הגימנסיה העברית בקרקוב

הגימנסיה העברית בקרקוב
תמונת מחזור של כיתה משנת 1937
תמונת מחזור של כיתה משנת 1937
מוסד חינוכי
תקופת הפעילות 1918–1939 (כ־21 שנים)
מייסדים שלמה לזר
בעלי תפקידים
מנהל
  • שלמה לזר
  • חיים הילפשטיין
  • אברהם נוסבוים
  • ד"ר איזידור קרֶל (קרעל)
  • חיים הילפשטיין
מיקום
מדינה פוליןפולין פולין
קואורדינטות 50°03′14″N 19°56′41″E / 50.0538017°N 19.944668°E / 50.0538017; 19.944668
מפה
לעריכה בוויקינתונים שמשמש מקור לחלק מהמידע בתבנית

הגימנסיה העברית בקרקוב (מאז 1937 נקראה רשמית בית ספר עברי תיכוני על שם ד"ר ח' הילפשטיין וכן "בית ספר מס' 445") הייתה גימנסיה יהודית-חילונית-ציונית בעלת רמה לימודית גבוהה שפעלה בקרקוב שבפולין. משנת 1918 ועד 1939 (שנת הלימודים של 1939 לא נפתחה בשל פרוץ מלחמת העולם השנייה).

רקע

בשנת 1902 נוסדה על ידי חובבי ציון בעיר קרקוב (אז בגליציה, אוסטריה) "חברת בית-הספר העברי היסודי", ששמה לה למטרה לפתוח מסגרת חינוכית כללית, ציונית ודוברת עברית עבור תומכי רעיונות אלה. על אף התנגדות עזה מצד החרדים אשר שלטו במוסדות הקהילה, הצליח שלמה לזר לפתוח בשנת הלימודים של 1908 כיתת בית ספר יסודי עם כיתה אחת בת 30 תלמידים. בית הספר נדד בין אתרים שונים בעיר, אך הצליח לגדול ולהתפתח. בשנת 1913 נרכש מגרש ברחוב בְּז'וֹזוֹבָה (Brzozowa)‏ 5 עבור הקמת בית קבע לבית הספר, שיכלול גם תיכון לצורך לימודי ההמשך של התלמידים. המבנה החדש נחנך ב-1918, ובאותה שנה נפתח המחזור הראשון של הגימנסיה (בית ספר תיכון) עם כיתה אחת ובה 15 תלמידים ותלמידות, שלמדו יחדיו.

הגימנסיה

מטרת המוסד הייתה להעניק "חינוך יהודי-לאומי, אגב טיפוח אהבת העם, אהבת ציון ונאמנות לשפה העברית מזה, והנחלת תרבות אבותינו בד בבד עם הכרת תרבות העולם מזה".[1] 10 שעות בשבוע הוקדשו ללימודי תנ"ך, יהדות, לשון וספרות עברית ותולדות עם ישראל, שנערכו כולם בעברית. זאת בנוסף לתוכנית הלימודים הפולנית הממלכתית הכללית. בין מוריו היו המורים-הסופרים נחמן מיפלב ושבח ולקובסקי.

ב-1921 נפטר לזר, שכיהן כנשיאו הראשון של בית הספר, ובמקומו נכנס לתפקיד עסקן הציבור ד"ר חיים הילפשטיין, למשך כשנה; אחריו כיהנו בתפקיד אברהם נוסבוים (1923), ד"ר איזידור קרֶל (קרעל) (25—1924), ולבסוף ב-1926 שב הילפשטיין לכהן כנשיא בית הספר, וכיהן בתפקיד עד קצו של המוסד ב-1939. ב-1937 נקראה הגימנסיה על שמו. בית הספר צבר פופולריות רבה, עקב רמתו הגבוהה והגידול בְּציבור שהאמין בשיטת החינוך שלו ואווירתו המיוחדת, ששילבה העמקה לימודית ואינטלקטואלית עם אווירה משפחתית וחיי חברה עשירים (שכללו, בין היתר, תחרויות ספורט, טיולים ארוכים, תזמורת כלי נשיפה, קייטנות קיץ וחורף, ריקודי עם בהפסקות, חגיגות ונשפים בחגי ישראל ובחגים לאומיים פולניים ובראשם תהלוכת ל"ג בעומר[2] ונשף פורים). ב-1924 נוסף לבית הספר בניין נוסף. בשנת 1926 נערכו בגימנסיה בחינות הבגרות הראשונות, הכללית והעברית (הבגרות בעברית נערכה באמצעות המכון לחכמת ישראל בראשות יהושע טהון). אישים בעלי שם שביקרו בקרקוב, כחיים נחמן ביאליק, נחום סוקולוב, שמואל הוגו ברגמן, שמריהו לוין, יוסף אופטושו, נתן ביסטריצקי ומרדכי גבירטיג, ביקרו גם בבית הספר והתרשמו ממנו. ב-1930 נוסף לגימנסיה בניין שלישי (ברחוב פּוֹדְבְּזֶ'זֶ'ה (Podbrzezie)‏ 10 הסמוך) – מבנה מודרני מאוד לתקופתו, שכלל בנוסף לכיתות מודרניות גם חדרי מעבדות, אולם התעמלות ואולמות לאספות. באותה שנה הגיע מספר התלמידים ל-1,000, מתוכם 600 בגימנסיה. האווירה המשפחתית פחתה, אך ההישגים והביקוש עלו, יחד עם ההכרה הרחבה במוסד כמוסד עילית.

בשנת 1933 הוקם ביוזמתו של הילפשטיין בצד הגימנסיה בית ספר למלאכה לבנים עבור הקניית חינוך מקצועי במקצועות מכניקה, רתכות, נגרות ובנייה, במתכונת של תיכון מקצועי תלת-שנתי (מגיל 14 ועד 17) ששילב עבודה מעשית עם לימודים עיוניים. תלמיד שעמד בהצלחה בבחינות בתום הלימודים קיבל דיפלומה שאפשרה לו להתקבל לעבודה במקצוע.

ב-1934 הוקמה בקרב התלמידים תנועת נוער לא-מפלגתית בשם "הצופה" (במתכונת תנועת הצופים), שבוגריה הוכשרו להצטרף לתנועת "החלוץ". באותה שנה הודיעה הנהלת האוניברסיטה העברית בירושלים שהיא תעניק לבוגרי הגימנסיה פטור מבחינות הכניסה בעברית ובמקצועות היהדות, בחינות שהיו חובה לכל שבא מחוץ-לארץ וביקש להתקבל למוסד.

בשנת הלימודים 19361937 הגיע מספר התלמידים לכ-1,350 תלמיד ותלמידה (מהם כ-500 בבית הספר העממי, מעל 750 בבית הספר התיכון העיוני וכ-80 בבית הספר למלאכה), ובשנת 19381939 עלה מספרם על 1,400.[1]

ב-1 בספטמבר 1939 לא נפתחה שנת הלימודים כמתוכנן, עקב פרוץ מלחמת העולם השנייה עם פלישת גרמניה הנאצית לפולין באותו היום. מרביתם של אלפי תלמידי בית הספר, מוריו, עובדיו, בוגריו ובני משפחותיהם נספו בשואה.

לקריאה נוספת

קישורים חיצוניים

הערות שוליים

  1. ^ 1 2 שלמה לזר, בית הספר העברי בקראקוב, ועדת ההנצחה של יוצאי קראקוב בחיפה, 1981.
  2. ^ אליעזר צוריאל, לאסוף את השברים - ל"ג בעומר בקרקוב, מעת לעט, 281 (26 במאי 2016), "גיל עוז": העמותה לוותיקי עמק המעיינות.

Read other articles:

Escudo del movimiento ilirio El Movimiento Ilirio (en croata Ilirski pokret) fue una campaña nacionalista croata iniciada por un grupo de jóvenes intelectuales durante la primera mitad del siglo XIX, sobre 1835-1849,[1]​ encuadrada en el nacionalismo romántico con el fin de crear un estado-nación croata en el seno del Imperio austríaco que uniera a los eslavos del sur. Contexto histórico Artículo principal: Nacionalismo romántico Durante el siglo XVIII, el liberal...

 

Kameyama 亀山市Kota BenderaLambangLokasi Kameyama di Prefektur MieNegara JepangWilayahKansaiPrefektur MiePemerintahan • Wali kotaYoshiyuki SakuraiLuas • Total191 km2 (74 sq mi)Populasi (Oktober 1, 2015) • Total50.254 • Kepadatan263,1/km2 (681/sq mi)Zona waktuUTC+09:00Kode pos519-0195Simbol  • PohonCryptomeria japonica • BungaIris ensataNomor telepon0595-82-1111Alamat577 Honm...

 

Anna ShafferShaffer, 2011Lahir15 Maret 1992 (umur 32)London, InggrisPekerjaanAktrisTahun aktif2009–sekarangSuami/istriJimmy Stephenson ​(m. 2021)​ Anna Shaffer (lahir 15 Maret 1992) adalah seorang aktris Inggris, dikenal karena perannya sebagai Ruby Button dalam sinetron remaja Hollyoaks dan Romilda Vane dalam Harry Potter.[1][2] Dia berperan sebagai Triss Merigold dalam serial Netflix The Witcher. Referensi ^ Ruby isn't leaving 'Holly...

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (نوفمبر 2019) الدوري السويدي الممتاز 1997 تفاصيل الموسم الدوري السويدي الممتاز  النسخة 73  البلد السويد  التاريخ �...

 

Hubungan Iran–Korea Utara Korea Utara Iran Kedubes Iran di Pyongyang, Korea Utara Hubungan Iran–Korea Utara (bahasa Korea: 이란-조선민주주의인민공화국 관계; Persia: روابط ایران و کره‌ی شمالی) dianggap psoitif oleh badan-badan berita resmi dari dua negara tersebut. Hubungan diplomatik terjadi setelah Revolusi Iran pada 1979 dan pendirian Republik Islam. Iran dan Korea Utara menjalin kerjasama dalam lingkup pendidikan, saintifik dan kebudayaan.&...

 

Untuk politikus, lihat Edward Boland. Untuk pemain bisbol, lihat Ed Boland. Eddie BolandKartu lobi dari The Kid Brother (1927) dengan Harold Lloyd dan Eddie BolandLahir(1885-12-27)27 Desember 1885[1]San Francisco, CaliforniaMeninggal3 Februari 1935(1935-02-03) (umur 49)[2]Santa Monica, CaliforniaTahun aktif1912–1935 Eddie Boland (27 Desember 1885 – 3 Februari 1935) adalah seorang pemeran film Amerika Serikat. Ia tampil dalam 112 film antara 1912 dan...

العلاقات النرويجية الباربادوسية النرويج باربادوس   النرويج   باربادوس تعديل مصدري - تعديل   العلاقات النرويجية الباربادوسية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين النرويج وباربادوس.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة ومرجعية للدول�...

 

لاوتزه (بالصينية: 老子)‏    معلومات شخصية الميلاد 604 ق.مولاية تشو  الوفاة 531 ق.مالصين التاريخية  مواطنة سلالة زو الحاكمة  الحياة العملية المهنة فيلسوف[1][2]،  وأمين الأرشيف[2]،  وكاتب[3]  اللغات الصينية  مجال العمل فلسفة،  وفلسفة صينية ...

 

Archaeological culture in Italy Canegrate cultureGeographical rangeNorth ItalyPeriodBronze Age, Iron AgeDates13th century BC - 12th century BCPreceded byUrnfield culture, Polada cultureFollowed byGolasecca culture The Canegrate culture was a civilization of prehistoric Italy that developed from the late Bronze Age (13th century BC) until the Iron Age,[1] in the areas that are now western Lombardy, eastern Piedmont, and Ticino.[2][3] Canegrate had a cultural dynamic, as...

Private, college-prep, day, independent school in New York, New York, United StatesThe Hewitt SchoolAddress3 East 76th Street (K-4)45 East 75th Street (5-12)New York, New York 10021United StatesCoordinates40°46′25″N 73°57′48″W / 40.77352°N 73.963203°W / 40.77352; -73.963203InformationSchool typePrivate, college-prep, day, IndependentMottoBy Faith and CourageFounded1920FounderCaroline D. HewittHead of schoolTara Christie KinseyGradesK–12GenderGirlsEnrollme...

 

Jaime Penedo Perempatfinal Piala Emas CONCACAF 2015Informasi pribadiNama lengkap Jaime PenedoTanggal lahir 26 September 1981 (umur 42)Tempat lahir Panama City, PanamaTinggi 186 cm (6 ft 1 in)Posisi bermain Penjaga gawangInformasi klubKlub saat ini Dinamo BucureștiNomor 26Karier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)2016 – Dinamo București 48 (0)Tim nasional2003 – Panama 130 (0) * Penampilan dan gol di klub senior hanya dihitung dari liga domestik Jaime Penedo (lahir 26 Septe...

 

Castle in South Khorasan Province, Iran This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help improve this article by introducing citations to additional sources.Find sources: Aliabad Castle, Birjand – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2021) Aliabad Castleقلعه علی‌آبادGeneral informationTypeCastleTown or cityBirjand CountyCountryIran Aliabad Castle (Pe...

American record label This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article may contain an excessive amount of intricate detail that may interest only a particular audience. Please help by spinning off or relocating any relevant information, and removing excessive detail that may be against Wikipedia's inclusion policy. (March 2012) (Learn how and when to remove this message) This ...

 

SMK Negeri 1 KasihanInformasiDidirikan10 November 1961; 62 tahun lalu (1961-11-10)JenisNegeriAkreditasiA[1]Nomor Pokok Sekolah Nasional20400448Kepala SekolahDrs. Ardani., M.PdJumlah kelas58[2]Jurusan atau peminatanSeni Karawitan Seni Tari Seni Pedalangan Seni Teater Rentang kelasX, XI, XIIKurikulumKurikulum 2013 Kurikulum MerdekaJumlah siswa1.257[2]StatusSekolah Standar NasionalAlamatLokasiJl. Bugisan Selatan, Jomegatan, Kelurahan Ngestiharjo, Kecam...

 

Genus of conifers TaiwaniaTemporal range: Albian–Recent PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Conservation status Vulnerable  (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Kingdom: Plantae Clade: Tracheophytes Clade: Gymnospermae Division: Pinophyta Class: Pinopsida Order: Cupressales Family: Cupressaceae Subfamily: Taiwanioideae Genus: TaiwaniaHayata Species: T. cryptomerioides Binomial name Taiwania cryptomerioidesHayata Synonyms[2] Eotaiwania Y.Yendo Taiwania flousiana Gaus...

Paul KantnerPaul Kantner, 1975Informasi latar belakangNama lahirPaul Lorin KantnerLahir(1941-03-17)17 Maret 1941San Francisco, CaliforniaMeninggal28 Januari 2016(2016-01-28) (umur 74)San Francisco, CaliforniaGenrePsychedelic rock, folk rock, acid rockInstrumenVokal, gitar, harmonika, banjoTahun aktif1964–2016LabelRCA, Grunt, AristaArtis terkaitJefferson Airplane, Jefferson Starship, KBC Band Paul Lorin Kantner[1] (17 Maret 1941 – 28 Januari 2016) adalah seorang ...

 

Upper house of Oregon's legislature Oregon State SenateOregon Legislative AssemblyTypeTypeUpper house Term limitsNoneHistoryNew session startedJanuary 9, 2023LeadershipPresidentRob Wagner (D) since January 9, 2023 President pro temporeJames Manning Jr. (D) since January 11, 2021 Majority LeaderKate Lieber (D) since January 9, 2023 Minority LeaderDaniel Bonham (R) since April 15, 2024 StructureSeats30Political groups Majority   Democratic (17) Minority   Republican (11) Others  ...

 

Dandi PrabuditaBerkas:Dandi Prabudita & Jones Rafly Jansen.jpgInformasi pribadiKebangsaan IndonesiaLahir10 Mei 1992 (umur 32)Bandung, IndonesiaPeganganKananGanda PutraPeringkat tertinggi103 Jones Ralfy Jansen (18 September 2011)Peringkat saat ini136 Jones Ralfy Jansen (24 Januari 2012) Dandi Prabudita (lahir 10 Mei 1992) adalah salah satu pemain bulu tangkis Ganda Putra Indonesia berpasangan dengan Jones Ralfy Jansen. Prestasi Semi final MMOA Kaohsiung International Ch...

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (يونيو 2021) الإمبراطورية الرومانية في أقصى حد لها ، في عهد تراجان 117 م ديموغرافيًا، كانت الإمبراطورية الرومانية تمثل دولة ما قبل حديثة نموذجية. كان لديها معدل وفيات أطفا...

 

This is a list of rivers in Indonesia.[1] By island This list is arranged by island in alphabetical order, with respective tributaries indented under each larger stream's name. Ambon Sikula Bali Ayung River Sungi River Telaga Waja River Buru Waeapo The largest primary rivers on the island of Buru[2][3] River Mouth coordinates Basin size (km²) Average discharge Length (km) (m3/s) (km3) Ceram Sea Wae Nibe 3°3′49.356″S 126°36′0.8784″E / 3.06371...