National Security Archive
Tipo	organización sen ánimo de lucro e arquivo
Data de fundación	1985
Fundador(es)	Scott Armstrong
Premios	George Polk Award
Sede	Washington, D.C.
País	Estados Unidos de América
Na rede
http://www.gwu.edu/~nsarchiv/ e http://nsarchive.gwu.edu/
[ editar datos en Wikidata ]

O National Security Archive (en galego, Arquivo Nacional de Seguridade) é unha organización non gobernamental e sen ánimo de lucro dedicada á investigación sobre asuntos que implican aos servizos de intelixencia dos Estados Unidos. Fundado en 1985, localízase no campus da Universidade George Washington en Washington, D.C.^[1]

O National Security Archive foi fundado en 1985 ante a preocupación de xornalistas e académicos polo crecente poder dos servizos secretos e a intelixencia no goberno estadounidense. Abrangue diferentes funcións pois investiga sobre as relacións exteriores e arquiva a documentación desclasificada dos Estados Unidos, polo que tamén é un centro de referencia para o xornalismo independente.^[2]

Apoiándose na Freedom of Information Act (en galego, Acta de liberdade de información), a lei que establece o acceso á documentación do goberno federal, o National Security Archive solicita información aos departamentos e axencias do goberno dos Estados Unidos. Unha vez obtida, procésaa e publícaa na súa páxina web.^[3] Calcúlase que o longo da súa traxectoria fixo máis de 50 000 requirimentos ás administracións dos Estados Unidos e agrupa os millóns de documentos obtidos en diferentes proxectos, entre os que destacan: o de Vietnam, tortura, Cono Sur, relacións Irán-Estados Unidos, Cuba, Armamento Nuclear, Guatemala, Corea ou Chile.

Ademais, o National Security Archives coopera en xuízos por crimes cometidos por ditaduras. Deste xeito, por exemplo, achegou documentación incriminatoria no proceso da Audiencia Nacional de España que condenou ao antigo coronel salvadoreño Orlando Montano pola morte de Ignacio Ellacuría e outras oito persoas en novembro de 1989.^[4][5] Tamén colabora con institucións que buscan documentar e conservar a memoria das vítimas de conflitos como a Comisión da Verdade de Colombia ou a Centro de Documentación e Arquivo de Paraguai, con quen fixo públicos máis de 60 000 documentos policiais da ditadura de Alfredo Stroessner.^[6][7]

A súa andaina foi recoñecida coa concesión de varios galardóns tanto á institución como aos seus investigadores. Así, por exemplo, colaboracións do National Security Archive con documentais de televisión foron merecentes dun premio Peabody en 1998 e un Emmy no 2005.^[8]

A documentación que procesa o National Security Archive resulta de grande importancia para a investigación sobre a política exterior dos Estados Unidos. Grazas ás súas pescudas, esclareceuse o nivel de implicación das autoridades estadounidenses en operacións realizadas no contexto da Guerra Fría e a chamada "Guerra contra o terror" de principios do século XXI. Entre a información divulgada salientan casos como:

• As "xoias da familia": o nome dado a centos de documentos que testemuñan as accións ilegais da Central Intelligence Agency (CIA) entre 1953 e 1973 en cuestións como o golpe de Estado en Guatemala de 1954, a Revolución Cubana e a planificación dos asasinatos de Fidel Castro, Leónidas Trujillo e o xeneral chileno René Schneider.^[9]
• Os máis de 1 600 perfís de personalidades públicas estadounidenses "ameazantes para a seguridade nacional" elaborados pola National Security Agency (NSA) na década de 1960 incluíndo a Martin Luther King ou Muhammad Ali.^[10]
• O plan de 1968 para unha "resposta total" con armamento nuclear á Unión Soviética e á República Popular da China.^[11]
• Un documento de 1955 da CIA que recoñece internamente a existencia da Área 51.^[12]
• A estratexia seguida polas axencias de intelixencia dos Estados Unidos e outros países para desestabilizar o goberno de Salvador Allende en Chile e fomentar o golpe de Estado do 11 de setembro de 1973.^{[13][14] [15]}
• Decenas de documentos que testemuñan intervencións da Operación Cóndor e episodios represivos vencellados á mesma.^[16][17]
• As operacións desenvolvidas en Irán para levar a cabo o golpe de Estado de 1953 contra o goberno de Mohammad Mossadegh e que constataron a implicación de Gran Bretaña no mesmo.^[18][19]
• Os expedientes secretos sobre Osama bin Laden.^[20]
• Os interrogatorios a Sadam Husayn en 2004 levados a cabo polo Federal Bureau of Investigation (FBI) logo de prendelo en 2003.^[21]

• Páxina web do National Security Archive (en inglés)