იოჰანეს ფიბიგერი
დან. Johannes Andreas Grib Fibiger
დაბ. თარიღი	23 აპრილი, 1867(1867-04-23)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8]
დაბ. ადგილი	სილკებორგი[9]
გარდ. თარიღი	30 იანვარი, 1928(1928-01-30)[9] [10] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] (60 წლის)
გარდ. ადგილი	კოპენჰაგენი[9]
დასაფლავებულია	Garnisons Kirkegård[1]
მოქალაქეობა	დანიის სამეფო
საქმიანობა	ექიმი, ქიმიკოსი, უნივერსიტეტის პროფესორი, bacteriologist, პარაზიტოლოგი, პათოლოგანატომი, ზოოლოგი და ანატომი
მუშაობის ადგილი	კოპენჰაგენის უნივერსიტეტი
ალმა-მატერი	კოპენჰაგენის უნივერსიტეტი
დედა	Elfride Fibiger
ჯილდოები	ნობელის პრემია ფიზიოლოგიასა და მედიცინაში[11] [12] და doctor honoris causa from the University of Paris[13]
იოჰანეს ფიბიგერი ვიკისაწყობში

იოჰანეს ანდრეას გრიბ ფიბიგერი (დან. Johannes Andreas Grib Fibiger; დ. 23 აპრილი, 1867, სილკებორგი, დანია, — გ. 30 იანვარი, 1928, კოპენჰაგენი) — დანიელი ექიმი და პათოლოგი. პირველმა შეძლო ლაბორატორიულ პირობებში ცხოველებში სიმსივნური პროცესის აღძვრა, რამაც ონკოლოგიურ მეცნიერებაზე ძირეული გავლენა მოახდინა. ამისთვის მას 1926 წელს მიენიჭა ნობელის პრემია ფიზიოლოგიასა და მედიცინაში.

იოჰანეს ფიბიგერმა დაამთავრა კოპენჰაგენის უნივერსიტეტის სამედიცინო ფაკულტეტი (1883), შემდეგ მიკრობიოლოგიას ბერლინში სწავლობდა რობერტ კოხთან და ემილ ბერინგთან. 1891 წლიდან მუშაობდა კოპენჰაგენის უნივერსიტეტის ბაქტერიოლოგიურ განყოფილებაში, 1894-1897 წლებში — დანიის სამეფო არმიის სამედიცინო კორპუსში. სადოქტორო დისერტაცია 1895 წელს დაიცვა დიფტერიის ბაქტერიოლოგიის ასპექტებზე. 1900 წელს კოპენჰაგენის უნივერსიტეტის პათოლოგიური ანატომიის პროფესორი გახდა. ასევე იყო დანიის არმიის სამედიცინო სამსახურის ცენტრალური ლაბორატორიის დირექტორი და ექიმი-კონსულტანტი.

1907 წელს ტუბერკულოზით ინფიცირებული ლაბორატორიული ვირთხების კვლევისას ზოგიერთი ცხოველის კუჭში სიმსივნური წარმონაქმნები აღმოაჩინა და ინტენსიური კვლევის შემდეგ დაასკვნა, რომ ამ სიმსივნეს წინ უსწრებდა კუჭის ანთებითი ცვლილებები, რომელსაც მრგვალი ჭიის ლარვა (Gongylonema neoplasticum) იწვევდა. ლარვა ვირთხის კუჭში ინფიცირებული ტარაკანის შეჭმის შემდეგ ხვდებოდა. 1913 წლისთვის ფიბიგერმა შეძლო აღნიშნული ლარვების ლაბორატორიული თაგვების ორგანიზმში შეტანით კუჭის სიმსივნის გამოწვევა. სიმსივნის განვითარებისა და შემდგომი მეტასტაზირების პროცესზე დაკვირვებით ფიბიგერმა მნიშვნელოვანი არგუმენტები შესძინა იმდროისთვის გაბატონებულ მოსაზრებას, რომ კიბოს მიზეზი ქსოვილების ანთებითი ცვლილებები იყო. ფიბიგერის შრომების ზეგავლენით იაპონელმა მეცნიერმა იამაგივა კაცუსაბურომ შეძლო ლაბორატორიულ ცხოველებში სიმსივნის მოდელირება მათი კანის ქვანახშირის ფისით დაფარვით. ეს მეთოდი შემდეგ თავად ფიბიგერმაც გამოიყენა. შემდგომმა კვლევებმა აჩვენა, რომ ჭიის ლარვები არ იყო ცხოველებში ანთების უშუალო მიზეზი, თუმცა ფიბიგერის შრომებმა საფუძველი შეუქმნა ექსპერიმენტული ონკოლოგიის განვითარებას.

• იოჰანეს ფიბიგერი — სტატია ენციკლოპედია ბრიტანიკიდან (ინგლისური)
• Johannes Fibiger – Biographical. NobelPrize.org. Nobel Media AB 2020. ციტირების თარიღი: 3 ივლისი, 2020.

ხ • გ • რ ნობელის პრემია ფიზიოლოგიასა და მედიცინაში 1901–1925 ემილ ადოლფ ბერინგი (1901) • რონალდ როსი (1902) • ნილს რიუბერგ ფინზენი (1903) • ივანე პავლოვი (1904) • რობერტ კოხი (1905) • კამილო გოლჯი / სანტიაგო რამონ-ი-კახალი (1906) • შარლ ლუი ალფონს ლავერანი (1907) • ილია მეჩნიკოვი / პაულ ერლიხი(1908) • თეოდორ კოხერი (1909) • ალბრეხტ კოსელი (1910) • ალვარ გულსტრანდი (1911) • ალექსის კარელი (1912) • შარლ რიშე (1913) • რობერტ ბარანი (1914) • ჟიულ ბორდე (1919) • ავგუსტ კროგი (1920) • არჩიბალდ ჰილი / ოტო ფრიც მაიერჰოფი (1922) • ფრედერიკ ბანტინგი / ჯონ მაკლაუდი (1923) • ვილემ ეინტჰოვენი (1924) 1926–1950 იოჰანეს ფიბიგერი (1926) • იულიუს ვაგნერ-იაურეგი (1927) • შარლ ნიკოლი (1928) • კრისტიან ეიკმანი / ფრედერიკ ჰოპკინზი (1929) • კარლ ლანდშტაინერი (1930) • ოტო ჰაინრიხ ვარბურგი (1931) • ჩარლზ სკოტ შერინგტონი / ედგარ ადრიანი (1932) • ტომას ჰანტ მორგანი (1933) • ჯორჯ უიპლი / ჯორჯ მაინოტი / უილიამ პარი მერფი (1934) • ჰანს შპემანი (1935) • ჰენრი ჰალიტ დეილი / ოტო ლევი(1936) • ალბერტ სენტ-დიერდი (1937) • კორნეი ჰეიმანსი (1938) • გერჰარდ დომაგკი (1939) • ჰენრიკ დამი / ედუარდ ადელბერტ დოიზი (1943) • ჯოზეფ ერლანგერი / ჰერბერტ სპენსერ გასერი (1944) • ალექსანდერ ფლემინგი / ერნსტ ჩეინი / ჰაუარდ ფლორი (1945) • ჰერმან ჯოზეფ მალერი (1946) • კარლ ფერდინანდ კორი / გერტი კორი / ბერნარდო ალბერტო უსაი (1947) • პაულ ჰერმან მიულერი (1948) • ვალტერ რუდოლფ ჰესი / ანტონიუ ეგაშ მონიში (1949) • ედუარდ კელვინ კენდალი / ტადეუშ რაიხშტაინი / ფილიპ შოუოლტერ ჰენჩი(1950) 1951–1975 მაქს ტეილერი (1951) • ზელმან ვაქსმანი (1952) • ჰანს ადოლფ კრებსი / ფრიც ალბერტ ლიპმანი(1953) • ჯონ ფრანკლინ ენდერსი / თომას ჰაკლ უელერი / ფრედერიკ ჩეპმენ რობინსი (1954) • ჰუგო თეორელი (1955) • ანდრე ფრედერიკ კუნანი / ვერნერ ფორსმანი / დიკინსონ რიჩარდსი (1956) • დანიელე ბოვე (1957) • ჯორჯ უელს ბიდლი / ედუარდ ტეიტემი / ჯოშუა ლედერბერგი (1958) • სევერო ოჩოა / ართურ კორნბერგი (1959) • ფრენკ ბერნეტი / პიტერ მედავარი (1960) • დიორდ ფონ ბეკეში (1961) • ფრენსის კრიკი / ჯეიმს უოტსონი / მორის უილკინსი (1962) • ენდრიუ ფილდინგ ჰაქსლი / ალან ჰოჯკინი / ჯონ კერიუ ექლსი (1963) • კონრად ემილ ბლოხი / ფეოდორ ფელიქს კონრად ლინენი (1964) • ფრანსუა ჟაკობი / ანდრე ლვოვი / ჟაკ ლუსიენ მონო (1965) • ფრენსის პეიტონ როუსი / ჩარლზ ბრენტონ ჰაგინზი (1966) • რაგნარ გრანიტი / ჰოლდენ კეფენ ჰარტლაინი / ჯორჯ უოლდი (1967) • რობერტ ჰოლი / ჰარ გობინდ კორანა / მარშალ ნირენბერგი (1968) • მაქს დელბრიუკი / ალფრედ ჰერში / სალვადორ ლურია (1969) • ბერნარდ კაცი / ულფ ფონ ეილერი / ჯულიუს აქსელროდი (1970) • ერლ საზერლენდი (1971) • ჯერალდ ედელმანი / როდნი პორტერი (1972) • კარლ ფონ ფრიში / კონრად ლორენცი / ნიკოლას ტინბერგენი (1973) • ალბერ კლოდი / კრისტიან დე დიუვი / ჯორჯ პალადე (1974) • დეივიდ ბალტიმორი / რენატო დულბეკო / ჰაუარდ მარტინ ტემინი (1975) 1976–2000 ბარუხ ბლამბერგი / დანიელ კარლტონ გაიდუზეკი (1976) • როჟე გიიმენი / ენდრიუ შალი / როზალინ სამსენ იალოუ (1977) • ვერნერ არბერი / დანიელ ნატანსი / ჰამილტონ სმიტი (1978) • ალან კორმაკი / გოდფრი ჰაუნსფილდი (1979) • ბარუხ ბენასერაფი / ჯორჯ სნეპი / ჟან დოსე (1980) • როჯერ სპერი / დეივიდ ჰიუბელი / ტორსტენ ვიზელი(1981) • სუნე ბერგსტრიომი / ბენგტ სამუელსონი / ჯონ ვეინი (1982) • ბარბარა მაკ-კლინტოკი (1983) • ნილს ერნე / გეორგ კიოლერი / სეზარ მილშტეინი (1984) • მაიკლ სტიუარტ ბრაუნი / ჯოზეფ ლეონარდ გოლდშტეინი (1985) • სტენლი კოენი / რიტა ლევი-მონტალჩინი (1986) • სუძუმი ტონეგავა (1987) • ჯეიმს ბლეკი / გერტრუდა ელაიონი / ჯორჯ ჰიტჩინგსი (1988) • ჯონ მაიკლ ბიშოპი / ჰაროლდ ვარმუსი (1989) • ჯოზეფ მიურეი / ედვარდ დონალ ტომასი (1990) • ერვინ ნეერი / ბერტ საკმანი (1991) • ედმონდ ფიშერი / ედვინ კრებსი (1992) • რიჩარდ ჯონ რობერტსი / ფილიპ შარპი (1993) • ალფრედ გილმანი / მარტინ როდბელი (1994) • ედვარდ ლიუისი / ერიკ ვიშაუსი/ კრისტიანა ნიუსლიაინ-ფოლჰარდი (1995) • პიტერ დოერტი / როლფ ცინკერნაგელი (1996) • სტენლი პრუზინერი (1997) • რობერტ ფერჩგოტი / ლუის იგნარო / ფერიდ მურადი (1998) • გიუნტერ ბლობერი (1999) • არვიდ კარლსონი / პოლ გრინგარდი / ერიკ კენდელი (2000) 2001–დღემდე ლელანდ ჰარტველი / ტიმოტი ჰანტი / პოლ ნერსი (2001) • სიდნეი ბრენერი / ჯონ სალსტონი / რობერტ ჰორვიცი (2002) • პოლ ლოტერბური / პიტერ მენსფილდი (2003) • რიჩარდ ექსელი / ლინდა ბაკი (2004) • ბარი მარშალი / რობინ უორნი (2005) • ენდრიუ ფაიერი / კრეიგ მელო (2006) • მარიო კაპეკი / მარტინ ევანსი / ოლივერ სმიტისი (2007) • ლიუკ მონტანიე / ფრანსუაზა ბარე-სინუსი / ჰარალდ ცურ ჰაუზენი (2008) • ელიზაბეთ ბლეკბიორნი / კეროლ გრეიდერი / ჯეკ შოსტაკი (2009) • რობერტ ჯეფრი ედვარდსი (2010) • ბრუს ბეტლერი / ჟიულ ჰოფმანი / რალფ შტეინმანი (2011) • სინია იამანაკა / ჯონ გურდონი (2012) • ჯეიმზ როტმანი / რენდი შეკმანი / თომას კრისტიან ზიუდჰოფი (2013) • ჯონ ო’კიფი / მეი-ბრიტ მოსერი / ედვარდ მოსერი (2014) • უილიამ კემპბელი / სატოსი ომურა / ტუ იუიუ (2015) • იოსინორი ოსუმი (2016) • ჯეფრი ჰოლი / მაიკლ როსბაში / მაიკლ იანგი (2017) • ჯეიმზ ელისონი / ტასუკუ ჰონჯო (2018) • უილიამ კელინი / გრეგ სემენზა / პიტერ რედკლიფი (2019) • ჰარვი ჯეიმზ ალტერი / ჩარლზ რაისი / მაიკლ ჰოუტონი (2020) • დევიდ ჯულიუსი / არდემ პატაპუტიანი (2021) • ალენ ასპე / ჯონ კლაუზერი / ანტონ ცაილინგერი (2022) • კატალინ კარიკო / დრიუ ვაისმანი (2023) • ვიქტორ ემბროსი / გერი რავკანი (2024)

ხ • გ • რ ← 1926 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატები → ფიზიოლოგია და მედიცინა იოჰანეს ფიბიგერი (დანია) ფიზიკა ჟან ბატისტ პერენი (საფრანგეთი) ქიმია თეოდორ სვედბერგი (შვედეთი) ლიტერატურა გრაცია დელედა (იტალია) მშვიდობა არისტიდ ბრიანი (საფრანგეთი) გუსტავ შტრეზემანი (გერმანია) ეკონომიკა გაიცემა 1969 წლიდან.