Johanna Liesbeth Kubelka Döbereiner, nada en Ústí nad Labem o 28 de novembro de 1924 e finada en Seropédica (Brasil) o 5 de outubro de 2000, foi unha agrónoma pioneira en bioloxía do solo.
A súa investigación foi fundamental para que o Brasil conseguise a tecnoloxía Proalcool, converténdose no segundo produtor mundial de soia cun enorme impacto directo na economía nacional. O seu traballo coa fixación biolóxica do nitróxeno permitiu a miles de persoas comeren alimentos máis baratos e saudables, e por iso foi proposta como candidata ao Premio Nobel de 1997.
Traxectoria
Johanna naceu en Ústí nad Labem, na República Checa, unha rexión de influencia alemá. O seu pai, Paul Kubelka, era un químico que sería arrestado por axudar os xudeus a escapar da persecución nazi.[1] A familia trasladouse a Praga, cando Johanna era nena, para que o seu pai se convertese en profesor de química na Universidade de Praga. Ademais da docencia, tamén tiña unha pequena fábrica de produtos químicos para o seu uso na agricultura.[2]
Licenciouse en Enxeñería Agrícola en 1950 pola Universidade de Múnic, e poucos meses despois trasladouse ao Brasil, onde foi contratada polo Instituto de Ecoloxía e Experimentación Agraria, "Centro Nacional de Investigación en Agrobioloxía de Embrapa", situado no municipio de Seropédia, no estado do Río de Xaneiro.[3] Obtivo o seu máster na Universidade de Wisconsin en 1963, e os dous anos seguintes impartiu cursos de microbioloxía do solo na Universidade de Florida e en Santiago de Chile.[4]
Os seus estudos sobre a fixación biolóxica do nitróxeno revolucionaron o cultivo da soia no Brasil, proporcionando unha tecnoloxía de xestión capaz de reducir ou mesmo eliminar a dependencia dos fertilizantes con nitróxenos dos cultivos, aforrando actualmente entre 1.000 e 2.000 millóns de dólares ao ano.[5] Esta tecnoloxía fai que moitos outros países gasten menos para producir soia. Tamén realizou importantes estudos no cultivo do azucre, onde descubriu o endófito Azospirillum, unha das especies que leva o nome. En 1988, escribiu sobre a asociación entre as bacterias endófitas fixadoras de nitróxeno Gluconacetobacter diazotrophicus e a cana de azucre. Os resultados máis espectaculares dos seus estudos con esta asociación observáronse con algunhas variedades de cana de azucre, capaces de produciren altos rendementos, por riba das 160 t/ha, con ata 200 kg de nitróxeno derivado da súa asociación simbiótica con esta bacteria. Johanna cos seus estudos levou ao descubrimento de 9 especies de bacterias fixadoras de nitróxeno asociadas a gramíneas, cereais e nardos.[3][5]
Recoñecementos
- Membro de
- Academia Brasileira de Ciencias
- Academia Vaticana de Ciencias
- Academia de Ciencias do Terceiro Mundo.ref
- Vicepresidente da Academia Brasileira de Ciencias
- membro da Pontificia Academia das Ciencias
- 1979: gañador do Premio Bernardo Houssay da OEA
- 1989: Premio de Ciencia da UNESCO
- 1997: nomeada ao Premio Nobel de Química . [4]
- doutora honoris causa pola Universidade de Florida e a Universidade Federal Rural de Río de Janeiro
Eponimia
- Azospirillum doebereinerae [6]
- Gluconacetobacter johannae
Notas
