: Segmentum VI
Basale anterius: Segmentum VIII
Basale laterale: Segmentum IX
Basale posterius: Segmentum X
Uterque pulmo per invaginationes pleurae in lobos dividitur, dextra tres, sinistra duos. Intra lobum distinguuntur diversa segmenta per providentiam arterialem arteriarum segmentales pulmonum. Segmentum I pulmonis sinistri est sensu stricto fusio duorum segmentorum I+II. Abest in pulmone sinistro segmentum VII. Quo fit, ut pulmoni dextri decem segmenta, at pulmoni sinistri octo segmenta sunt.
Acinus
Structura acinorum.
Acini sunt partes terminales post bronchiolos respiratorios, extrema arbori bronchialis. Ab divisione bronchioli respiratorii in duos vel tres ductulos alveolares usque ad alveolos cum pluribus poris alveolaribus transgressus gasorum inter aerem et sanguinem (haematosis) fit.
Extra notionem acini etiam notio unitatis terminalis pulmonalis (abbrev. int.: LTU) inveniri potest[4].
Vasa privata et publica
Intra pulmones non solum inter ateriam et venam distinguitur, sed etiam duo genera vasorum sanguineorum, ad functiones eorum principales respicientia, separantur, vasa privata et vasa publica. Vasa privata sunt arteriae venaeque pulmonis, quae vasa pulmonis propria providentiae arterialis et venosae proferunt. Vasa publica autem corpori toto servant (circulus sanguinis minor).
Vasa privata. Vasa arterialia propria pulmones irrigantia nominantur rami bronchiales, qui pulmonis dextri duo rami ex arteriis intercostalibus tertia et quarta oriuntur, at pulmonis sinistri directe ex aorta thoracali effluunt. Ut supra scriptum quoque segmento bronchopulmonali arteria segmentalis pulmonis propria attribuitur; sic segmentis:
Alveoli pulmonis cellula respiratoria sunt; diameter alveoli singularis 0.06 - 0.2 mm est. Constituti sunt alveoli ex tribus typis cellularum:
cellulae typi I,
cellulae typi II,
macrophagocyti alveolares.
Ab annis 3-4 natis generantur pori interalveolares Kohnienses[5].
Anatomia topographica
Pulmo in thorace, cavitatem thoracis dictam, situs est. Ipsae cavitati thoracis, quae sensu stricto non cavitas (ut cavitas abdominalis) est, at tres vero cavitates continet: duae cavitates pleurales, una cavitas pericardialis, uterque pulmo intra ipsam propriam cavitatem pleuralem inest. Supra, quo pleura mediastinalis in pleuram costalem transit, uterque apex pulmonis cum convexitate sua, totam pleura cavitatem replens, cum pleura tholum pleurae formans, aperturam thoracis superior eminet. Infra utraque basis pulmonisdiaphragmati se applicat.
Respiratio in pulmonibus, rectius ventilatio, animam et attrahere et reddere ad gasiorum transitus (haematosem pulmonalem), imprimis O2 et CO2, levandos comprendit. Per quietem capientem homo quodque minutum a duodeciente ad quinquientem decientem animum attrahit redditque, quod est frequentia respirationis. Animum attrahere inspiratio, reddere autem exspiratio nominatur. Cum voluminibus pulmonium, circiter semilitrum, per minutum a sex ad octo litrorum gasii inspirantur atque exspirantur. Hyperventilatio est actio ventilationis aggravata (frequentia respirationis nimia sive volumen nimium), hypoventilatio autem minuta. Pro onerum viribus concordia viarum aeriarum et structurarum pulmonium et functionum gregum musculorum velut eorum gubernationis necesse est.
De respiratione in genere et de respiratione externa
Diffusio gasium trans superficies pulmonum respiratorias, haematosis, inter aerem et sanguinem (respiratio externa) differentias pressionum gasium requirit, quia utrumque gas ab area pressionis maioris ad aream pressionis minorem diffundit. Ad intellegendum functionis respirationis externae cognitio naturae gasium pressionum partialium imprimis oxygenii PO2 (aeris inspirandi) et carbonii dioxidi PCO2 (aeris exspirandi) velut et aquae PH2O (sanguinis) auxiliatur. Describatur simpliciter aequatio gasium pressionis in spatio: (P est pressio gasis, n est numerus molium gasis, R est valor constans gasium generalis, T est temperatura, V ad volumem spatii valet.
In aere sicco quidem, ut supra indicata, varia gasa sunt. Compositio aeris est: circiter 21% O2, 0.04% CO2, N2 78%, cetera gasa 1% (ut helium). Pressiones partiales in aere PO2 149 mmHg, PCO2 0.3 mmHg, at in corpore humano PH2O circum temperaturam normalem (37°C s. 99 °F) 47 mmHg sunt.
Respiratio in pulmonibus structuras pulmonales motibus (mechanicis) ventilari significat. Flexibilitate pulmonum, qui intra cavitatem pleuralem in vacuo siti sunt, quaeque voluminis mutatio cavitatis pleuralis pressione intrapleurali negativa magnitudinem pulmonum quoque mutat. In physiologia respiratoria valores diversae ad volumina pulmonalia describenda notae sunt.
Examen pulmonum est pars examen clinicum. Examina ope sensuum propriorum sunt:
Inspectio - videre superficiem thoracis
Palpatio - tangere manu superficiem thoracis
Percussio - elicere structuras pulmonum resonandi
Auscultatio - audire sonos spirationis
Praeterea alia examina apparatibus medicis adhibentur:
Spirometria
Plethysmographia
Examina radiologica
Spirometria
Spirometria est examen medicum functionis pulmonalis vulgare, quae aeris pulmonalis volumen et fluxum (velocitatem), inhalante exhalanteque, metitur.
Morbi pulmonum
Plerisque morborum pulmonum et symptomata generalia et propriis sunt. Symptomata generalia sunt fatigatio, febris, sudor nocturnus, signa inflammationis. Symptomata propria sunt tussis (etiam cum sanguine, haemoptysis), dyspnoea, dolor thoracalis.
↑Desplechain C., Foliguet B., Barrat E., Grignon G., Touati F. (Ian-Feb 1983). "The pores of Kohn in pulmonary alveoli". Bulletin Europeen de physiopathologie respiratoire19 (1): 59-68
