Hospital Provincial de Pontevedra
Fachada norte e entrada principal
Edificio
Tipo	Hospital
Enderezo	Rúa Doutor Loureiro Crespo, 2
Localización	36004 Pontevedra
Coordenadas	42°25′45″N 8°38′15″O / 42.429166666667, -8.6375
Hosp. Provincial Localización do Hospital Provincial na provincia.
Propietario	Xunta de Galicia
Uso(s)	Hospitalario
Construción
Inicio	1894
Construción	1897
Remate	1897
Dimensións
Superficie	23.000 m2
Plantas	4 (planta baixa + semisoto + 2 andares)
Equipo
Arquitecto(s)	Siro Borrajo Montenegro
Enxeñeiro estrutural	León Domercq Alzúa
[ editar datos en Wikidata ]

O Hospital Provincial de Pontevedra, é un hospital de titularidade pública e un edificio que entrou en servizo no ano 1897.^[1] Pertence ao Complexo Hospitalario Universitario de Pontevedra (CHOP) e está situado na rúa Doutor Loureiro Crespo no barrio da Eiriña.

As orixes do Hospital Provincial remóntanse ao hospital de Pontevedra fundado en 1439 por disposición testamentaria de Teresa Pérez Fiota, chamado Hospital do Corpo de Deus. Os Irmáns de San Xoán de Deus rexentárono co nome de Hospital Corpus Christi ata o século XIX.^[2]

Tras a desamortización de Mendizábal en 1849, o hospital (situado no bloque da rúa Real e a praza de Curros Enríquez) pasou a ser propiedade do concello de Pontevedra. Debido á deterioración do edificio e co fin de recadar fondos para completar a construción dun novo hospital, o concello decidiu demolelo e construír o novo hospital nun soar da estrada de Ourense (actual rúa Doutor Loureiro Crespo).^[3]

O Hospital Provincial de Pontevedra foi promovido polo médico Ángel Cobián Areal, alcalde da cidade entre 1891 e 1893.^[4][5] A decisión de crear este hospital foi tomada polo concello en 1890. O proxecto de construción encargouse ao enxeñeiro de camiños León Domercq Alzúa, responsable da xefatura provincial de obras públicas e da comisión de obras do porto, e foi dirixido polo arquitecto Siro Borrajo Montenegro.^[6] As obras comezaron o 1 de marzo de 1894. O novo edificio inaugurouse o 14 de decembro de 1897.^[3] Unha das primeiras radiografías en Galicia realizouse nel en 1897, dous anos despois do descubrimento dos raios X en 1895.^[7]

O hospital pasou a ser propiedade da Deputación Provincial de Pontevedra en 1928.^[8] En 1936, o hospital utilizouse principalmente como hospital de guerra.^[9] A partir de entón, realizáronse sucesivas ampliacións e construíronse novos edificios. En 1996, o hospital foi transferido ao Servizo Galego de Saúde (SERGAS) e a súa xestión foi asumida pola Xunta de Galicia.^[5]

Trátase dun grande edificio, orixinalmente en forma de H e de dúas plantas, con engadidos posteriores. Na actualidade, o edificio orixinal ten tres plantas e o complexo conta con engadidos posteriores de diferentes épocas do século XX.^[6]

O edificio orixinal de León Domercq e Siro Borrajo tiña unha planta baixa, un primeiro piso e un soto. É un edificio macizo de cachotaría de granito con múltiples vans con marcos sinxelos en todas as fachadas. Os muros están recebados en branco con morteiro de cal, deixando só visible o granito nos marcos de xanelas e portas.^[6]

A entrada principal ten un corpo central saínte sobre o que destaca unha torre (engadida ao edificio orixinal) con tellado en forma de agulla, en cuxas catro paredes hai catro reloxos.^[10] O antigo Hospital de San Xoán de Deus, que foi substituído polo Hospital Provincial, tamén tiña un reloxo, que se instalou na torre norte da Igrexa da Virxe Peregrina cando se demoleu o edificio para construír o novo hospital.^[11]

A entrada principal do hospital está presidida por unha ampla escaleira central de acceso ao edificio, en cuxo primeiro relanzo atópase a estatua dedicada a Manuel Barreiro Cabanelas (gran benefactor do hospital), realizada en 1942 polo escultor Francisco Asorey.^{[12][13][14][15]}

Foi un dos primeiros hospitais en dispoñer de raios X, calefacción e electricidade.^[6]

• 
  Monumento a Cabanelas, de Asorey
• 
  Parte da fachada oeste
• 
  Fachada principal
• 
  Escultura de Asorey

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Hospital Provincial de Pontevedra

• Fontoira Surís, Rafael (2009). Pontevedra monumental (en castelán). Pontevedra: Deputación de Pontevedra. p. 455. ISBN 978-84-8457-327-2. 

• Complexo Hospitalario Universitario de Pontevedra
• Escola Universitaria de Enfermaría de Pontevedra
• Hospital Montecelo
• Hospital Quirón Miguel Domínguez

• Servizo Galego de Saúde Arquivado 12 de xuño de 2018 en Wayback Machine.