A música maorí precolonial estaba baseada en torno a unha forma de canto microtonal, e instrumentos chamados taonga pūoro: unha variedade de soprado, golpeo e instrumentos feitos de madeira baleirada, pedra, marfil de balea, ósos de albatros, e ósos humáns. No século XIX, os colonos europeos levaron formas e agrupacións musicais a Nova Zelandia, entre elas as brass bands e a música coral, e os músicos comezaron a viaxar a Nova Zelandia na década de 1860.[4][5] As bandas de gaitas estendéronse durante os primeiros anos do século XX.[6]
O canto maorí anterior á chegada dos europeos era microtonal, cunha liña melódica repetida que non se movía moi lonxe respecto dunha nota central. O canto grupal era ao unísono ou dobrado á oitava. Con orixes nas antigas culturas do sueste asiático, o son destes cantos era descrito polos primeiros colonos europecos como "monótonos" e "tristes".[15]
A música instrumental anterior á chegada dos europeos era interpretada nos instrumentos tradicionais (taonga pūoro), unha variedade de soprado, golpeo e instrumentos feitos de madeira baleirada, pedra, marfil de balea, ósos de albatros, e ósos humáns.[16] O pūkāea (trompeta de madeira), hue (cabaza), e pūtātara (trompeta de cuncha) tiñan moitas funcións entre a sociedade maorí precolonial, entre elas a chamada ao combate, o mencer dun novo día, comunicacións cos deuses e o plantar as colleitas.[17] O taonga pūoro ten sido revitalizado ao longo dos últimos trinta anos polo Doutor Richard Nunns, Hirini Melbourne, e Brian Flintoff.
Música maorí contemporánea
Os colonos europeos levaron as súas harmonías e instrumentos, que foron adoptados de xeito gradual polos músicos maorís. A canción de acción (waiata-ā-ringa) desenvolveuse en gran medida a principios do século XX.[18]
A mediados de finais do século XX, os cantantes e compositores maorís como Howard Morrison, Prince Tui Teka, Dalvanius Prime, Moana Maniapoto e Hinewehi Mohi desenvolveron un estilo distintivo con influencias maorís.[19] Algúns artistas publicaron cancións en lingua maorí, e a arte tradicional maorí do kapa haka (canto e danza) tivo un rexurdimento.[20]
Pop
A primeira canción pop neozelandesa foi "Blue Smoke", escrita a mediados dos anos 1940 por Ruru Karatiana.[21]Pixie Williams gravou a canción en 1949 e, a pesar de que conseguiu o triplo platino en Nova Zelandia, o premio pola venda de 50.000 copias da canción non lle foi entregado a Pixie Williams ata o 13 de xullo de 2011.[22] A chegada da televisión musical conduciu nos anos '60 ao ascenso de Sandy Edmonds, unha das primeiras estrelas do pop neozelandés.[23][24]
En 2008, o dúo cómico folk Flight of the Conchords alcanzou éxito internacional co seu álbum homónimo. O álbum debutou no terceiro posto do Billboard 200 estadounidense, vendendo en torno a 52.000 copias na súa primeira semana.[33]
En 2011, a cantante neozelandesa Kimbra colaborou coa cantante belga-australianaGotye na súa canción Somebody That I Used To Know. A canción liderou as listas nacionais dos Estados Unidos, Reino Unido, Australia, e outros 23 países máis, chegando ao Top 10 en máis de 30 países de todo o mundo. A canción vendeu máis de 13 millóns de copias en todo o mundo, converténdose nun dos singles dixitais máis vendidos de todos os tempos.[34]
En setembro de 2013, a cantante de 16 anos Lorde chegou ao Top 5 nos Estados Unidos e o Canadá co seu single "Royals", tornándose a muller neozelandesa máis vendida nos Estados Unidos na historia. Na 56 edición dos Premios Grammy, Lorde recibiu catro nomeamentos e gañou o premio á Canción do Ano e á Mellor Interpretación Pop Solista.
A pesar da vitalidade das bandas neozelandesa na escena pub, durante moitos anos a radio comercial mostrouse remisa a emitir música local e contra o ano 1995 tan só o 1.6% de todas as cancións que soaban nas emisoras de radio comercial eran neozelandesas.[37] A música neozelandesa foi, no entanto, emitida frecuentemente en emisoras de radio estudantís, que chegaron a estar presentes na maior parte das universidades do país nos anos 1980. En 1997 creouse o Kiwi Music Action Group para obrigar ás emisoras de radio a difundir a música de Nova Zelandia. O grupo iniciou a New Zealand Music Week en 2000 medrou ata o New Zealand Music Month. Contra o ano 2005 o contido de música neozelandesa promediou entre un 19 e un 20%.[38]
Rock, alternativa, e indie
Kiwi rock é un termo empregado informalmente para describir á música rock é á cultura que a rodea en Nova Zelandia.
A finais dos anos 1970, algunhas bandas de rock de Nova Zelandia estaban a atopar o éxito nacional, incluíndo a Th' Dudes (cuxo guitarrista Dave Dobbyn formou DD Smash na década de 1980), Dragon, Hello Sailor e Split Enz, liderada por Tim Finn, e posteriormente, seu irmán Neil Finn,que pasou a formar Crowded House. A música independente de Nova Zelandia comezou a segunda metade da década de 1970, co desenvolvemento dunha escena local punk.[39]
A banda de rock Shihad foi creada polo vocalista e guitarrista Jon Toogood e o batería Tom Larkin en 1988. A banda conseguiu acadar popularidade durante a década seguinte tocando unha mestura de rock moderno, post-grunge e pop-rock.
Na década de 1990 creáronse novos selos independentes, e desenvolveuse un son pop alternativo, caracterizado por bandas e artistas como The Brunettes, Goldenhorse, The Phoenix Foundation, e Lawrence Arabia.
Hip hop
A xénese do hip hop neozelandés comezou co auxe da cultura hip hop nos Estados Unidos.
Moitos dos pioneiros dos hip hop de Nova Zelandia, como Dalvanius Prime, cuxo Poi E foi un grande éxito, eran maorís. Poi E non tiña rapeo, pero marcou un cambio dende o reggae e o funk favorecido polos músicos maorís.
O primeiro álbum completo de hip hop de produción local foi o EP de Upper Hutt PosseE Tu, en 1988. E Tu estaba parcialmente en lingua maorí e parcialmente en lingua inglesa, e as súas letras tiñan carga política.
O primeiro gran hit de hip hop en Nova Zelandia foi Hip Hop Holiday de 3 The Hard Way. A mostra da canción Dreadlock Holiday de 10cc, chegou ao número un varias semanas a principios de 1994 e foi tamén un hit en Australia.
Na década de 1990, a escena hip hop neozelandesa medrou coa entrada de músicos doutras illas do Pacífico, creando unha variante estilística local coñecida como Urban Pasifika, un termo cuñado polo produtor Alan Jansson para a colección influente Proud en 1994. Esta compilación, con Sisters Underground e OMC, axudou a preparar a escena para o hip hop neozelandés da seguinte década. Protest aínda estaba presente, mais a énfase das letras e da música evolucionara en gran medida cara a un son máis amigable.
En 2005, Savage, un artista neozelandés-samoano de hip hop, tiña un número un back-to-back con Swing e Moonshine, o último co artista estadounidense Akon. Swing foi empregada no filme de 2007Knocked Up e vendeu máis de 1,8 millóns de copias nos Estados Unidos, converténdose en dobre platino. A canción tamén apareceu na compilación estadounidense Now That's What I Call Music! 29.
Roots, reggae, e dub
Formado en 1979, Herbs son un grupo vocal neozelandés de reggae, e o 11º en ingresar no New Zealand Music Hall of Fame. En 1986, a canción Slice of Heaven con Dave Dobbyn chegou ao número un nas listas de Nova Zelandia e Australia. en 1989, Tim Finn uniuse a eles para o festival Parihaka e, en 1992, Annie Crummer lanzou o single See What Love Can Do. Herbs son considerados os pioneiros do reggae no Pacífico, tendo aberto o camiño para grupos de reggae contemporáneos de Nova Zelandia como Breaks Co-op, Fat Freddy's Drop, Katchafire, Kora, The Black Seeds, e Trinity Roots.
Electrónica
Un dos primeiro exemplos de música electrónica é unha pista titulada Pulsing de The Body Electric que foi lanzada en 1982.[40] En 1988Propeller Records lanzou a primeira gravación House neozelandesa, Jam This Record. Durante os seguintes anos houbo gravacións esporádicas, especialmente os traballos de Joost Langeveld, Angus McNaughton, e DLT. A escena do Future Jazz (o termo foi cuñado por primeira vez en Auckland a principios dos anos 1990) desenvolveuse en Auckland en torno ao club Cause Celebre e a obra de Nathan Haines, con dous lanzamentos iniciais destacados, incluíndo Freebass Live At Cause Celebre e Shift Left de Haines.
A finais da década de 1990 un grupo de selos independentes comezaron a publicar música electrónica, incluíndo Kog Transmissions de Chris Chetland, Nurture Records de Simon Flower, Loop Recordings, e, especialmente, Reliable Records de Joost Langeveld.
A finais da década e durante os anos 2000 ata hoxe, co xurdimento do Drum 'n' Bass e Breaks, artistas como Concord Dawn, State of Mind, Antiform, Timmy Schumacher, Minuit, Bulletproof e Shapeshifter realizaron lanzamentos mundiais e son destacados artistas/bandas nos escenarios de concertos e festivais de Nova Zelandia.
Blues
A historia do blues en Nova Zelandia data dos anos 1960. As primeiras influencias do blues neozelandés foron a través de músicos brancos británicos como The Animals e The Rolling Stones, e posteriormente por grupos con tinguiduras de blues como Led Zeppelin. O primeiro artista de blues americano que causou un grande impacto en Nova Zelandia foi Stevie Ray Vaughan a principios dos anos 1980. Outros xéneros relacionados co blues como o soul ou o gospel case pasaron por alto para o público de Nova Zelandia, a excepción dalgúns artistas como Ray Charles. Se ben Nova Zelandia non ten o seu propio estilo de blues, si ten algúns músicos de blues destacados.
Nova Zelandia ten mantido unha pequena escena de dark music que se remonta ás décadas de 1970 e 1980. Nos últimos anos Creative New Zealand (Consello das Artes de Nova Zelandia) proporcionou financiamento a algúns artistas de darkwave/experimental como Jordan Reyne. A maior parte das bandas e músicos do xénero continúan apoiándose nos vendas por Internet no estranxeiro.
Nova Zelandia conta cunha longa historia de brass bands, con frecuentes concursos a nivel provincial.[41]
Bandas de gaitas
Dise que Nova Zelandia conta con máis bandas de gaitas por persoa que Escocia;[42] os lazos históricos mantéñense polas Caledonian Societies por todo o país.
Música clásica
As tradicións formais da música clásica tardaron moito tempo en desenvolverse en Nova Zelandia debido ao illamento xeográfico do país. Compositores como Alfred Hill foron educados en Europa e levaron as últimas tradicións música romántica a Nova Zelandia. Tentou inxertalos na tradición temática neozelandesa cun notable éxito, o popular "Waiata Poi". Con todo, antes de 1960 Nova Zelandia non tiña un estilo clásico distintivo de seu, tendo "unha tendencia a criticar os bens de produción nacional".[43]
Douglas Lilburn, traballando sobre todo no terceiro cuarto do século XX, é frecuentemente considerado como o primeiro compositor que compuxo cunha voz verdadeiramente neozelandesa e conseguiu recoñecemento internacional. A Segunda Sonatina para Piano de Lilburn foi descrita como "unha obra que parece inspirarse no mellor do pasado de Lilburn... especialmente adaptado a Nova Zelandia". El foi pioneiro na música electrónica neozelandesa.
En 2004, o compositor de WellingtonJohn Psathas conseguiu a maior audiencia da música composta en Nova Zelandia cando as súas fanfarrias e outras composicións foron escoitadas por miles de millóns de persoas durante as cerimonias de apertura e clausura dos Xogos Olímpicos de 2004 celebrados en Atenas.
A New Zealand Symphony Orchestra é a orquestra nacional de Nova Zelandia, fundada en 1946 polo Ministerio de Cultura e Patrimonio. A Auckland Philharmonia Orchestra é a segunda orquestra profesional de Nova Zelandia. Tamén hai numerosas orquestras semiprofesionais nas distintas rexións que teñen as súas propias tempadas de concerto cada ano. Entre estas están a Hamilton, a Vector Wellington Orchestra, a Christchurch Symphony Orchestra (CSO) e a Southern Sinfonia de Dunedin.
O New Zealand String Quartet e o NZTrio dan concertos no país e no estranxeiro. O NZTrio está especializado en música contemporánea.
A New Zealand Opera, con sede en Auckland é a única compañía de ópera profesional do país, poñendo en escena tres óperas cada ano en Auckland e Wellington, e que conta con solistas internacionais e nacionais.
↑ 1,01,1Swarbrick, Nancy (Xuño de 2010). Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand, ed. "Creative life – Music". Arquivado dende o orixinal o 14 de maio de 2011. Consultado o 22 de marzo de 2014.
↑McLintock, Alexander, ed. (abril de 2009) [originally published in 1966]. Music: General History. from An Encyclopaedia of New Zealand (Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand). Consultado o 22 de marzo de 2014.
↑McLintock, Alexander, ed. (abril de 2009) [originally published in 1966]. Music: Brass Bands. from An Encyclopaedia of New Zealand (Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand). Consultado o 22 de marzo de 2014.
↑McLintock, Alexander, ed. (Abril de 2009) [orixinalmente publicado en 1966]. Music: Pipe Bands. from An Encyclopaedia of New Zealand (Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand). Consultado o 22 de marzo de 2014.
↑McLintock, Alexander, ed. (abril de 2009) [originally published in 1966]. Maori Music. from An Encyclopaedia of New Zealand (Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand). Consultado o 22 de marzo de 2014.
↑McLintock, Alexander, ed. (abril de 2009) [originally published in 1966]. Musical Instruments. from An Encyclopaedia of New Zealand (Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand). Consultado o 22 de marzo de 2014.
↑Linkels, Ad (2000). "The real music of paradise". In Broughton, S., & Ellingham, M. (eds.), World music, vol. 2: Latin & North America, Caribbean, India, Asia and Pacific, pp 218–229. Rough Guides Ltd, Penguin Books. ISBN 1-85828-636-0.
↑Swarbrick, Nancy (June 2010). "Creative life – Performing arts". Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand. Arquivado dende o orixinal o 15 de maio de 2011. Consultado o 22 de marzo de 2014.
↑Kent, David (1993). Australian Chart Book 1970–1992. St Ives, New South Wales: Australian Chart Book Ltd. ISBN0-646-11917-6. (NOTA: Empregada para os Singles Australianos e listas de álbums dende 1974 ata que a ARIA creou a súa propia lista a mediados de 1988. En 1992, Kent volveu calcular as posicións entre 1970 e 1974)
↑"My Secret Life: Gotye, 32, singer-songwriter". The Independent.
↑"About RIANZ – Introduction". Recording Industry Association of New Zealand. Arquivado dende o orixinal o 21 de decembro de 2011. Consultado o 13 de xuño de 2014.
↑Churton, Wade Ronald (1999, 2001). Have You Checked The Children? Punk and Postpunk Music in New Zealand, 1977–1981 Christchurch, New Zealand: Put Your Foot Down Publishing. ISBN 0-473-06196-1
