A palabra alevín ou alevino, úsase habitualmente en actividades como a piscicultura e a acuicultura, ou en ciencias como a ictioloxía^[1], para referirse a un pequeno peixe acabado de nacer. Máis precisamente, este termo alude ao momento no que os pequenos rompen o ovo e comezan a alimentarse.

Alevín provén directamente do francés alevin ou alvin^[2], e este do latín vulgar: allevamen, do verbo allevare (criar animais)^[3].

En portugués existen os termos alevim/alevins ^[4] e alevino/alevinos^[5][6], e tamén en galego reintegrado^[7]. En castelán de América Latina coñécese como alevín e tamén como alevino, probabelmente pola proximidade e relación comercial con Brasil e o conseguinte traslado do portugués, lingua na que o termo francés adquiriu a vogal final -o paragóxico, axustándose a fonética dos falantes de portugués brasileiro. Alevino é común en países como México, Arxentina ou Colombia^[8],

O termo aplícase en galego ao alevín con saco vitelino^[9], porén o francés alevin vésiculé dise en galego "larva acabada de eclodir" ou "larva acabada de nacer"^[10].

Os termos alevín e xuvenil tamén se aplican no ámbito deportivo.^[11][12]

É moi variábel segundo as especies, e ás veces segundo os anos (en especial nas zonas áridas). Moitos peixes poñen un gran número de ovos cada ano (até máis dun millón por femia nalgunhas especies), pero un gran número de alevíns nunca chegarán á idade de reprodución.

Algunhas especies poñen menos ovos pero protexen ás súas crías. As larvas e xuvenís son especialmente vulnerábeis á calidade do seu medio (fondos de grava, area sen obstáculos...)^[13],[14] á calidade e dispoñibilidade dos nutrientes ^[15],[16], a determinados contaminantes (incluíndo metais)^[17], metaloides e metais pesados^[18], perturbadores endócrinos ou insecticidas, por exemplo). Tamén poden ser parasitados por fungos, bacterias, virus^[19] ou microsporidios^[20]. Mesmo nun ambiente aparentemente salvaxe, lonxe de fontes de contaminación, poden sufrir os efectos combinados do cambio climático, a eutrofización e/ou a acidificación da auga, ou un aumento anormal da turbidez^[21].

Por último, son un alimento apreciado por moitos depredadores, que contribúen durante a depredación á selección natural.^[22]

En moitas especies de peixes, xeralmente hai ou principalmente dúas etapas:

• a larva, que segue á eclosión e precede á etapa xuvenil, depende do seu saco vitelino para alimentarse;

• o xuvenil, que segue o estadio larvario e precede ao adulto.

Só para diferenciar o estadio lecitótrofo da autonomía trófica distínguense as larvas (en ocasións consideradas "auténticos alevíns")^[23] e os xuvenís.

Os alevíns adoitan ser pouco vistosos e coloridos, ou mesmo case transparentes. Na maioría dos peixes, nos ovíparos, os ovos eclosionan e xorden larvas con reservas de xema (aínda son “embrións”) que consomen en poucos días segundo a especie. Durante esta etapa, fórmanse as súas aletas e ollos. Despois desta etapa, necesitan alimentarse e nadar de forma autónoma.^[24]

Os alevíns novos xa teñen boca e rabo.

En ovovivíparos e vivíparos (Poecilidae e Goodeidae), os alevíns xa están formados e aseméllanse aos seus pais en tamaños máis pequenos e sen órganos sexuais maduros.14 e xa están na fase de estilo libre.^[24]

A forma, as cores e o comportamento dos alevíns adoitan ser moi diferentes aos dos seus pais, o que fai que a súa identificación sexa ás veces delicada. Existen algunhas pautas para identificar xuvenís de especies comercialmente interesantes que se poden buscar para ser capturados en augas abertas e despois introducidos en granxas acuícolas, ou que deben ser identificados para inventarios de biodiversidade submarina.

Os alevíns adoitan ter un comportamento gregario.

Segundo a súa especie, son máis ben lucifugas ou fotófilas (e en ambos casos potencialmente sensíbeis á contaminación luminosa)^[25].

Os alevíns dalgunhas especies teñen o instinto de deixarse ​​levar pola corrente (ás veces a distancias moi longas), ou pola contra de resistila ou mesmo de levantala á contra^[26], ou despois dun certo tempo en augas abertas, para alcanzar un arrecife, bosques mariños, etc. Estes comportamentos aínda son pouco coñecidos. Para facilitar o traballo dos investigadores, en ocasións estúdanse en acuarios ou ecotróns (ríos artificiais).

Unha minoría de especies de peixes proporcionan coidados parentais aos seus alevíns, posibelmente alimentándoos cunha secreción corporal como nos Discus, ou simplemente protexéndoos doutras especies dentro da súa boca.

Os alevíns foron obxecto de moitos estudos científicos, pero as especies estudadas son case sempre unhas poucas especies de interese comercial e de cultivo (salmón, troita, rodaballo...).

Observar a saúde dos alevíns permite (xunto con outros factores) avaliar as súas posibilidades de supervivencia.

Para protexer as condicións de vida destas especies é importante comprender os comportamentos alimentarios e a reacción á luz solar UV e/ou solar ou lunar (cf. configuración da retinotopía), a reacción aos depredadores ou á deriva das correntes e contracorrentes. Estamos estudando a taxa de deriva de certos alevíns nos ríos, pero aínda non sabemos ata que punto certos alevíns son capaces ou non de seguir a deriva dos invertebrados acuáticos. Nun afluente do Danubio (río Morava), por exemplo, comprobouse que os alevíns de seis especies de peixes, entre eles a vermella (Rhodeus sericeus) e o rutilo (Rutilus rutilus), que constitúen respectivamente o 88,9 e o 9,1 % dos alevíns de biomasa, teñen comportamentos e movementos diferentes^[27]. A abundancia de alevíns á deriva alcanzou o seu máximo na segunda quincena de xuño (843/100 m³) e diminuíu significativamente a principios de agosto (8/100 m³). O rutilo comeza a súa deriva río abaixo antes (aínda que tamén pode subir río arriba en ocasións) coa máxima mobilidade nesa rexión a finais de maio, seguida da vermella cuxos alevíns circulan a finais de xuño. As larvas e alevíns destas especies migran case exclusivamente pola noite (máis de 100 veces máis pola noite, cunha relación día-solpor-noite neste caso de 1,0:0,5:110,3, sendo a auga deste río é bastante turbia. Unha excepción foi observada: durante as inundacións do verán, a corrente acelerase e a auga vólvese moi turbia, entón uns cantos alevíns van á deriva tanto durante o día coma pola noite.^[28]

A deriva é máis abundante pola noite e preto da superficie (intensidade máxima entre as 23.00 e as 3.00 horas). Os rutilos novos á deriva eran significativamente maiores a principios de xuño que a finais de maio. E as femias á deriva tenden a ser máis grandes en xuño que as que derivan máis tarde. Os autores non atoparon ningún efecto do tamaño dos alevíns na distribución da profundidade.^[27]

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Alevín

• Peixes
• Larva
• Acuicultura
• Período xuvenil dun organismo
• Instituto Galego de Formación en Acuicultura

• Cría de alevinos passo a passo (arquivado en archive.org; en portugués)